کاخ سفید جزئیاتی تازه را از نیروی فضایی ایالات متحده منتشر کرد

کاخ سفید جزئیاتی تازه را از نیروی فضایی ایالات متحده منتشر کرد

نیروی فضایی ایالات متحده که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا دستور تشکیل آن را در ماه خرداد صادر کرد، ششمین شاخه از نیروهای نظامی ایالات متحده پس از نیروی دریایی، نیروی هوایی، نیروی زمینی، سپاه تفنگداران دریایی و گارد ساحلی محسوب می‌شود. استقرار این نیرو تاکنون در حد حدس و گمان بوده و کنگره هنوز با تشکیل آن موافقت نکرده است. با این حال، کاخ سفید در بیانیه‌ای که روز سه‌شنبه دست به انتشار آن زد، جزئیاتی تازه را از نیروی فضایی فاش و اعلام کرد که این نیرو «سلطه‌ی آمریکا در فضا را حفظ خواهد کرد». از آنجایی که ایالات متحده پیشگام فعالیت‌های فضایی است و از لحاظ فناوری، علمی و اکتشافی، کشوری پیشرو به‌شمار می‌رود، تلاش برای تشکیل یک نیروی نظامی مجزا برای فضا، اقدامی منطقی از سوی آن‌ها محسوب می‌شود.

براساس بیانیه‌ی منتشرشده از سوی کاخ سفید، ایجاد نیروی فضایی پیگیری رئیس جمهور در تحقق وعده‌اش مبنی بر بازگرداندن رهبری سنتی آمریکا در فضا است. در همین راستا، شورای ملی فضایی برای پیاده‌سازی نیروی فضایی ۶ توصیه را مطرح می‌کند. این شورا، سازمانی منحل‌شده و مجددا احیاشده محسوب می‌شود که نخستین بار در زمان ریاست جمهوری بوش پدر در سال ۱۹۸۹ تشکیل شد. شورای ملی فضایی در سال ۱۹۹۳ منحل و مجددا در سال ۲۰۱۷ به دستور رئیس جمهور فعلی احیا شد.

براساس اطلاعاتی که از سوی کاخ سفید منتشر شده است، شورای ملی فضایی، موارد زیر را در قالب ۶ توصیه خواستار می‌شود:

• تشکیل فرماندهی نیروی فضایی ایالات متحده برای کنترل نیروهای فضایی‌مان و توسعه‌ی تاکتیک‌ها، تکنیک‌ها و روش‌هایی برای عملیات‌های نظامی فضایی.
• استقرار نیروی فضایی به‌عنوان یک شاخه‌ی نظامی جداگانه و متمایز که ماموریتش سازماندهی، آموزش و تجهیز نیروهای رزمی فضایی خواهد بود.
• درخواست از کنگره برای تایید استقرار نیروی فضایی و تامین بودجه برای فرماندهی فضایی ایالات متحده.
• شورای ملی فضایی و شورای امنیت ملی برای دستیابی به اهداف امنیت ملی، یک بررسی مشترک را از اختیارات عملیاتی فضایی موجود انجام دهند که به‌واسطه‌ی ارزیابی وزارت دفاع از اختیارات مورد نیاز به اطلاع رسیده است.
• ایجاد آژانس توسعه‌ی فضایی برای حصول اطمینان از اینکه آمریکایی‌ها در نیروی فضایی پیشرفته‌ترین امکانات جنگی را در اختیار دارند.
• ایجاد سازوکارهای مشارکتی با جامعه‌ی اطلاعاتی به‌منظور بهبود وحدت تلاش برای توسعه‌ی امکانات و عملیات‌های فضایی.

هدف اعلامی رئیس جمهور، آماده‌سازی ارتش برای مقابله با چالش‌های پیش‌رو در فضا است. کاخ سفید در بیانیه‌ی خود اعلام می‌کند که فضا اکنون یک «دامنه‌ی جنگی» است و ایالات متحده باید برای مواجه با تهدیدات در حال ظهور در این عرصه‌ی جدید منازعه آماده باشد. با این حال، از آنجایی که تاکنون هیچ جنگی در فضا رخ نداده است، منظور کاخ سفید از به‌کارگیری اصطلاح دامنه‌ی جنگی هنوز مشخص نیست.

منتقدان نیروی فضایی چه می‌گویند

رئیس جمهور ایالات متحده منتقدان بسیاری دارد که بدون شک به نکوهش بیانیه‌ی تازه‌ی کاخ سفید می‌پردازند. آن‌ها احتمالا بهپیمان فضای بیرونی که به امضای ایالات متحده و ۱۰۶ کشور دیگر رسیده است، به‌عنوان دلیلی برای عدم پیگیری فعالیت‌های نظامی در فضا اشاره می‌کنند. با این حال در این پیمان منعی برای قرار دادن سلاح‌های متعارف در فضا وجود ندارد و تنها به‌کارگیری سلاح‌های کشتار جمعی در آن ممنوع شده است. در هر صورت، رئیس جمهور فعلی تا به امروز نشان داده است که از نقض پیمان‌هایی که دولت‌های پیشین ایالات متحده امضا کرده‌اند، واهمه‌ای ندارد.

منتقدان همچنین می‌توانند مدعی شوند که برای کشوری که تا بن دندان مسلح است، همه چیز به یک عرصه‌ی منازعه‌ی بالقوه شباهت دارد. با این حال، ایالات متحده دشمنانی واقعی دارد که به روش‌هایی خصمانه رفتار می‌کنند. آن‌ها نشان داده‌اند که هیچ واهمه‌ای از تاثیرگذاری بر انتخابات، سرقت فناوری‌ها و انجام جاسوسی ندارند. در نتیجه، تلاش کشوری همچون ایالات متحده‌ی آمریکا برای محافظت از دارایی‌های بسیار مهم فضایی‌اش، اقدامی غیرمنطقی به‌شمار نمی‌رود.

