نکات باورنکردنی از زندگی نیل آمسترانگ در فیلم نخستین انسان

 نیل آرمسترانگ در ۲۰ ژوئیه ۱۹۶۹، نام خود را در تاریخ جاودانه کرد و به اولین انسانی بدل شد که روی ماه قدم می‌گذارد. و امروز، با گذشت ۵۰ سال از ماموریت تاریخی آپولو ۱۱، قدم گذاشتن روی ماه، افتخاری است که تنها ۱۱ فضانورد دیگر موفق به انجام شدند. اما در مورد اینکه آرمسترانگ چگونه برای این کار انتخاب شد و چه مسیر پر آشوبی را برای رسیدن به ماه طی کرد، کمتر می‌دانیم.

در فیلم سینمایی نخستین انسان (First Man)، رایان گاسلینگ در نقش آرمسترانگ جوان ظاهر می‌شود که در ابتدای جاه‌طلبی‌هایش برای سفر باورنکردنی‌اش به ماه است. این فیلم بر اساس کتاب غیر داستانی به همین نام ساخته شده که جیمز آر. هانسن، زندگی‌نامه‌نویس رسمی آرمسترانگ، ۱۳ سال قبل به رشته تحریر در آورد. تقریبا هر چیزی که در فیلم نشان داده می‌شود، حقیقت دارد (البته به استثنای زرق‌و‌برق‌های هالیوودی) از جمله آموزش‌های آرمسترانگ برای پرواز به ماه که او را تقریبا تا کام مرگ می‌کشاند و مرگ دوست صمیمی او که برای اولین ماموریت آپولو برگزیده شده بود.

جاش سینگر، فیلمنامه‌نویس فیلم، چهار سال را صرف تحقیق و نوشتن فیلم کرد که حالا برخی از منتقدان و طرفداران در مورد نامزدی آن برای جایزه اسکار صحبت می‌کنند. سینگر اخیرا در اظهارنظری جالب گفته بود که وقتی فهمیده هنوز مسائل زیادی در مورد نیل آرمسترانگ وجود دارد که نمی‌دانیم، متعجب شده است. در ادامه ۲۲ حقیقت واقعی در مورد زندگی آرمسترانگ و رقابت فضایی را با هم می‌خوانیم که در فیلم سینمایی نخستین انسان نشان داده شدند.

همان‌طور که در فیلم به درستی اشاره می‌شود، فضانوردان شوروی تا قبل از فرود روی ماه، در تقریبا هر مرحله ازمسابقه فضایی در طول جنگ سرد، از آمریکایی‌ها جلوتر بودند. روس‌ها در سال ۱۹۵۷، اسپوتنیک را به‌عنوان نخستین ماه مصنوعی زمین به فضا فرستادند. روس‌ها بعد از آن، سگ‌های فضایی خود، بلکا و استرلکا را در سال ۱۹۶۰ به فضا فرستادند و اولین کشوری بودند که موفق شدند، کاوشگرهای خود را به ماه برسانند.

شوروری همچنین اولین کشوری بود که انسان را به فضا فرستاد. یوری گاگارین در سال ۱۹۶۳ و والنتینا ترشکووا در سال ۱۹۶۳ به فضا رفتند. الکسی لئونوف، نخستین فضانوردی بود که در سال ۱۹۶۵ موفق به انجام راهپیمایی فضایی شد. به این ترتیب، ایالات متحده عقب مانده بود. نیل آرمسترانگ قبل از اینکه به ماه فرستاده شود، سال‌ها به‌عنوان خلبان آزمایشی در ناسا کار می‌کرد. او اولین فضانورد غیرنظامی بود. تمام خلبانان آزمایشی هواپیمای X-15 قبل از آرمسترانگ، پرسنل ارتش بودند. بسیاری در نیروی هوایی یا نیروی دریایی خدمت می‌کردند. آرمسترانگ جزو گروه دوم فضانوردان ناسا بود.

اد وایت (نفر وسط)، دوست صمیمی و همسایه نیل آرمسترانگ بود که در حین تمرین برای ماموریت آپولو ۱ کشته شد

آرمسترانگ با تراژدی غریبه نبود. او دخترش، کارن را در سن ۲ سالگی در حالی که از یک تومور مغزی بدخیم رنج می‌برد از دست داد. خواهر آرمسترانگ در مصاحبه‌ای گفته بود، او اندوهگین بود و می‌خواست انرژی خود را در جنبه‌ای بسیار مثبت صرف کند. این همان زمانی بود که او برنامه فضایی را شروع کرد.

