یک طرح موفق: جاسوسی از نهنگ‌ها با یک بویه برای نجات جان آن‌ها

اواخر سال گذشته نهنگ گوژپشت مرده‌ای در ساحل راک‌اوی نیویورک پیدا شد. این وال نر جوان حدود ۱۰ متر طول داشت. بر اساس گفته کیمبرلی دورهام، اثرات کبودی روی بدن این وال نشان‌دهنده‌ی برخورد آن با جسمی بسیار بزرگ بود. این وال یکی‌ از ۶۸ والی است که از سال ۲۰۱۶ بین کارولینای شمالی و مین مرده‌اند. طبق گفته‌ی اداره ملی اقیانوسی و جوی، تلفات این حادثه غیر معمول بوده است. به‌گفته‌ی آن‌ها، نهنگ‌های گوژپشت تنها گونه‌ی قربانی این حادثه نیستند. طبق اعلام آگوست سال گذشته‌ی اداره‌ی ملی اقیانوسی و جوی،  تلفات غیر عادی دیگری نیز برای وال‌ها اتفاق افتاده بود: ۱۸ مورد از این حیوانات در معرض خطر، مرده بودند. طبق اعلام آژانس در ژانویه، ۲۱ نهنگ‌ مینکی نیز مردند. درواقع اگر بخواهیم بهتر بگوییم، مردن سه گونه از این موجودات دریایی نه‌تنها غیر معمول بلکه بی‌سابقه بوده است.

هزاران وال در چند قرن پیش به‌ نزدیکی نیویورک مهاجرت کرده‌اند. اواخر قرن نوزدهم وال‌های آتلانتیک تقریبا نابود شدند و دراواخر دهه‌ی ۱۹۶۰ با حمل‌ونقل ۷۰۰ هزار وال توسط صنعت جهانی صید نهنگ، این قضیه بیشتر نمود پیدا کرد. البته بعد از آن قوانینی برای حفاظت‌ از وال‌ها به‌ وجود آمد که باعث بهبودی وضعیت آن‌ها شد و تقریبا ۱۰ درصد جمعیت کلی آن‌ها را کاملا نجات داد. وال‌ها در حال حاضر دوباره برای پیدا کردن غذا، جفت‌گیری، زاییدن و … درحال نزدیک شدن به ساحل هستند و اخباری درمورد این‌گونه مسائل در هودسون و ایست‌ریور شنیده می‌شود.

اما اقیانوس‌ها دیگر مثل سابق نیستند و این روز‌ها گرم‌تر، شلوغ‌تر و خشن‌تر از همیشه هستند. صنعت کشتی‌رانی در بندرگاه‌های نیویورک و نیوجرسی گسترش یافته است و این روند و پیشرفت درسطح جهانی هم وجود دارد. بندرها عمق بیشتری پیدا کرده‌اند و پل بایون برای جا دادن کشتی‌های بیشتر توسعه پیدا کرده است. مرگ پستانداران دریایی علل زیادی دارد؛ از جمله عفونت، گیر کردن در تور ماهی‌گیری، نویزهایی که آن‌ها را به‌ اشتباه می‌اندازد، شکار و بدتر از همه برخورد با کشتی‌ها. از بین ۶۴ وال تحت نظارت اداره ملی اقیانوسی و جوی، یک‌سوم آن‌ها آسیب‌دیدگی‌هایی مربوط‌ به ترومای غیر نافذ (آسیب‌دیدگی فیزیکی) داشته‌اند. مارک بامگارتنر، اکولوژیستی از مؤسسه‌ی اقیانوس‌شناسی وودز هول در ماساچوست می‌گوید:

این امر واقعا ناراحت‌کننده است؛ ولی معتقدم که حتما راه‌ حلی برای این مسئله وجود دارد. این داستان خیلی قدیمی است. ما منتظریم فناوری این مشکل را حل کند که البته گاهی‌ اوقات این کار را می‌کند.

مارک به‌ همراه همکارانش در ۴۰ کیلومتری منهتن، جایی که پراز وال‌ها و کشتی‌ها است، در حال بررسی یک راه‌ حل برای این موضوع هستند.

