جنگل ها کليد دستیابی به آب شيرين در دنیای امروز هستند
منابع آب شيرين برای تمدن بشری و اکوسيستمهای طبيعی بسيار مهماند. تغييرات پوشش گياهی زمين به اندازهی تغييرات آبوهوايی روي ذخاير آب تاثير میگذارند. پژوهشگران دانشگاه بریتیش کلمبيا و دانشگاه جنگلداری چين اخيرا مطالعهای در اين باره منتشر کردهاند. آنها با استفاده از اطلاعات مربوط به چند دهه، اين موضوع را که چگونه منابع آب در پاسخ به تغيير در پوشش گياهی و تغييرات آبوهوايی دچار تغيير میشوند، مورد بررسی قرار دادند.
آدام وی يکی از پژوهشگران اين گروه، میگويد:
زمانی که ما پوشش گياهی جنگلها را بهمنظور شهرسازی و ديگر اهداف از بين میبريم، منابع آب ما نيز دستخوش تغيير میشوند. نتيجهی اين مسئله، بهوجود آمدن سيستمهايی است که ما اصلا به دنبال آنها نبودهايم و طی آن، تمام حوضچههای آبی تحتتاثير قرار میگيرند.
ژیانگ لی، دیگر پژوهشگر این گروه، توضيح میدهد که مناطق جنگلی از مهمترين منابع آب هستند. اما با توسعهی شهرسازی يا تخريب پوشش گياهی اين حوضچههای آبی دچار آسيب جبرانناپذيری میشوند. لی میگويد:
ما بايد اهميت پوشش گياهی را به رسميت بشناسيم. پوشش گياهی جنگل يک عنصر مهم است و ما بايد برای آينده، آن را در نظر داشته باشيم. دانشمندان هنگامی که در حال صحبت از گرم شدن کره زمين هستند، بيشتر در مورد تاثيرات آبوهوا روی منابع آب تاکيد میکنند درحالی که بايد به پوشش گياهی نيز توجه کنند؛ پوشش گياهی شاخصی از سلامت منابع آب ما است.
جنگلها بيش از ۳۰ درصد از سطح زمين را پوشش میدهند. حدود ۲۱ درصد از جمعيت جهان بهطور مستقيم به اين منابع برای تامين آب خود وابستهاند. اين پژوهشگران با استفاده از مدلسازی کامپيوتری، دادههای مربوط به سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۱ را مورد بررسی قرار دادند. آنها تغييرات در پوشش گياهی و توليد آب سالانه را در جنگلهای شمالی و گرمسيری در مناطقی مانند بريتيش کلمبيا، کانادا، روسيه، برزيل، فنلاند و کنگو مورد بررسي قرار دادند. دلايل عمدهی از بين رفتن پوشش گياهی، تخريب جنگلها توسط انسان، آتشسوزی و آلودگی به حشرات بود. ژیانگ وی میگويد:
شبيهسازیهای ما نشان میدهد که ميانگين تغييرات جهانی در جريان سالانهی آب که ناشی از تغييرات در پوشش گياهی است، معادل ۳۱ درصد است. نتايج ما همچنين نشان میدهد که بهطور متوسط در ۵۱ درصد از مناطق تحت بررسی، عمل توام تغييرات پوشش گياهی و تغييرات اقليمی منجر به کاهش منابع آب میشود. نتيجهی اين تاثير متقابل، افزايش احتمال بروز خشکسالی يا تجمع نامناسب ذخاير آب و وقوع سيلهای مخرب است. اين يافتهها اهميت ارزيابی و مديريت منابع آبی را خاطر نشان میکند.
حوضچههای آب و مناظر طبيعي، تحت فشار قابل ملاحظه ناشی از تغييرات پوشش گياهی و تغييرات آبوهوايی است. از آنجا که تغييرات پوشش گياهی و تغييرات آبوهوايی با هم موجب تغيير منابع آب میشوند، ناديده گرفتن هر يک از اين عوامل منجر به درک ناقص مسئله و مديريت نامناسب منابع آبی آينده، بهويژه در مناطقی که تغييرات شديدی در پوشش گياهی جنگل رخ میدهد، میشود. ارزيابی منابع آب آينده بايد بر اساس تغيير آبوهوا و تغيير پوشش گياهی انجام شود و الگوی مديريت از تطبيق و کاهش اثرات تغييرات آبوهوايی روی ذخاير آب به مديريت تغييرات آبوهوا و پوشش گياهی زمين در جهت حفظ ذخاير آبی تغيير کند.