اما همه همچون نیل آرمسترانگ برای اکتشاف فضا هیجان‌زده نبودند. در آن زمان بسیاری از آمریکایی‌ها، هزینه ۲۴٫۵ میلیارد دلاری ماموریت‌های آپولو را بسیار بالا می‌دانستند. گیل اسکات هرون، خواننده، شاعر و ترانه‌سرا، حتی ترانه‌ای به نام سفیدپوسته روی ماه (Whitey On The Moon) اجرا کرد.

اسکات هرون در بخش‌هایی از این ترانه می‌پرسد:

 آیا تمام پولی که سال قبل در آوردم، خرج سفیدپوست روی ماه شد؟ چطور اینجا هیچ پولی نداریم؟ هوم! چون مرد سفیدپوست روی ماه قدم گذاشته؟

برخی از مردم آمریکا حتی علیه تلاش ۸ ساله‌ی ناسا برای فرستادن انسان به ماه، دست به تظاهرات زدند. آرمسترانگ قبل از اینکه به ماه برود، در ماموریت جمینای ۸ (Gemini 8) شرکت کرد. این اولین ماموریتی بود که در آن، دو فضاپیما در مدار زمین به هم متصل می‌شدند. موضوعی که یک پیش‌نیاز ضروری برای فرود موفق روی ماه بود. اما آرمسترانگ در این ماموریت تجربه‌ی ترسناکی را از سر گذراند که در فیلم هم به آن پرداخته شد.

عکسی از نیل آرمسترانگ، فرمانده آپولو ۱۱، در داخل گردونه ماه‌نشین

هنگامی که یکی از تراسترهای فضاپیما با نقص فنی مواجه شد، آرمسترانگ و دیوید اسكات، به سرعت شروع به چرخیدن به دور خود کردند. از آنجایی که این دو فضانورد ارتباط خود با زمین را از دست داده بودند، تقریبا برای مدتی در فضا گم شدند. صدایی از خدمه این ماموریت ضبط شده که می‌گویند:

ما اینجا مشکلات جدی داریم. داریم پشت سرهم دور خودمان می‌چرخیم.

این دو در نهایت به این نتیجه رسیدند که باید سیستم مانور مداری فضاپیما را خاموش کنند. سرانجام فضانوردان بدون هیچ موفقیتی به زمین رسیدند و جان خود را نجات دادند. آنها فقط ۱۱ ساعت پس از پرتاب، در اقیانوس آرام فرود آمدند.

جمینای ۸، ماموریتی بود که برای سه روز برنامه‌ریزی شده بود، اما نقص فنی باعث شد که ماموریت تنها چند ساعت طول بکشد. یک سال بعد، در سال ۱۹۶۷، اولین ماموریت آپولو به فاجعه ختم شد. در طی یک آزمایش پیش از پرتاب، آتش‌سوزی در محل پرتاب رخ داد که موجب کشته شدن هر سه فضانورد ماموریت شد.

 نیل آرمسترانگ و دیوید اسکات در اقیانوس آرام پس از پرواز جمینای ۸  در ۱۶ مارس ۱۹۶۶

آرمسترانگ یک روز نزدیک به مرگ دیگر را نیز تنها یک سال قبل از رفتن به ماه، تجربه کرد. او در حالی که در هوستون با گردونه ماه‌نشین پرواز می‌کرد، سوخت فضاپیما شروع به نشت کرد و کنترلش را از دست داد. آرمسترانگ مجبور شد که از فاصله ۶۵ متری زمین به بیرون بپرد.

تحقیقات ناسا بعدا نشان داد که سیستم هشدار گردونه به آرمسترانگ هشدار نداده بود که وسیله نقلیه فشار از دست داده است. خوشبختانه، ناسا قبل از اینکه آرمسترانگ به ماه برود، نقص‌های فنی فضاپیمای خود را بر طرف کرد. و نیل در ماه ژوئن ۱۹۶۹، یک ماه قبل از ماموریت آپولو ۱۱، دوباره با این فضاپیما پرواز کرد.