کاخ سفید به آسیب‌پذیری دارایی‌های آمریکا در فضا اذعان دارد. بنا به‌گفته‌ی آن‌ها، «پرزیدنت ترامپ تلاش دارد اطمینان حاصل کند که نیروی نظامی آمریکا آماده‌ی محافظت از کشورمان و حفظ آزادی‌مان برای فعالیت در، از و برای فضا است».

طرفداران نیروی فضایی چه می‌گویند

براساس بیانیه‌ی کاخ سفید، اهداف وسیع‌تری برای تشکیل نیروی فضایی وجود دارد و رئیس جمهور خواهان آن است که فعالیت‌های آمریکا را در فضا احیا کند. برهمین اساس، سه سیاست تازه برای دستیابی به این هدف به شرح زیر اعلام شده است:

• تغییر مسیر برنامه‌ی فضایی‌مان به سمت اکتشاف انسانی اعماق فضا
• آزادسازی قدرت سرمایه‌گذاری تجاری فضایی آمریکا
• حفاظت از دارایی‌های فضایی حیاتی‌مان به‌وسیله‌ی بهبود مدیریت ترافیک فضا

طرفداران سرسخت اکتشافات فضایی به شکل ویژه به نخستین سیاست جدید یادشده علاقه‌مند خواهند شد. ماموریت‌های انسانی برای اکتشاف اعماق فضا از مدت‌ها پیش طرفداران بسیاری داشته است. هرچند تمایل بالقوه‌ی فراوانی برای انجام چنین کاری وجود دارد؛ اما ناسا در این زمینه از پرزیدنت ترامپ جلوتر است. آن‌ها هم‌اکنون در حال توسعه‌ی سامانه‌ی پرتاب فضایی (SLS) و فضاپیمای اوریون هستند؛ سامانه‌ای که وعده‌ی ارسال انسان را به سطح مریخ می‌دهد. با این حال، احتمال می‌رود که تشکیل نیروی فضایی به اهداف ناسا مبنی بر اکتشاف اعماق فضا شتاب بیشتری بدهد.

علاوه‌بر این، فضا دست‌کم در مدار نزدیک زمین در حال تبدیل شدن به مکانی به‌شدت تجاری‌‌سازی‌شده است. بنا به‌گفته‌ی جیم برایدنستاین، مدیر ناسا، فضا یک اقتصاد سالانه‌ی ۳۸۳ میلیارد دلاری است و این رقم کماکان افزایش می‌یابد. ناسا خود صاحب صدها میلیارد دلار دارایی در فضا است. فضا نه‌تنها برای کاوش و اکتشاف، بلکه برای سرمایه‌داری نیز جبهه‌ی بعدی به‌شمار می‌رود؛ در نتیجه باید از این فعالیت اقتصادی در برابر رقبا و حوادث محافظت شود.

برایدنستاین در مصاحبه‌ی خود بعد از انتشار بیانیه‌ی کاخ سفید اظهار داشت که «بازیگران متخاصمی در سرتاسر جهان وجود دارند که برخی از آن‌ها هم‌اکنون اقدام به پرتاب موشک‌های ضدماهواره‌ی فراز مستقیم کرده‌اند. با در نظر گرفتن این موضوع، تشکیل نیروی فضایی، یک واکنش منطقی به‌حساب می‌آید.

نیروی فضایی اما تماما به‌معنی تدارک نظامی نیست؛ بلکه این نیرو به ایالات متحده امکان می‌دهد تا فعالیت‌های خود در فضا را مجددا زیر یک چتر واحد سازماندهی کند. هم‌اکنون، کارکنانِ مشغول در فعالیت‌های مرتبط به فضا به‌طور معمول از دیگر سازمان‌ها و شاخه‌های نیروهای مسلح جذب می‌شوند. به‌محض آنکه یک ماموریت یا برنامه به پایان برسد، این افراد پراکنده می‌شوند. نیروی فضایی به متخصصان امکان خواهد داد تا در تمام طول مدت کاری خود در یک سازمان باقی بمانند.

با این حال، نیروی فضایی هنوز تشکیل نشده و استقرار آن کماکان نیازمند تایید کنگره است. هرچند پرزیدنت ترامپ با یک فرمان اجرایی، دستور احیای شورای ملی فضایی را صادر کرد؛ اما تامین بودجه‌ی این شورا نیز باید به تایید کنگره برسد. در نتیجه، تشکیل شاخه‌ی ششم نیروهای نظامی آمریکا فعلا در حد یک ایده است. اما فارغ از مقدار کسری بودجه، به‌سختی می‌توان تصور کرد که هیچ سیاستمداری در ایالات متحده بر ضد آن صحبت کند. آمریکا از دهه‌ها پیش نقش نیروی پلیس را در دنیا با نتایج متفاوت ایفا کرده است.

واضح است که با فعالیت فزاینده در فضا با حضور تعداد زیادی از کشورها، برخی از آن‌ها می‌توانند اهدافی به غیر از کاوش و اکتشاف داشته باشند؛ در نتیجه، برای جلوگیری از هرگونه فعالیت نامطلوب، به‌نوعی نیاز به حضور یک نیروی توانمند وجود دارد. نیروی فضایی شاید بتواند این نیاز را برآورده کند و شاید حضور این نیرو در میان ستارگان بتواند از وقوع هر نوع فعالیت غیر قانونی جلوگیری کند.