یک روز از روزهای تابستان سال گذشته‌ی میلادی، دانشمندانی از جامعه‌ی حفاظتی حیات‌ وحش، پروژه‌ی کشتی ۱۰ متری مورنینگ استار را پیاده کردند. هدف این پروژه ارزیابی ژنتیکی و صدای نهنگ‌های گوژپشت بود. پس‌ از گذشت ۲ و نیم ساعت، مورنینگ استار در کنار یک بویه (شناور) زرد توقف کرد. این بویه وسیله‌ی ارتباطی بین جامعه‌ی حفاظت حیات وحش و مؤسسه‌ی اقیانوس‌نگاری وودز هول و حاوی هیدروفن پیشرفته‌ای بود که به صدای وال‌های نیویورک بایت (محدوده‌ای ۴۰ هزار کیلومتر مربعی از کیپ‌می تا منتاک) واکنش نشان می‌داد. زیستگاه بیشتر وال‌ها به‌ دلیل فراوانی غذا در این محل بود. مورنینگ استار از نقاط موجی مختلفی عبور کرد که یکی‌ از آن‌ها نشان‌دهنده‌ی ماهی منهادن، غذای مورد علاقه وال‌ها بود. مردم هم از این محل تجمع وال‌ها زیاد استفاده می‌کردند. هاوارد رزنبام رهبر گروه حفاظت از حیات وحش می‌گوید:

ما نویز، خطوط کشتی و مزرعه‌ی انرژی بادی داریم. سؤال ما این است که برای کمک کردن به وال‌ها باید از چه تکنیکی استفاده کنیم؟

این بویه در ماه ژوئن ۲۰۱۶ به آب انداخته شد و تابه‌حال صدها نمونه از صداهای گونه‌های مختلف وال‌ها را دریافت کرده است. رزنبام می‌گوید:من شگفت‌زده هستم. ما درمورد وال‌ها بیشتر از حد تصور یاد گرفته‌ایم.

وال‌های اطلس شمالی که تنها ۴۴۰ یا کمی بیشتر از آن زنده باقی مانده‌اند، در زمان‌ خطر از بایت عبور کرده‌اند. این گونه‌ که از سال ۱۹۷۰ در معرض خطر قرار گرفته است، از سال ۲۰۰۸ توسط مناطق مدیریت فصلی محافظت می‌شود: کشتی‌های بزرگ باید در محدوده‌هایی مشخص از آب، بسیار آهسته حرکت کنند تا مشکلی برای مهاجرت، تغذیه و تولد وال‌ها به‌ وجود نیاورند. این اولین فصلی است که در آن هیچ تولدی ثبت نشده. طبق داده‌های بویه، وال‌ها در مجاورت مناطق مدیریت فصلی نیویورک حضور دارند و درمسیرهای پرتردد کشتی‌ها حرکت می‌کنند. بامگارتنر می‌گوید:

انسان بیش‌ از همیشه باعث تلفات وال‌های آتلانتیک شمالی شده است. وال‌ها در منطقه‌ی بین نیویورک‌ بایت و چسپیک بیشترین برخورد با کشتی‌ها را داشته‌اند.

بامگارتنر، رزنبام و همکارانشان درصددند با استفاده‌ از این بویه‌ها، انسان‌ها و وال‌ها را از یکدیگر جدا و مسیری جداگانه برای هرکدام مشخص کنند. اکثر بویه‌ها و وسایلی که بدین منظور داخل آب قرار می‌گیرند، پس‌ از گذشت چند ماه، خبر از رفتن وال‌ها می‌دهند. بویه‌‌ی موجود در بایت، داده‌های زمان واقعی را انتقال می‌دهد. نرم‌افزار این بویه توسط بامگارتنر طراحی شده است و می‌تواند ۱۴ تن صدا توسط ۴ گونه‌ی مختلف را شناسایی کند. این بویه هر ۲ ساعت یکبار، ترک‌هایی را از طریق ماهواره به آزمایشگاه بامگارتنر در وودزهول می‌فرستد. این داده‌ها سپس به دست صوت‌شناسی به‌نام جولیان گارنی می‌رسد. جولیان داده‌های نرم‌افزار را بررسی می‌کند و سپس با ارسال یک ایمیل حاوی اطلاعات، به ده‌ها پژوهشگر، قانون‌گذار، ناجی و سایرین درمورد وضعیت آگاهی و هشدار می‌دهد. یافته‌ها در سایت Robots4Whales منتشر می‌شود. درنهایت دانشمندان این هشدارها را به قایق‌رانان، سازندگان و هرکسی که نویز ایجاد می‌کند یا در بایت به‌سرعت در حرکت است، می‌فرستند.

