نگاهی به داروهای موثر برای جلوگیری از مرگ ناشی از سکته و حمله قلبی

نتایج یک پژوهش بلندمدت، نشان‌دهنده‌ی نقش داروهای کنترل‌کننده‌ی فشار خون و پایین‌آورنده‌ی کلسترول در کاهش مرگ‌و‌میر ناشی از بیماری‌های قلبی‌عروقی است.

یافته‌های یک پژوهش بلندمدت روی بیش از ۸۵۰۰ فرد نشان می‌دهد که داروهای کنترل‌کننده‌ی فشار خون و پایین‌آورنده‌ی کلسترول بعد از یک دهه درمان میزان بقای مصرف کنندگان خود را بهبود می‌بخشد. این مطالعه نشان داد که مزایای استفاده از استاتین‌ها تا بعد از یک دهه توقف آزمایش بالینی نیز وجود داشت. بر اساس نتایجی که در ژورنال The Lancet منتشر شده‌ است، این اطلاعات جدید فراهم‌آورنده‌ی اطمینانی برای استفاده‌ی پزشکان از داروهای کنترل فشار خون و پایین‌آورنده‌ی کلسترول برای بهبود ماندگاری در بیماران مبتلا به فشار خون است.

آجی گوتا نویسنده‌ی همکار مقاله گفت:

احتمال مرگ‌و‌میر بیماران مبتلا به فشار خونی که در دهه‌ی ۶۰ زندگی خود از داروهای کاهش فشار خون بلوک کننده‌ی کانال کلسیم و استاتین استفاده می‌کردند، در سن ۸۰-۷۵ سالگی پایین‌تر بود. ما قبلا نیز نشان داده بودیم که استاتین‌ها بعد از توقف مصرف نیز دارای تاثیر مثبتی روی ماندگاری بیماران بودند، اما این نخستین بار است که این موضوع درمورد داروهای کنترل فشار خون تایید شده است. یافته‌های این پژوهش نشان‌دهنده‌ی فواید استفاده از یک داروی پایین‌آورنده‌ی فشار خون و یک استاتین در بیشتر بیماران مبتلا به فشار خون بالا است.

داروهای بلوک‌کننده کانال‌های کلسیم یا همان آنتاگونیست‌های کلسیم مانند آملودیپین (نورواسک)، دیلتیازم (کاردیزم، تیازاک) و فلودیپین درمان‌کننده‌ی بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا، درد قفسه سینه و رینود هستند. این داروها مانع از ورود کلسیم به سلول‌های دیواره‌ی قلب و دیواره سلول‌های خونی شده و موجب کاهش فشار خون می‌شوند. این داروها با تحت تاثیر قرار دادن سلول‌های ماهیچه‌ای دیواره‌ سرخرگ‌ها موجب شل شدن و انبساط مویرگ‌های خونی می‌شوند. برخی از بلوک‌کننده‌های کانال کلسیم دارای فواید دیگری مانند کم کردن ضربان قلب هستند که می‌توانند موجب کاهش بیشتر فشار خون شوند، درد قفسه سینه (آنژین) را تخفیف دهند و نیز موجب کنترل ضربان نامنظم قلب شوند.

از طرف دیگر استاتین‌هایی مانند آتورواستاتین (لیپیتور)، لواستاتین (آلتوپریو)، روزوواستاتین (کرستور) و داروهای مشابه، داروهایی هستند که از طریق مهار کردن ماده‌ای که بدن برای ساخت کسترول به آن نیاز دارد، موجب پایین آوردن سطح کلسترول می شوند. استاتین‌ها همچنین نقشی در جذب دوباره‌ی کلسترول رسوب کرده روی دیواره سرخرگ‌ها داشته و از این طریق مانع از انسداد بیشتر رگ‌های خونی و حملات قلبی می‌شوند.

در این مطالعه تعداد ۸۵۸۰ بیمار مبتلا به فشار خون بالا به‌مدت طولانی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد احتمال مرگ در بیمارانی که برای مدت ۵/۵ سال از داروهای جدید (یکی از انواع مسدودکننده‌های کانال کلسیمی) مصرف کرده بودند، نسبت به افرادی که از داروهای قدیمی‌تر (داروهای بلوک‌کننده بتا) استفاده کرده بودند، ۲۹ درصد کمتر بود. همچنین احتمال مرگ ناشی از مشکلات قلبی‌عروقی در بیمارانی که در آغاز دوره‌ی آزمایش دارای سطح کلسترول خون متوسط یا کمتر از میانگین بودند و برای مدت ۳ تا ۵ سال یک نوع استاتین مصرف کردند، نسبت به افرادی که استاتین مصرف نکرده بودند، ۱۵ درصد کمتر بود.

