حفظ اکثر گونهها با محدود کردن میزان افزایش دما
بر اساس مطالعهای در دانشگاه آنجلیای شرقی، محدود کردن افزایش دما تا نهایتا یک و نیم درجهی سانتیگراد، میتواند از بسیاری از گونهها در مقابل تغییرات اقلیمی محافظت کند. گزارش جدیدی در Science منتشر شده است که نشان میدهد محدود کردن گرما تا حد تعیینشده در توافقنامهی پاریس موجب رفع نیمی از خطرات مرتبط با گرم شدن دو درجهای برای گیاهان و جانوران و کاهش دوسوم خطر مربوط به از بین رفتن حشرات شود. این موضوع به نفع گونههای سرتاسر دنیا است؛ مخصوصا گونههایی که در آفریقای جنوبی، آمازون، اروپا و استرالیا زندگی میکنند. بنا به عقیدهی این گروه علمی، کاهش خطر مربوط به حشرات اهمیت زیاد دارد؛ زیرا آنها برای کمک به اکوسیستمها با عمل گردهافشانی گیاهان و نیز فراهم کردن بخشی از زنجیرهی غذایی دیگر پرندگان و حیوانات مفید هستند. در پژوهشهای قبلی روی تعیین مزایای محدود کردن افزایش دما تا حداکثر ۲ درجه بالاتر از دمای پیش از صنعتی شدن (حد بالایی دمایی که در توافقنامهی پاریس اعلام شده است) توجه شده است و حشرات نیز در نظر گرفته نشدهاند. این نخستین مطالعهای است که نشان میدهد محدود کردن دما تا ۱.۵ درجه، چگونه برای تمام گونههای جهان سودمند خواهد بود.
کرگدن سیاه (Black Rhinoceros) یک گونهی در معرض خطر تغییرات اقلیمی
پژوهشگران UEA و دانشگاه جیمز کوک استرالیا، تعداد ۱۱۵ هزار گونه مشتمل بر ۳۱ هزار گونه حشره، ۸ هزار پرنده، ۱۷۰۰ پستاندار، ۱۸۰۰ خزنده، ۱۰۰۰ دوزیست و ۷۱ هزار گونهی گیاهی را مورد بررسی قرار دادند؛ پژوهشی که از لحاظ مقیاس منحصربهفرد است.
پروفسور راشل وارن از مرکز پژوهشی تیندال، میگوید:
ما میخواستیم بدانیم چگونه برنامهریزیهای مختلف آینده از لحاظ میزان افزایش دما، موجب نامناسب شدن مناطق تحت قلمرو گونهها میشود. ما با برآورد تعداد گونههایی که پیشبینی میشود در نتیجهی تغییرات اقلیمی، بیش از نیمی از قلمروی جغرافیایی خود را از دست بدهند، این خطرات را اندازهگیری کردیم و به این نتیجه رسیدیم که محدودیت دمای حداکثر ۱.۵ درجه بالای حد دمای پیش از صنعتی شدن، نسبت به حالاتی که افزایش دما حداکثر ۲ درجه در نظر گرفته شود، مزایای بسیار بیشتری برای گونهها دارد. بهویژه حشرات به تغییرات آبوهوایی حساس هستند. در افزایش دمای دو درجهای، ۱۸ درصد از ۳۱ هزار حشرات مطالعهشده در معرض خطر از دست دادن بیش از نیمی از محدودهی جغرافیایی خود قرار میگیرند. این رقم در ۱.۵ درجه، ۶ درصد خواهد بود. اما حتی در همین محدودیت یک و نیم درجهای برخی از گونهها بخشی عظیمی از قلمروی خود را از دست خواهند داد.
فنچ زمین بزرگ (Large Ground Finch) یکی از گونههایی با جلوگیری از افزایش دما، قادر به بقا خواهد بود
در صورتی که کشورها به تعهدات بینالمللی خود در جهت کاهش انتشار گاز کربن دیاکسید پایبند باشند، افزایش دمای کره زمین حدود سه درجهی سانتیگراد خواهد بود و در این وضعیت، ۵۰ درصد حشرات نیمی از قلمروی خود را از دست خواهند داد. این مسئله واقعا مهم است؛ زیرا حشرات برای اکوسیستمها و نیز برای انسانها حیاتی هستند. آنها وظیفهی گردهافشانی گیاهان را بر عهده دارند، غذای موجودات دیگر هستند، همچنین با خوردن برگ گیاهان، موجب تعادل اکوسیستمها میشوند و به بازگشت مواد غذایی به خاک کمک میکنند. سه گروه اصلی از حشرات مسئول گردهافشانی، نسبت به گرم شدن کرهی زمین بسیار حساس هستند. اگر دما تا ۳ درجه افزایش پیدا کند، فعالیت حشرات در اکوسیستمها به میزان زیادی کم خواهد شد. بر اساس نتایج مطالعهای دیگر، حشرات به دلایل دیگری نیز در حال کم شدن هستند و این مطالعه نشان میدهد که تغییر اقلیم هم مؤثر است.
این مطالعه همچنین به توانایی گونهها برای انتقال به موقعیتهای مناسبتر، با گرم شدن کره زمین میپردازد. پرندگان، پستانداران و پروانهها دارای بیشترین توانایی مهاجرت کردن هستند.
پروفسور وارن اضافه میکند:
اگر میزان افزایش دما تا سال ۲۱۰۰ تا سقف ۱.۵ درجه حفظ شود، گونههای بیشتری قادر به بقا در محدودههای خود خواهند بود؛ درحالیکه اگر تا سال ۲۱۰۰ دما بهاندازهی دو درجه زیاد شود، بسیاری از گونهها زنده نخواهند ماند و گونههای زیادی بخش اعظمی از قلمرو خود را از دست خواهند داد.
دکتر جف پرایس، نویسندهی همکار مقاله میگوید:
کرگدن سیاه از حیواناتی است که در نتیجهی این محدود کردن افزایش دما، زنده خواهد ماند؛ کرگدنهای سیاه هماکنون بهشدت از نظر شکارچیان و نیز کاهش قلمرو در معرض تهدید هستند. همچنین گونههایی همچون سهرهها که از دیدگاه تئوری تکامل اهمیت زیادی دارند و از زمان چارلز داروین مورد مطالعه قرار گرفتهاند، از این محدودیت افزایش دما سود خواهند برد.