شناسایی ۱۲۱ سیاره عظیم با قمرهای قابل سکونت احتمالی

پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید و دانشگاه کوئینزلند جنوبی در مقاله‌ی تازه‌ای در ژورنال Astrophysical Journal بیش از ۱۰۰ سیاره‌ی عظیم را با احتمال وجود حیات در قمرهای آن‌ها شناسایی کرده‌اند. دستاورد این پژوهشگران به‌عنوان راهنمایی برای طراحی تلسکوپ‌های نسل بعدی با توانایی شناسایی این قمرهای احتمالی و جستجو برای نشانه‌های حیات یا رد پاهای زیستی در اتمسفر آن‌ها به‌کار خواهد رفت.

از زمان پرتاپ تلسکوپ کپلر ناسا در سال ۲۰۰۹، دانشمندان هزاران سیاره‌ی فراخورشیدی (Exoplanet) را در خارج از منظومه‌ی شمسیشناسایی کرده‌اند. یکی از اهداف ماموریت کپلر، شناسایی سیاراتی بود که در کمربندهای حیات ستارگان خود قرار داشتند؛ یعنی ناحیه‌ای که برای وجود آب مایع نه چندان گرم و نه بسیار سرد است و احتمال شکل‌گیری حیات در آن جا می‌رود.

در جستجو برای یافتن حیات، اهداف اصلی سیارات زمین‌سان (سنگی) هستند؛ زیرا برخی از آن‌ها می‌توانند از نظر زمین‌شناسی و جوی به زمین شباهت داشته باشند. مکان دیگر برای جستجو، غول‌های گازی بی‌شماری هستند که در جریان ماموریت کپلر شناسایی شدند. هرچند این سیارات خودشان نمی‌توانند کاندیدای شکل‌گیری حیات به‌حساب بیایند؛ اما سیارات مشتری‌مانند در کمربند حیات می‌توانند پناهگاه قمرهای سنگی با احتمال پشتیبانی از حیات باشند. استیون کین، اخترفیزیکدان و عضو مرکز اخترزیست‌شناسی زمین جایگزین در دانشگاه کالفرنیا می‌گوید:

در حال حاضر ۱۷۵ قمر شناخته‌شده وجود دارند که به‌دور ۸ سیاره در منظومه‌ی خورشیدی ما می‌چرخند. هرچند بسیاری از این قمرها در مدار زحل و مشتری و خارج از کمربند حیات خورشیدی قرار دارند؛ اما این موضوع نمی‌تواند در مورد دیگر منظومه‌های خورشیدی نیز صادق باشد. در تکاپوی ما برای یافتن حیات در فضا، قمرهای فراخورشیدی سنگی به نحو قابل توجه‌ای مکان‌های قابل جستجوی ما را گسترش خواهند داد.

پژوهشگران ۱۲۱ سیاره‌ی غول‌پیکر را شناسایی کرده‌اند که صاحب مدارهایی درون کمربندهای حیات در ستاره‌های خود هستند. این سیارات گازی با بیش از ۳ برابر شعاع زمین اشتراکات زیادی با سیارات زمین‌سان ندارند؛ اما انتظار می‌رود که هر کدام از آن‌ها میزبان چندین قمر بزرگ باشند.

دانشمندان حدس می‌زنند که قمرهای فراخورشیدی شاید بتوانند محیطی مساعد برای حیات حتی بهتر از زمین فراهم کنند. این بدین خاطر است که آن‌ها تنها دریافت‌کننده‌ی انرژی از سوی ستاره‌ی خود نیستند؛ بلکه انرژی بازتابش‌شده از سمت سیاره‌اشان را نیز جذب می‌کنند. با این حال تا این لحظه، وجود هیچ قمر فراخورشیدی‌ای تایید نشده است. میشل هیل، دانشجوی کارشناسی در دانشگاه کوئینزلند جنوبی و همکار کین در این پژوهش می‌گوید:

اکنون که ما پایگاه داده‌ای از سیاره‌های غول‌پیکر شناخته‌شده در کمربند حیات ستارگانشان ساخته‌ایم، به‌منظور کمک به اصلاح مشخصات قمر فراخورشیدی پیش‌بینی‌شده، بهترین کاندیدا برای میزبانی از قمرهای فراخورشیدی احتمالی را بررسی خواهیم کرد. مطالعات بعدی ما به طراحی و ساخت تلسکوپ‌های آتی کمک خواهد کرد؛ در نتیجه می‌توانیم این قمرها را شناسایی کنیم، به مطالعه درباره‌ی مشخصات آن‌ها و جستجو برای یافتن نشانه‌های حیات بپردازیم.

عنوان این مقاله «Exploring Kepler Giant Planets in the Habitable Zone» است. علاوه بر هیل که نویسنده‌ی اصلی به‌حساب می‌آید و کین از دیگر همکاران این پژوهش می‌توان به ادواردو سپروئلودوارت از انسیتو فدرال ریو دوژانیرو برزیل، راوی کی کوپراپو از مرکز پروازهای هوایی گادرد ناسا در مریلند، دون ام جلینو از مرکز علوم سیارات فراخورشیدی ناسا در موسسه‌ی فناوری کالیفرنیا و رابرت ویتن‌مایر از دانشگاه کوئینزلند جنوبی اشاره کرد.

برای مشاهده‌ی اصل مقاله می‌توانید به وب‌سایت کتابخانه‌ی دانشگاه کرنل مراجعه کنید.