ارتش حشرات مهندسی شده پنتاگون برای حفاظت از محصولات کشاورزی

پنتاگون در حال بررسی این موضوع است که آیا حشرات می‌توانند به‌عنوان ابزاری مفید در موقعیت‌های اضطراری کشاورزی کارآمد باشند یا نه. این حشرات ویروس‌های مهندسی ژنتیک شده‌ای را با خود حمل می‌کنند که در شرایط اضطراری به‌سرعت گسترش پیدا می‌کنند؛ مثلا هنگامی که محصولات کشاورزی مهمی نظیر ذرت یا گندم در برابر خطر عواملی نظیر خشکسالی، آسیب‌ها و آفات طبیعی یا یک حمله‌ی ناگهانی توسط یک سلاح بیولوژیکی قرار گیرند.

مفهوم کلی این پژوهش‌ها ایجاد تغییرات ژنتیکی در ویروس‌ها است، به‌نحوی که قادر باشند طی یک فصل رشد از گیاهان حفاظت کنند. این برنامه که تحت حمایت مالی دارپا (DARPA)، آژانس پروژه‌‌های تحقیقاتی پیشرفته‌ی دفاعی آمریکا انجام می‌شود، دارای یک نام فانتزی است: حشرات متفقین، اما برخی منتقدان آن را کلا چیزی وحشتناک می‌دانند. گروهی از دانشمندان شکاک و پژوهشگران حقوقی مقاله‌ای در ژورنال Science منتشر کرده‌اند با این موضوع که برنامه‌ی حشرات متفقین یک جعبه‌ی پاندورا را باز می‌کند و شامل تکنولوژی‌هایی می‌شود که ممکن است تلاشی در جهت توسعه‌ی عوامل بیولوژیکی با اهداف خصمانه شود. در یک وب‌سایت که توسط منتقدین این برنامه ایجاد شده‌است به وضوح اعتراض شده‌است که: برنامه‌ی دارپا به راحتی تسلیحاتی می‌شود.

بلیک بکستین مدیر برنامه‌ی دارپا می‌گوید که این برنامه فقط برای اهداف صلح‌آمیز است و توسط سازمان‌های دولتی مسئول امنیت کشاورزی بررسی شده‌است و دارای چندین ضمانت ایمنی در پروتکل‌های پژوهشی خود است. بکستین خطاب به واشنگتن پست گفت:

من فکر نمی‌کنم که لازم باشد مردم و جامعه‌ی بین‌الملل نگران باشند. حشرات متفقین شامل تکنولوژی‌های جدیدی می‌شود که از نظر تئوری دارای پتانسیل استفاده دو منظوره‌ی دفاعی یا تهاجمی هستند اما این موضوع درمورد بیشتر تکنولوژی‌های پیشرفته دیگر نیز صادق است. من فکر می‌کنم پتانسیل دو منظوره بودن درمورد هر تکنولوژی جدید و انقلابی وجود دارد؛ اما این چیزی نیست که ما در حال انجام آن باشیم. ما در حال دادن صفات مثبت به گیاهان هستیم و بر اهداف مثبت تمرکز داریم. ما می‌خواهیم اطمینان حاصل کنیم که می‌توانیم از امنیت غذایی حمایت کنیم؛ زیرا از نظر ما امنیت غذایی معادل امنیت ملی است.

این برنامه در حال حاضر سه نوع حشره را برای این کار درنظر گرفته است: شته‌ها، زنجرک‌ها و مگس‌های سفید. در طبیعت این حشرات به‌طور معمول ویروس‌ها را بین گیاهان منتشر می‌کنند. پیشرفت‌های اخیر در زمینه‌ی ویرایش ژن و معرفی روش نسبتا ساده و ارزان کریسپر می‌تواند به پژوهشگران کمک کند که ویروس‌ها را برای اهداف خاصی روی یک گیاه سفارشی کنند. ویروس مهندسی‌شده می‌تواند ژن‌های خاصی را که مثلا مربوط به میزان رشد گیاه هستند، فعال یا غیرفعال کند و این امر می‌تواند طی یک دوره‌ی خشکسالی غیرمنتظره و شدید سودمند باشد.

بکستین گفت چندین لایه از حفاظت وجود دارد تا اطمینان حاصل شود که این تکنولوژی دارای اثرات اکولوژیکی ناخواسته‌ای نباشد. هدف برنامه سلول‌های زایشی گیاهان نیستند و بنابراین منجر به صفات قابل توارثی در گیاه نخواهد شد. هدف دارپا یافتن راهی برای ایجاد یک تغییر موقت سودمند در گیاه در یک فصل رشد است. این پژوهش ممکن است هیچگاه ثمره‌ای ندهد؛ این وضعیت عادی بسیاری از پروژه‌های دارپا است. این آژانس که به خاطر نقش کلیدی‌اش در ایجاد اساس اینترنت در حدود نیم قرن پیش مشهور است، معمولا از پژوهش‌هایی که دارای احتمال موفقیت کم ولی پتانسیل عظیمی هستند، حمایت مالی می‌کند.

