اشتباه مفهومی در برنامه انرژی تجدیدپذیر اتحادیه اروپا
در ۱۷ ژانویه سال جاری میلادی، مقامات پارلمان اروپا رأی به بهبود وضعیت انرژیهای تجدیدپذیر اتحادیه اروپا دادند. این قطعنامه که هنوز اجرایی نشده، هدف جدیدی برای کشورهای عضو اتحادیه اروپا تعیین کرده است. در این قطعنامه عنوان شده است که تمامی کشورهای عضو باید تا سال ۲۰۳۰، حداقل ۳۵ درصد از نیازهای انرژی خود را از طریق منابع انرژی تجدیدپذیر یا پاک تأمین کنند. هدف قبلی اتحادیهی اروپا دستیابی به میزان ۲۰ درصدی انرژیهای تجدیدپذیر تا سال ۲۰۲۰ بود که هنوز تأثیر کامل این برنامه مشاهده نمیشود.
به نظر میرسد این رأی اتحادیه اروپا، گامی صحیح در مسیری درست است؛ اما همهی مقامات و کارشناسان از این موضوع خوشحال نیستند. در این تصمیمگیری پارلمان اروپا، پیشنهادی برای کاهش استفاده از سوختهای زیستی داده نشده است. بر اساس پژوهشی که در نشریه Environmental Research Letters منتشر شده است، منابع انرژی زیستی مانند چوب، ممکن است که در کوتاهمدت حتی از زغال سنگ هم برای محیط زیست مضرتر باشند.
این پژوهشگران در پژوهش خود نوشتهاند:
اگرچه انرژیهای زیستی در مقایسه با سوخت های فسیلی در بلندمدت تأثیرات کمتری دارند؛ اما اولین تأثیر آنها، افزایش انتشار کربن دیاکسید است که میتواند وضعیت گرمایش جهانی در طول دورهی بحرانی نزدیک به قرن آینده (سال ۲۱۰۰) را وخیمتر کند.
نویسندگان این پژوهش در ادامهی مقالهی خود اشاره کردند که اصرار پارلمان اتحادیهی اروپا مبنی بر اینکه سوختهای زیستی، از لحاظ انتشار کربن خنثی هستند و اینکه رشد دوباره جنگلها میتواند برای مقابله با تولید گازهای گلخانهای کافی باشد، کاملا اشتباه است. این پژوهشگران در مقاله خود نتیجهگیری کردند:
فرضیهی خنثی بودن سوختهای زیستی کاملا بی اعتبار است.
کشورهای اتحادیه در میان بزرگترین منتشرکنندگان گازهای گلخانهای، پس از چین و ایالات متحده آمریکا در رتبهی سوم قرار میگیرند. بنابراین تصور غلط از سوخت زیستی میتواند تلاش مقامات قارهی اروپا برای کاهش میزان دیاکسید کربن را که در توافق پاریس ذکر شده است، بیتأثیر کند. انتشار گازهای گلخانهای از طریق استفاده از سوختهای زیستی میتواند روی هدف فعلی اتحادیه اروپا برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای به میزان ۴۰ درصد نسبت به سال ۱۹۹۰ تأثیر زیادی بگذارد. پروفسور جی ورثر فورستر، استاد دانشکدهی مدیریت اسلون دانشگاه MIT و یکی از نویسندگان این مقاله، میگوید:
مولکول دیاکسید کربنی که امروز منتشر میشود، تأثیر مشابهی دارد. از این جهت، تفاوتی نمیکند که این میزان کربن منتشرشده حاصل زغالسنگ باشد یا سوختهای زیستی. اینکه بگوییم سوختهای زیستی از نظر کربن خنثی هستند، کاملا اشتباه است و اینکه رشد دوباره جنگلها میتواند تأثیر انتشار گازهای تولید سوخت زیستی و دیگر سوخت را کاملا جبران کند هم از اساس اشتباه است.
فلیکس کروتسگ، پژوهشگری از مؤسسهی پژوهشی مرکاتور در برلین، به این موضوع اشاره میکند، او میگوید:
مهیا کردن امکانی برای استفاده از سوخت زیستی همچون چوب، میتواند کربن مضر زیستمحیطی تولید کند که تا دهها سال موضوع بحث دانشمندان باشد. این یک خطای مفهومی است که روی هدف اتحادیه اروپا برای مقابله با تغییرات آب و هوایی تأثیر میگذارد.
خوشبختانه این تصمیم اتحادیهی اروپا هنوز اجرایی نشده است. پارلمان اتحادیهی اروپا هنوز هم باید با دولتهای عضو و شورای اتحادیه اروپا در این زمینه مذاکره کند. شورای اتحادیه اروپا در ماه دسامبر گذشته اعلام کرد که میخواهد تا سال ۲۰۳۰ به هدف استفادهی ۳۰ درصدی از انرژیهای تجدیدپذیر دست یابد. در مذاکرات آینده، احتمالا خطرات ناشی از سوختهای زیستی هم مورد بحث قرار خواهد گرفت.