آرمسترانگ روی زمین هم تمرین‌هایی برای فرود روی ماه انجام داد، تمریناتی که خطر کمتری داشتند. او برای هر مرحله از سفر آمادگی داشت، حتی چگونگی نصب نردبان ماه‌نشین در ماه را هم تمرین کرده بود. سرانجام، روز سرنوشت‌ساز فرا رسید. در ۱۶ ژوئیه سال ۱۹۶۹ (۲۹ تیر ۱۳۴۸) ساعت ۹ و۳۰ دقیقه بعد از ظهر، آرمسترانگ و خدمه‌اش برای ماموریتی ۸ روزه رهسپار ماه شدند.

نیل آرمسترانگ، فرمانده ماموریت آپولو ۱۱، در ۲۷ ژوئیه سال ۱۹۶۹ در حال صحبت با مارک پسرش، در حالی که همسر و پسر دیگرش، اریک هم حضور داشتند

امکانات داخل فضاپیما پنج ستاره نبودند. فضانوردان سرویس بهداشتی در کابین نداشتند، بلکه در کیسه قضای حاجت می‌کردند. چهار روز بعد، فضانوردان از گردونه ماه‌نشین ایگل برای فرود نهایی خود به سطح ماه استفاده کردند. سه فضانورد در این ماموریت حضور داشتند، اما تنها دو نفر از آنها سوار ماه‌نشین شدند. سواری که چندان جالب نبود. بعدا آرمسترانگ اعلام کرد که پرواز کردن با ماه‌نشین سخت‌ترین بخش ماموریت بود، اما این نیز به او احساس شادی زایدالوصفی می‌داد.

ماموران مرکز کنترل ماموریت با نفس‌های حبس‌شده، منتظر فرود ایگل بودند. وقتی آرمسترانگ اعلام کرد:

هیوستون، پایگاه آرامش اینجا است. ایگل فرود آمد.

 چارلی دوک، مسئول برقراری ارتباط با ماه‌نشین به آرمسترانگ گفته بود:

 پیام دریافت شد آرامش، صدای شما را در زمین داریم. اینجا چند نفری نزدیک بود از هیجان سکته کنند. دوباره می‌توانیم نفس بکشیم.

و پس از همه‌ی اینها، قدم گذاشتن روی ماه برای آرمسترانگ کار ایمن و قابل پیش‌بینی بود. هنگامی که آرمسترانگ روی ماه قدم برمی‌داشت گفته بود، سطح ماه خوب و پودر مانند است. می‌توانم آن را به راحتی با پنجه پایم بردارم.

فضانوردان آپولو ۱۱، از چپ به راست، نیل آرمسترانگ، مایکل کالینز و باز آلدرین

آرمسترانگ هرگز همه موفقیت فرود روی ماه را به حساب خود نگذاشت. او گفته بود:

 هنگامی که شما صدها هزار نفر دارید که همه‌ی کار خود را کمی بهتر از چیزی که باید انجام می‌دهند، در کار خود عملکرد بهتری خواهید داشت. و این تنها دلیلی است ما توانستیم موفق شویم.

رایان گاسلینگ، بازیگر نقش فضانورد پرافتخار ناسا، هنگامی که در جشنواره فیلم ونیز حضور داشت، در اشاره به همین جنبه از شخصیت فضانورد ناسا، به خبرنگاران گفته بود که نیل همچون بسیاری از فضانوردان، به‌شدت فروتن بود. پس از بازگشت به زمین، فضانوردان بلافاصله به دیدار خانواده‌هایشان نرفتند. هر سه باید ۲۱ روز را در قرنطینهمی‌ماندند، تا مشخص شود که هیچ‌کدام از آنها آلودگی از ماه به همراه خود نیاوردند. نیل با پسر خود مارک با یک اینترکام صحبت کرد.

آرمسترانگ حتی در تاریخ ۵ اوت ۱۹۶۹ که سالروز تولد ۳۹ سالگیش بود نیز در قرنطینه باقی ماند. سرانجام روز ۱۱ اوت بود که ناسا اعلام کرد، فضانوردان ماموریت آپولو ۱۱ هیچ‌گونه آلودگی ندارند و به خانه فرستاده شدند. بنابراین اگر در فیلم نخستین انسان، نصب پرچم و ردپای فضانوردان روی ماه بخش کوچکی از داستان است، به این دلیل است که برای آرمسترانگ این‌گونه اتفاق افتاده است.