تاثیر کمبود خواب روی احساس تنهایی

نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد که بدون خواب کافی ما از لحاظ اجتماعی خاموش می‌شویم و تنهایی به‌زودی به سراغ ما می‌آید.

دو مورد مهم از مشکلات مربوط به سلامت روان که امروزه انسان‌های زیادی را درگیر می‌کنند، عبارتند از : کمبود مزمن خواب (و اختلال خواب) و افزایش احساس تنهایی؛ تنهایی که علی‌رغم ادعای رسانه‌های اجتماعی در ایجاد ارتباط بیشتر بین انسان‌ها، بیشتر شده‌ است. در مطالعه‌ی جدیدی ارتباط بین این دو مورد بررسی قرار گرفته‌است و مشخص شده که بی‌خوابی نه تنها می‌تواند موجب شود که ما احساس تنهایی بیشتری کنیم؛ بلکه با فرستادن سیگنال‌هایی به جهان خارج موجب دور شدن بیشتر مردم هم می‌شود.

این مطالعه شامل یک آزمون آزمایشگاهی و یک آزمون آنلاین با استفاده از سایت Amazon’s Mechanical Turk بود. برای بخش آزمایشگاهی، گروه کوچکی از شرکت‌کنندگان چندین شب تغییر ریتم خواب و کمبود خواب را تحمل کردند و سپس در یک آزمون فاصله‌ی اجتماعی شرکت کردند. هدف از آزمون فاصله، سنجش میزان فاصله‌ای بود که آنها دوست داشتند با دیگران حفظ کنند. در این مطالعه برای شبیه‌سازی فرایند نزدیک شدن، از یک ویدئو استفاده شد. پژوهشگران از شرکت‌کنندگان خواستند زمانی که احساس کردند فرد بیش از حد به آن‌ها نزدیک می‌شود، برای متوقف کردن او یک کلید را فشار دهند. میزان حفظ فاصله در افرادی که از بی‌خوابی رنج می‌بردند، نسبت به افرادی که به خوبی استراحت کرده بودند، ۶۰ درصد بیشتر بود. در همین حین، فعالیت مغزی آن‌ها نیز توسط fMRI برای اندازه‌گیری فعالیت عصبی مرتبط با تمایلات فاصله‌ی اجتماعی آن، اسکن شد. این اسکن‌ها نشان داد که مغز شرکت‌کنندگان دچار بی‌خوابی در مناطقی از مغز که مرتبط با دوری‌گزینی اجتماعی بود و به‌طور معمول زمانی که فرد احساس می‌کند حریم شخصی او مورد تهاجم قرار گرفته‌است، فعال می‌شود، فعالیت بیشتری نشان می‌داد. مغز آن‌ها همچنین نشان‌دهنده‌ی فعالیت کمتر در مناطق مرتبط با مشارکت اجتماعی بود؛ منطقه‌ای از مغز که فرد وقتی از بودن در اطراف دیگران حس خوبی دریافت می‌کند، فعال است.

برای قسمت آنلاین پژوهش، از حدود هزار نفر خواسته شد ویدئوی این افراد را که در مورد مسائل روزمره بحث می‌کردند، تماشا کنند. سپس از تماشاگران خواسته شد تا در مورد این که هر کدام از افراد حاضر در ویدئو تا چه حد تنها به نظر می‌رسند و آیا آن‌ها مایل به تعامل با او هستند یا نه، نظر بدهند. افراد مشاهده‌کننده‌ی ویدئوها نمی‌دانستند که کدامیک از افراد شرکت‌کننده در ویدئو دچار بی‌خوابی بوده‌اند و کدامیک به خوبی استراحت کرده‌اند اما آن‌ها به طور پیوسته افراد دچار کم‌خوابی را با عنوان افراد تنهاتر و دارای جذابیت کمتر از لحاظ اجتماعی درجه‌بندی می‌کردند. بعد از این از آن‌ها خواسته شد که پس از تماشای ویدئوها احساس خود از تنهایی را ارزیابی کنند؛ نتیجه جالب بود زیرا این نتیجه بیانگر اثر مسری اجتماعی محرومیت از خواب حتی از طریق تماشای ویدئو بود: دیدن کسی که دچار کم‌خوابی است موجب می‌شود بقیه هم احساس تنهایی کنند.

رسانه‌های اجتماعی که ما فکر می‌کنیم موجب افزایش ارتباط ما می‌شوند، موجب جدایی و تنهایی اجتماعی ما خواهند شد

در بخش نهایی این مطالعه، از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا به این سوال‌ها پاسخ دهند:

شما غالبا چقدر احساس دوری از دیگران می کنید؟

آیا شما این حس را دارید که کسی را برای صحبت کردن ندارید؟

نتایج نشان داد که تنها یک شب خواب ضعیف هم دارای ارتباط قوی با جدایی اجتماعی و احساس تنهایی فرد در روز پیش رو است.

در مجموع، نتایج این آزمایش‌ها بیانگر یک نتیجه‌گیری غم‌انگیز است: کمبود خواب احساس تنهایی را افزایش می‌دهد و از تمایل دیگران برای برقراری ارتباط با آن فرد، نیز می‌کاهد. به‌عبارت دیگر، این عامل یک کاتالیزور برای انزوای اجتماعی محسوب می‌شود. اتی بن سیمون، پژوهشگر مرکز واکر و نویسنده مقاله می‌گوید:

این احتمالا تصادفی نیست که در دو دهه‌ی گذشته افزایش قابل توجهی در تنهایی و نیز کاهش چشم‌گیری در مدت زمان خواب مشاهده شده‌است. بدون خواب کافی ما از لحاظ اجتماعی خاموش می‌شویم و تنهایی به زودی به سراغ ما می‌آید.

در این جا نکته‌ای مهم وجود دارد: همان رسانه‌های اجتماعی که ما فکر می‌کنیم موجب افزایش ارتباط ما می‌شوند، به علت کاستن از خواب ما موجب جدایی و تنهایی اجتماعی ما خواهند شد. بیدار ماندن در پشت تلفن و تبلت از میزان خواب ما می‌کاهد. علاوه بر این قرار گرفتن در معرض صفحه نمایش می‌تواند در زمان خواب ما نیز اختلال ایجاد کند (مشکل نور آبی).

یک حقیقت از این مطالعه این است که باید هنگام ارزیابی مسائلی که به نظر می‌رسد موجب بروز مشکلاتی در روابط اجتماعی و زندگی شخصی ما می‌شوند، خواب را هم در نظر بگیریم.