این هشدارها در اختیار اپراتورهای کنترل شهر نیویورک که مسئولیت بررسی سه خط اصلی کشتی‌رانی را بر عهده دارند، قرار می‌گیرد. بامگارتنر می‌گوید:

طبق پژوهش‌های دهه‌ی گذشته، احتمال برخورد وال‌ها با کشتی‌ها با کاهش سرعت کشتی‌ها، کاهش می‌یابد و در نتیجه تلفات هم کم می‌شود.

این شیوه در نیروی دریایی استل‌وگان هم جواب داد. در آنجا تانکرهای حامل گاز طبیعی در نزدیک شدن به بندر بوستون، با شنیدن صدای وال‌ها سرعت خود را کاهش می‌دادند. کارلین لایدن واکر، مدیر اجرایی سازمان کشتی‌رانی انجمن حفاظت محیط زیست دریایی آمریکای شمالی می‌گوید:ما در حال تلاش برای ایجاد تعادل بین تجارت و حفاظت هستیم.

گروهی به رهبری بامگارتنر، سیستمی مشابه را در گارد ساحلی جزیره‌ی نومن در جنوب غربی مارتا واین‌یارد تست کرد. در اینجا کشتی‌ها شروع‌ به ایجاد صداهای بلند با آتش‌بازی و شلیک کردند. این داده‌ها منجر به سیاستی داوطلبانه شد: هیچ‌گونه تمرینی نباید پس‌ از هشدار وال‌ها در ظرف سه روز انجام شود. ستوان کریستوفر ورلیندن از آکادمی گارد ساحلی می‌گوید:

هیچ‌کس نمی‌خواهد به وال‌ها آسیب بزند یا با آن‌ها برخورد کند. این مؤثرترین شیوه‌ای است که تا به‌ حال دیده بودم.

ورلیندن و شاگردان او در حال کار برای حل چالش‌های ادغام داده‌ها، دقت مکان و ارتباطات دریایی برای ردیابی وال‌ها بودند.

ماه فوریه‌ (بهمن) سال جاری میلادی، کشتی پژوهشی کانتیکت ساعت ۶ بعدازظهر از گروتون به‌سمت بویه بایت حرکت کرد. این تجهیزات در اوایل دسامبر از کار افتاده بودند (۹ ماه بعد از اینکه بامگارتنر تمام شدن باتری‌ها را پیش‌بینی کرده بود). کشتی در روز ۱۳ فوریه به آنجا رسید؛ اما باد شدید و امواج دریا کار را به بعدازظهر موکول کرد. حتی بعداز آرام شدن اوضاع بازهم بالا کشیدن بویه کار بسیار سختی بود: موجودات دریایی تا حدود ۳۰ متر از بخش زیرین شناور دریایی چسبیده بودند و یک قاب فلزی سنگین هم وجود داشت. جف پیترو، مهندسی از مؤسسه‌ی اقیانوس‌نگاری وودز هول می‌گوید:

ضخامت این لایه چیزی بین ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر بود. شستن با فشار هم فایده‌ای نداشت. ما باید این موجودات را به‌طور دستی جدا می‌کردیم.

در ادامه مشخص شد که باتری‌های بویه هنوز سالم هستند. در واقع عمل توقف انتقال اطلاعات به‌ دلیل پر شدن درایو فلش بود. بویه دوباره در عصر آن روز به‌کار افتاد و بامگارتنر، رزنبام و تیم آن‌ها آن را برای کار ب ه‌مدت یک سال دیگر راه‌اندازی کردند. بویه علاوه‌ بر تشخیص و انتقال داده‌های مربوط‌ به نهنگ‌های گوژپشت، کار بررسی داده‌های سه گونه‌ی دیگر را نیز ادامه خواهد داد: صداهای با فرکانس پایین وال‌های آبی، صداهای کلیک‌مانند نهنگ‌های عنبر و وزوزهای نهنگ‌های مینک. شاید در حال حاضر هم نهنگ‌ها در بایت، درجایی دور از چشم در حال آواز خواندن باشند!