از بین بردن زباله‌های فضایی یک گام دیگر به واقعیت نزدیک شد

چهاردهمین محموله‌ی تجاری اسپیس ایکس برای تأمین آذوقه‌یایستگاه فضایی بین‌المللی که چند هفته‌ی قبل (۲ آوریل/۱۳ فروردین) به فضا پرتاب شد، لوازم و تجهیزات جالبی حمل می‌کرد. به همراه محموله‌های علمی برای بررسی چگونگی رشد گیاهان در فضا، اثرات بی‌وزنی روی مغز استخوان و نحوه‌ی رفتار مواد در فضا، موشک قابل استفاده مجدد، فالکون ۹ یک ماهواره‌‌ی زباله جمع‌کن را هم به ایستگاه فضایی رساند.

مأموریت RemoveDEBRIS که با همکاری سازمان‌های دولتی و خصوصی راه‌اندازی شده است، از نوعی ابزارهای تورمانند و هارپون برای به دام انداختن زباله‌های فضایی در مدار زمین بهره می‌برد، ابزارهایی که معمولا در ماهیگیری استفاده می‌شوند.

گوگلیلمو آلیتی، پژوهشگر ارشد مأموریت RemoveDEBRIS، آن را پروژه‌ای برای اثبات فناوری می‌داند. آلیتی می‌گوید این مأموریت می‌تواند نشان بدهد که جمع‌آوری زباله‌های فضایی نسبتا ارزان است. به این ترتیب، امکان فعالیت شرکت‌های تجاری یا سازمان‌های دولتی با بودجه‌ای مقرون‌به‌صرفه وجود خواهد داشت.

آلیتی که مدیر مرکز فضایی سوری، یک مؤسسه‌ی پژوهشی وابسته به دانشگاه سوری و سازنده‌ی ماهواره‌های کوچک انگلیسی فناوری ماهواره‌ی سوری (SSTL) است، در مصاحبه‌ای گفت:

می‌خواهیم تا حد امکان یاد بگیریم. حتی اگر برخی آزمایش‌ها دقیقا همانطور که برنامه‌ریزی شده‌اند انجام نگیرند، اما بتوانند اطلاعاتی در اختیار ما قرار دهند، هنوز هم نتیجه مثبت تلقی می‌شود.

ماهواره RemoveDEBRIS حدود ۱۰۰ کیلوگرم وزن دارد. اما فضاپیمای کوچکی که توسط شرکت سوری ساخته شده است، عملکردی فراتر از وزن خود دارد. ماهواره‌ی مادر RemoveDEBRIS دو ماهواره مکعبی یا کیوب‌ست را حمل می‌کند و از ابزارهای مختلفی شامل یک شبکه توری و هارپون، لیزر و بادبان بهره می‌برد.آلیتی می‌گوید ماهواره‌ی RemoveDebris ، اواخر ماه می (اوایل خرداد) راه‌اندازی می‌شود؛ اما برنامه قطعی هنوز تأیید نشده است.

آلیتی می‌گوید:

امیدوارم مأموریت در اواخر ماه می یا اوایل ماه ژوئن شروع شود.

به این ترتیب، RemoveDebris به بزرگ‌ترین ماهواره‌ای تبدیل خواهد شد که از ایستگاه فضایی راه‌اندازی می‌شود. این مأموریت تحت نظارت دقیق مدیران ناسا قرار دارد که می‌خواهند اطمینان حاصل کنند این ماهواره هیچ خطری برای ایستگاه فضایی بین‌المللی نخواهد داشت. قرار بود ماهواره‌ی RemoveDebris، سال گذشته به فضا فرستاده شود؛ اما بنا به برخی تغییر این ماهواره با تأخیر امسال به فضا فرستاده شد.

 جیسون فورشاو، مدیر پروژه RemoveDebri در شرکت سوری، می‌گوید:

 این ماهواره دارای یک شبکه توری، یک هارپون و یک بادبان است. ایده این است که این ماهواره بتواند ماهواره‌های کوچکی که به‌عنوان زباله‌های فضایی از آن‌ها نام برده می‌شود جمع‌آوری کند.

ناسا برآورد می‌کند که بیش از ۵۰۰ هزار زباله فضایی در مدار زمین وجود دارد. این اجرام سرگردان با سرعت زیادی حرکت می‌کنند وخطر زیادی برای هر جسمی که در مسیر آن‌ها قرار بگیرد دارند. دانشمندان راهکارهای خلاقانه‌ی زیادی برای رفع خطر این اجرام پیشنهاد داده‌اند؛ اما تاکنون هیچ‌کدام در فضا آزمایش نشده است.

آلیتی به Spaceflight Now گفت:

 با موفقیت این مأموریت آزمایشی، همه می‌توانند در این زمینه سرمایه‌گذاری کنند. همه موافقیم که در حوزه‌ی فضا، جمع‌آوری زباله‌های فضایی ایده خوبی است. اما در صورتی که هزینه برای انجام این کار گزاف باشد، همه ترجیح می‌دهند که برای ماهواره‌های جدید خود خطر برخورد احتمالی با زباله‌های فضایی را بپذیرند. اگر بتوانیم هزینه مأموریت‌های جمع‌آوری زباله‌های فضایی را کاهش دهیم، بسیاری از شرکت‌ها در این زمینه سرمایه‌گذاری خواهند کرد.

در پایان مأموریت، RemoveDEBRIS با انجام آزمون نهایی خود، بادبان‌های قابل انبساطش را باز خواهد کرد (البته باید به یاد داشته باشیم که در مدار پایین زمین هنوز هوا وجود دارد) سپس به جو داخلی زمین وارد می‌شود و می‌سوزد. این اتفاق، یک سال و نیم پس از شروع آزمایش رخ می‌دهد. این پایان کنایه‌آمیزی است؛ چرا که ماهواره‌ی زباله جمع‌کن در پایان خود تبدیل به زباله‌ی فضایی می‌شود!