علاوه بر این گروهی از بیماران دارای کلسترول بالا که به مدت ۵/۵ سال از یک داروی استاندارد کاهش چربی به همراه داروهای جدید کنترل فشار خون استفاده کردند، نسبت به افرادی که از داروهای قدیمی‌تر استفاده کردند، دارای مرگ‌و‌میر کمتری بودند. پیتر سور پژوهشگر دیگر مطالعه گفت:

این نتایج قابل توجه است. ما قبلا نشان داده بودیم که استاتین‌ها مزایای بلندمدتی در ارتباط با کاهش میزان مرگ‌و‌میر دارند؛ اما مزایای آن‌ها در ارتباط با کاهش مرگ‌و‌میر ناشی از عوامل قلبی‌عروقی در بیماران درمان‌شده با رژیم‌های دارویی مسدود‌کننده‌ی کانال‌های کلسیمی تاکنون کشف نشده بود.

هدف اولیه‌ی آزمایش ASCOT، تعیین میزان کارآمدی استراتژی‌های درمانی جدید کنترل فشار خون نسبت به استراتژی‌های قدیمی در زمینه‌ی جلوگیری از حمله‌های قلبی بود. پژوهشگران در این ‌باره نوشتند:

بیماران مبتلا به فشار خون به‌صورت تصادفی در دو گروه جای گرفتند. به شرکت‌کنندگان گروه اول داروی آملودیپین (یک مسدود کننده کانال کلسیم) و در صورت نیاز پریندوپریل (مهارکننده آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین) داده شد. به افراد گروه دوم نیز درمان قدیمی آتنولول (یک بلوک‌کننده بتا) و در صورت نیاز بندروفلومتیازید (یک دیورتیک) و پتاسیم داده شد. این داروها به مدت ۵/۵ سال به بیماران داده شد. پس از این زمان بیماران داروهای معمول خود را دریافت کردند.

هدف دوم آزمایش فهمیدن این نکته بود که آیا یک استاتین می‌تواند از بیماران مبتلا به فشار خون بالا و سطح کلسترول زیر ۶/۵ میلی‌مول در لیتر در برابر بیماری‌های قلبی عروقی حمایت کند یا نه. در آخر هم میزان کارآمدی داروهای پایین‌آورنده‌ی فشار خون جدید در بیماران دارای فشار خون بالا و کلسترول بالا (بیشتر از ۶/۵ میلی‌مول در لیتر) نسبت به داروهای قدیمی مورد ارزیابی قرار گرفت. مارک کالفیلد مدیر موسسه‌ی پژوهشی ویلیام هاروی گفت:

این مطالعه اهمیت پایین آوردن سطوح فشار خون و کلسترول را برای جلوگیری از بیماری‌های قلبی-عروقی که موجب ناتوانی و کوتاه شدن عمر می‌شوند، ثابت می‌کند.

در حال حاضر تاثیر استاتین‌ها روی افراد ۴۰ تا ۷۵ ساله در آمریکا مورد بحث است. زمانی که بحث استفاده از استاتین‌ها برای پیشگیری از نخستین حمله‌ی قلبی یا سکته مطرح می‌شود، طبق یک دستورالعمل آمریکایی، ۹ میلیون آمریکایی لازم است از این داروها استفاده کنند. مایکل پنسینا یکی از نویسندگان مقاله می‌گوید:

یک سردرگمی درمورد این که چه کسی باید استاتین مصرف کند، وجود دارد. من تصور می‌کنم ما هنوز به یک دستورالعمل کامل نرسیده‌ایم.

نخستین توصیه که در سال ۲۰۱۳ توسط کالج قلب آمریکا و انجمن قلب آمریکا منتشر شد، ۲۶/۴ میلیون آمریکایی را در بر می‌گیرد. در دستورالعمل منتشر شده توسط کارگروه خدمات پیشگیرانه در ایالات متحده (USPSTF) در سال ۲۰۱۷، ۱۷ میلیون آمریکایی تحت پوشش قرار می‌گیرند.