تصور از توانایی ورزشی چگونه بر هویت فرد تاثیر می‌گذارد

ورزش و روحیه‌ی فرد پس از پرداختن به ورزش، نقش کلیدی در هویت او ایفا می‌کنند. این تصور چگونه و از چه طریق بر هویت تاثیرگذار است؟

آیا شما در ورزش استعداد دارید؟ آیا والدینتان تصور می‌کنند در ورزش درخشان هستید؟ این تصورات، به چه شکل تاثیر خود را روی هویتتان نشان می‌دهند؟ بررسی ۱۶۰ نوجوان بین سنین ۱۲ تا ۱۴ سال در شهر پِرت نشان داد پسرانی که هماهنگی حرکتی خوبی دارند، نسبت به نوجوانانی که از شرایط هماهنگی حرکتی ضعیف‌تری برخوردارند، دارای هویت سالم‌تری هستند.

همچنین پسرهای دارای هماهنگی حرکتی رضایت‌بخش دارای هویت‌های سالم‌تر نسبت به دخترانی با شرایط هماهنگی حرکتی برابر هستند.

دکتر آماندا تیملر از دانشگاه نوتردام، این پژوهش را به‌عنوان تز دکترای خود انجام داده است؛ او می‌گوید:

پسران، مشارکت خود را در ورزش و فعالیت‌های بدنی، مقایسه‌ی همتایان و عملکرد عمومی دارای ارزش تلقی می‌کنند؛ در حالی‌که دختران برای فعالیت‌های روزانه‌ی زندگی‌شان به‌عنوان شایستگی حرکتی اهمیت در نظر می‌گیرند.

همچنین پسران دارای هماهنگی حرکتی رضایت‌بخش، در شبکه‌های اجتماعی نقش پررنگ‌تری دارند و در طیف وسیعی از ورزش‌ها شرکت می‌کنند. پسران دارای هماهنگی حرکتی ضعیف و دختران دارای هماهنگی حرکتی در سطح مطلوب، در یک صورت با چالش‌های سلامت هویتی مشابهی دست‌به‌گریبان می‌شوند؛ این در زمانی اتفاق می‌افتد که آن‌ها برای دوستی‌های نزدیک و دستاوردهای تحصیلی خود بیش از دستاوردهای ورزشی، اهمیت قائل ‌شوند.

هویت دخترانه ممکن است در ارتباط با سطح شایستگی حرکتی آن‌ها شکل نگیرد؛ چرا که دختران برای شکل‌دهی دوستی‌های نزدیک، اولویت بیشتری قائل می‌شوند. دختران با سطح شایستگی حرکتی پایین‌تر، در شکل‌گیری هویت خود با مشکلات بسیاری مواجه می‌شوند؛ چون در حال گسترش شبکه‌های اجتماعی جدید بوده و در مورد عملکرد تحصیلی تحت فشار قرار گرفته‌اند.

برای انجام این بررسی، پژوهشگران یک پرسشنامه‌ی شایستگی حرکتی نوجوانان توسعه داده بودند که برپایه‌ی اطلاعات گزارش‌شده توسط شرکت‌کنندگان نوجوان تکمیل می‌شد. این پرسشنامه، برای استفاده در کشورهای هلند و برزیل از لحاظ فرهنگی اصلاح شده بود.

از والدین این نوجوانان نیز خواسته شده بود تا در مورد شایستگی حرکتی فرزند خود گزارش دهند. طبق یافته‌ی دیگری از این بررسی که در ژورنال انگلیسی Occupational Therapy منتشر شده بود؛ تصور والدین بیشتر به سمت وجود مشکل در سطح هماهنگی حرکتی پایین در پسران نسبت به دختران بود.

هدف بعدی پژوهشگران این پژوهش، بررسی رابطه‌ی میان هویت و دوستان نزدیک در ارتباط با سطح هماهنگی حرکتی نوجوانان است.

پیشتر نیز پژوهش‌ دیگری نشان داده بود که گذراندن سه چهارم از زمان به‌صورت غیرمتحرک در کودکان منجر به کاهش سطح هماهنگی حرکتی به میزان بیش از ۹ برابر کودکان فعال می‌شود؛ از جمله رفتارهای غیرمتحرک، شامل تماشای تلویزیون و کار با رایانه به‌صورت نشسته می‌شود. پژوهش ذکرشده در ژورنال زیست‌شناسی انسانی منتشر شده است.