اهمیت امنیت غذایی در دهه‌های آینده هیچگاه کمرنگ نمی‌شود و این سیاره‌ی پرجمعیت با تغییرات اقلیمی، آلودگی، کاهش تنوع زیستی و کمبود منابع آب و غذای بیشتری رو‌به‌رو خواهد شد. در دوران باستان، ارتش‌ها زمین‌های زراعی را به‌عنوان یک عامل پیروزی به آتش می‌کشیدند. در دنیای امروز تهدیدها می‌تواند شامل انتشار عوامل بیماری‌زای طبیعی یا موجودات مهندسی‌شده در آزمایشگاه باشد.

در وب‌سایت دارپا عنوان شده‌ است که امنیت ملی با در معرض خطر قرار گرفتن سیستم‌های کشاورزی از طریق عوامل بیماری‌زا، خشکسالی، سیل، یخبندان و بویژه توسط تهدیدهایی که توسط قدرتمندان دولتی یا غیردولتی ایجاد می‌شود، به خطر می‌افتد. حشرات متفقین در تلاشند که تاثیر این حملات را با استفاده از درمان‌های هدفمند روی گیاهان بالغ در محدوده‌های زمانی نظیر یک فصل رشد گیاه، کاهش دهند.

اما منتقدان ادعا می‌کنند که حشرات متفقین می‌تواند به‌عنوان نقضی از کنوانسیون سلاح‌های زیستی به حساب آید. البته آن‌ها تا آن‌جا پیش نمی‌روند که ادعا کنند دارپا دارای انگیزه‌های شرورانه است. سیلیا وونکی استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه فرایبورگ گفت:

چیزی که ما مورد بحث قرار می‌دهیم خطر استفاده از این برنامه برای اهداف خصمانه است که به خوبی توجیه نشده‌است. استفاده از حشرات به‌عنوان ویژگی کلیدی برنامه هشدار‌دهنده است زیرا حشرات می‌توانند به ارزانی و مخفیانه توسط افراد نابکار گسترش پیدا کنند. به نظر ما توجیه‌ها به اندازه‌ی کافی واضح نیستند. برای مثال چرا آن‌ها از حشرات استفاده می‌کنند؟ آن‌ها می‌توانند از سیستم‌های سمپاشی استفاده کنند. استفاده از حشرات به‌عنوان ناقلی برای انتشار بیماری، یک سلاح زیستی کلاسیک است.

اندی وبر یک مقام سابق پنتاگون می‌گوید:

معاهده‌ی سلاح‌های زیستی اجازه‌ی انجام پژوهش‌هایی را که دارای اهداف صلح‌آمیز واضحی هستند، می‌دهد. نگرانی دانشمندان منتقد، استفاده از تکنولوژی‌های ویرایش ژنی جدید در مسیر نادرست است. در طول زمان افراد و گروه‌های تروریستی هم ممکن است بتوانند از این قابلیت‌های جدید استفاده کنند ولی این چیزی نیست که بخواهد به این زودی اتفاق بیفتد.

جیمز استاک متخصص بیماری‌شناسی گیاهی که در کمیته‌ی مشورتی پروژه حضور دارد، هشدارها و نگرانی‌های ایجادشده پیرامون مقاله‌ی دانشمندان منتقد را بی‌اساس تلقی می‌کند. استاک گفت:

این پژوهش هنوز در مرحله‌ی کاربردی نیست. فعلا هدف مشخص کردن این است که آیا این روش قابل اعتماد است یا خیر. من این حجم از نگرانی که در مقاله عنوان می‌شود و متهم کردن دارپا به استفاده از این تکنولوژی‌ها برای ایجاد سلاح‌های بیولوژیکی را درک نمی‌کنم. خطر در ذات حیات وجود دارد و شما باید آن را به خوبی مدیریت کنید. من فکر می‌کنم به‌محض اینکه ما به سمت یک سیاره‌ی پر جمعیت‌تر با تقاضای بیشتر برای سیستم‌های غذایی و آب پیش برویم، به تمام ابزارهایی که در جعبه ابزار گذاشته‌ایم، نیاز خواهیم داشت.

گای ریوز یک زیست‌شناس تکاملی می‌گوید:

یکی از این ابزارها اصلاح ژنتیکی موجودات از طریق تکنیک‌های آزمایشگاهی است. حشرات متفقین ممکن است به‌عنوان یک تکنولوژی ویرایش ژن بسیار کارآمد باشد و حتی می‌تواند تبدیل به روشی استاندارد در کشاورزی شود. تغییرات ژنتیکی احتمالا در مزارع محفوظ شده برای محصولات ارگانیک و دستکاری‌نشده از لحاظ ژنتیکی منتشر خواهد شد. اگر این برنامه قابل قبول باشد و ما ببینیم که این تکنولوژی می‌تواند به ما کمک کند، چرا باید دنبال تکنولوژی‌های دیگر باشیم؟ در صورتی که این تکنولوژی کارآمد باشد، دولت‌های ملی قادر به کنترل انتشار آن نخواهند بود.

دارپا در این هفته اعلام کرد که در برنامه‌ی  حشرات متفقین، چهار موسسه‌ی پژوهشی بزرگ شرکت خواهند داشت. به گفته‌ی بکستین این پژوهش هنوز در مراحل ابتدایی خود است. نخستین دستاورد بزرگ این برنامه نشان دادن این است که شته‌ها می‌توانند ویروس‌های تغییریافته‌ای که حاوی ژنی هستند که فلورسنت تولید می‌کند، به گیاه زراعی بالغ منتقل کنند.