چگونه می‌توان از استعداد افراد خیره‌سر و خلاق بهره برد

مدیریت افراد خلاقی که رفتارهای عجیب و خودسرانه‌ای دارند کار ساده‌ای نیستِ ولی ارزش‌آفرینی آن‌ها را نمی‌توان نادیده گرفت.

ایلین انگلین (نویسنده و مربی) می‌گوید: «مردم، افرادی را که منزوی، گاهی خیره‌سر و البته به لحاظ استعداد درخشانند، عجیب‌وغریب می‌دانند. اما این افراد در برخی زمینه‌ها بسیار برتر از دیگران عمل می‌کنند.»

تیم اسکیو مدیرعامل شرکت رین اینترنشنال، علاقه‌ی خاصی به این افراد دارد و مدیران را به استخدام آنان تشویق می‌کند. شاید استخدام آن‌ها با ریسک بالایی همراه باشد؛ اما هنگامی‌که به فضیلت‌های شخصیت اصلی این افراد پی ببرید، از سرمایه‌گذاری خود پشیمان نمی‌شوید. بله؛ آن‌ها غالباً خودسر و ناسازگارند و خلق‌وخوی متغیری دارند؛ اما درعین‌حال می‌توانند شگفت‌انگیز باشند. کارفرمایانی که می‌توانند این افراد را تاب بیاورند، ارزش فوق‌العاده‌ای نصیب کسب‌وکارشان می‌کنند. اسکیو می‌گوید شخصاً، ادراک، شوخ‌طبعی و صداقت آن‌ها را تحسین می‌کند.

اما بزرگ‌ترین مشکل استخدام این افراد مستقل و خلاق، مدیریت کردن آن‌ها است. اگر می‌خواهید از استعدادهای عالی این افراد بهره‌مند شوید، چگونه می‌توانید آن‌ها را به‌طور مؤثر اداره و کنترل کنید؟ مسئله اینجا است که اصولاً نباید این کارمندان را مدیریت کنید! آن‌ها را تشویق کنید، قانع کنید، اجازه بدهید اشتباه کنند و شکست بخورند و به انسان‌های موفق‌تری تبدیل شوند.

تیم اسکیو که حالا با کمک همین افراد، تیمی قدرتمند، حرفه‌ای و تأثیرگذار تشکیل داده است، توضیح می‌دهد که در ابتدای کار فقط از کارمندانش خواسته بود به اصول اخلاقی و فرهنگ‌ سازمانی شرکت متعهد بمانند و پروسه‌های ساده‌ی اداری را دنبال کنند. موفقیت او نه‌تنها با رشد خیره‌کننده‌ی شرکت ثابت شد، بلکه در طول سال‌ها هرگز مجبور نشد هیچ‌یک از همکارانش را اخراج کند. اسکیو پیشنهاد می‌کند برای بهره بردن از این استعدادها، به نکات زیر توجه کنید:

۱- به آن‌ها وظایف خلاقانه و پرمعنایی محول کنید. افراد خلاق با ذهنی بازتر جزئیات مسائل زندگی را می‌بینند. کافی است مسئولیت پروژه‌های جالب، مشتریان چالش‌برانگیز و کارهای سخت را به آن‌ها محول کنید.

۲- به آن‌ها اعتماد کنید. پیش‌فرض خود را بر این بگذارید که آن‌ها سخت‌کوش و بااخلاق‌اند و اجازه بدهید راه خود را به سمت موفقیت پیدا کنند. افراد خلاق برای شکوفایی استعدادهایشان، به آزادی و قوانین انعطاف‌پذیر نیاز دارند. ساختارها و مقررات زیادی را به آن‌ها تحمیل نکنید.

۳- منعطف باشید. اگر نیروهای جدید، کارشان را خوب انجام می‌دهند، بگذارید به شیوه‌ی خودشان وظایفشان را پیش ببرند. اگر آن‌ها می‌توانند مسئولیتی را که شما برای آن ۴۰ ساعت زمان تعیین کرده‌اید (و طبیعتاً دستمزد ۴۰ ساعت را هم در نظر گرفته‌اید) در مدت پنج یا هشت ساعت در خانه‌ی خودشان تکمیل کنند، چه اهمیتی دارد؟

۴- به آن‌ها احساس مالکیت بدهید. از آن‌ها نظرخواهی کنید و توصیه‌هایشان را جدی بگیرید. بگذارید احساس کنند نقش ارزشمندی در کنار شما به عهده‌ دارند و وجودشان برای شرکت مهم است.

۵- سعی نکنید از طریق پول به آن‌ها انگیزه بدهید. البته دستمزد منصفانه‌ای  برایشان در نظر بگیرید. ولی تحقیقات نشان می‌دهند که اغلب این افراد، اگر صرفاً به جنبه‌ی مالی پروژه‌ها نگاه کنند، به‌راحتی آن‌ها را کنار می‌گذارند. (می‌توانید تحقیقات ادوارد دسی، بولتن روانشناسی شماره ۱۲۵ سال ۱۹۹۹ را مطالعه کنید) همان‌طور که در کتاب‌های کلاسیک نوشته‌ شده است: «مهم‌ترین کیفیتی که همیشه به زندگی افراد خلاق معنی می‌دهد، لذت بردن از خود پروسه‌ی خلق کردن و آفرینش است.»

۶- توصیه یا هشدار نهایی! هرگز افراد خیره‌سر و خلاق را به سمت مدیریت انتخاب نکنید!

داستانی وجود دارد مبنی بر اینکه وقتی جف بزوس برای استخدام پرسنل آمازون (که در آن زمان شرکتی نوپا بود) به یک آژانس کار و استعدادیابی مراجعه کرد، مرتباً از او می‌پرسیدند چه ویژگی‌هایی را مد نظر دارد. بزوس پاسخ داد: «افراد عجیب‌وغریبتان را به من بدهید.»