این پژوهش روی کودکان پرتغالی انجام شد و دریافت که فعالیت فیزیکی به‌تنهایی برای غلبه بر اثرات منفی رفتار غیرمتحرک در مهارت‌های هماهنگی حرکتی اساسی نظیر راه رفتن، پرتاب کردن یا گرفتن کافی نیست؛ این دسته مهارت‌ها از عوامل ساختاری و محدودکننده‌ی حرکات پیچیده‌تر هستند.

نویسنده‌ی اصلی این پژوهش، دکتر لوییس لوپز از دانشگاه مینهو است. او می‌گوید:

کودکی، دوره‌ای بسیار مهم برای شکل‌گیری مهارت‌های هماهنگی حرکتی است که نقش اساسی در سلامت و تندرستی فرد ایفا می‌کنند. سبک‌های زندگی غیرمتحرک، تاثیری منفی بر این مهارت‌ها داشته و تناسب اندام را کاهش می‌دهد، موجب کاهش عزت نفس و دستاوردهای تحصیلی و افزایش چاقی می‌شود.

تیم دکتر لوپز روی ۱۱۰ دختر و ۱۰۳ پسر بین سنین ۹ تا ۱۳ سال محصل در مدارس ابتدایی شهری بررسی انجام داده است. رفتار و فعالیت فیزیکی غیرمتحرک این کودکان با استفاده از شتاب‌سنج طی پنج روز متوالی اندازه‌گیری شد؛ شتاب‌سنج، یک وسیله‌ی کوچک است که به دور کمر کودک بسته می‌شود و تعداد و شدت حرکات او را اندازه‌گیری می‌کند. هماهنگی حرکتی در این کودکان با استفاده از آزمون KTK ارزیابی شد. این آزمون، به بررسی تعادل، پریدن به سمت چپ، فرود آمدن روی یک پا در زمان مواجهه با یک مانع و شیوه‌های پیچیدن می‌پردازد.

در کنار انجام این آزمون، یک پرسشنامه نیز به والدین این کودکان برای ارزیابی متغیرهای سلامتی داده شد. این کار پیش از دسته‌بندی یافته‌ها در سه مدل توسط نویسندگان پژوهش انجام شد تا نسبت‌های عجیب را برای پیش‌بینی سطح هماهنگی حرکتی محاسبه کنند. این موارد برای تنظیم فعالیت بدنی، زمان پوشیدن شتاب‌سنج، نسبت دور کمر به قد و متغیرهای درون خانه ارزیابی شدند.

در این آزمایش مشخص شد که کودکان مدت ۷۵.۶ درصد از زمان خود را بدون تحرک گذرانده‌اند اما تاثیر آن روی هماهنگی حرکتی‌شان در پسران بیش از دختران مشاهده شد.

دخترانی که ۷۷.۳ درصد یا بیشتر مدت زمان خود را بی‌تحرک سپری کرده بودند، از هماهنگی حرکتی چهار تا پنج برابر کمتر از حد نرمال نسبت به دختران پرتحرک‌تر برخوردار بودند. با این حال پسرانی که بیش از ۷۶ درصد زمانشان را بی‌تحرک سپری کرده بودند، از هماهنگی حرکتی خوب یا نرمال کمتری به میزان پنج تا ۹ برابر نسبت به همتایان پرتحرک خود برخوردار بودند.

دکتر لوپز می‌گوید:

از نتایج پژوهش ما به‌خوبی روشن است که جدای از سطح فعالیت فیزیکی و عوامل کلیدی دیگر، رفتارهای بی‌تحرک به میزان بالا، نقشی کلیدی و مستقل در هماهنگی حرکتی پایین دارند. همچنین این تاثیر روی پسران بیش از دختران دیده شده است.

تا پیش از این، پروهش‌های اندکی در مورد ارتباط بین رفتار بی‌تحرک و هماهنگی حرکتی انجام شده بود؛ با این حال یافته‌های جدید نشان دادند که فعالیت فیزیکی نمی‌تواند بر اثرات منفی ناشی از سطح بالای رفتارهای بی‌تحرک روی هماهنگی حرکتی غلبه کند.

بنابراین به پیشنهاد دکتر لوپز، نیاز است که اهمیت بیشتری برای تعیین زمانی مشخص برای رفتارهای غیرمتحرک در نظر گرفت و کودکان را به افزایش میزان فعالیت فیزیکی تشویق کرد.

ما امیدواریم یافته‌های پژوهشمان، نقش ارزشمندی در تحقیقات مربوط به سلامت کودکان و تشویق به انجام بررسی‌های بیشتر در این مورد داشته باشد.