هر آنچه باید در مورد پرتاب امروز راکت فالکون هوی بدانید

پرتاب راکت فالکون هوی (Falcon Heavy) مأموریتی است که بسیاری از سال ۲۰۱۱ منتظر آن هستند. ایلان ماسک، سال ۲۰۱۱ برای اولین بار برنامه ساخت این راکت قدرتمند را اعلام کرد. اکنون پس از هفت سال تأخیر، زمان پرتاب راکت فالکون هوی نزدیک است و می‌تواند برگ برنده این شرکت در صنعت هوا-فضا باشد. در ادامه هر آنچه باید در مورد پرتاب این راکت و اهمیت آن برای اسپیس ایکس و صنعت هوافضایی بدانید، می‌خوانید.

راکت فالکون هوی چیست؟

ماهیت این راکت از نام آن به‌خوبی مشخص است؛ فالکون هوی نسخه‌ی سنگین‌تری از راکت فالکون ۹ اسپیس ایکس است. راکت فالکون هوی شامل سه هسته‌ی فالکون ۹ است که به هم متصل شده‌اند و قدرت فوق‌العاده‌ای به این راکت می‌دهند. از آنجایی که هر فالکون ۹ دارای ۹ موتور اصلی است، این راکت هم در مجموع دارای ۲۷ موتور است که همه آن‌ها برای ارسال این وسیله نقلیه به فضا مورد استفاده قرار می‌گیرند. تاکنون هیچ راکت دیگری از این همه موتور به‌طور همزمان استفاده نکرده است. راکت فالکون هوی در هنگام بلند از زمین، نیروی تراستی (رانش) برابر با ۵ میلیون پوند ایجاد می‌کند. به این ترتیب، فالکون هوی با چنین نیروی تراستی می‌تواند محموله‌ای ۱۴۰ هزار پوندی (۶۴ تن) را به مدار پایین زمین برساند و به قدرتمندترین راکت جهان تبدیل شود.

 اهمیت فالکون هوی چیست؟

استفاده از یک راکت بسیار قدرتمند بدان معنی است که می‌توان به‌وسیله‌ی آن محموله‌های زیادی را به فضا رساند. فالکون هوی می‌تواند برای شرکت اسپیس ایکس مشتریان جدید به همراه بیاورد؛ از ارسال ماهواره‌های سنگین‌تر به مدار زمین تا فرستادن انسان به فضای دوردست. علاوه بر همه این موارد، فالکون هوی نسبتا ارزان است و هر پرتاب این راکت فقط ۹۰ میلیون دلار هزینه دارد. دیگر راکت قدرتمند جهان، راکت دلتا هوی ۴ متعلق به اتحادیه‌ی پرتاب فضایی ایالات متحده آمریکا (ULA) است که هر پرتاب آن حدود ۳۵۰ میلیون دلار هزینه دارد. نکته مهمتر اینکه دلتا ۴ تنها می‌تواند محموله‌ای نصف فالکون هوی را به مدار زمین برساند.

موفقیت این راکت قدرتمند می‌تواند پیامدهای مثبت زیادی برای صنعت هوا-فضا داشته باشد. اسپیس ایکس به‌عنوان مثال، می‌تواند ماهواره‌های امنیتی سنگین‌تری را نسبت فالکون ۹ به مدار زمین بفرست. چنین راکت قدرتمند مقرون‌به‌صرفه‌ای می‌تواند توجه ناسا را هم جلب کند. ناسا می‌تواند در مأموریت‌های رباتیک آینده به مریخ و سیارات دیگر منظومه شمسی از این وسیله نقلیه فضایی استفاده کند و حتی سازمان فضایی آمریکا می‌تواند از فالکون هوی برای حمل محموله‌های خود به ماه استفاده کند.علاوه بر این، اسپیس ایکس می‌گوید در آینده با استفاده از راکت فالکون هوی، دو نفر از مشتریان خود را به سفر توریستی به دور ماه می‌فرستد. به نظر می‌رسد که این راکت قدرتمند، گزینه‌ی پروازهای توریستی را هم پیش روی اسپیس ایکس خواهد گذاشت.

فالکون هوی از کجا پرتاب می‌شود؟

فالکون هوی از مجتمع پرتاب تاریخی ۳۹ پایگاه فضایی کندی در کیپ کاناورال، فلوریدا، به فضا پرتاب می‌شود. در این مرکز فضایی، برخی از مهم‌ترین مأموریت‌های فضایی تاریخ ایالات متحده آمریکا، همچون آپولو ۱۱ و پرتاب‌های متعدد شاتل فضایی انجام شده‌اند. اسپیس ایکس، در سال ۲۰۱۴ قراردادی ۲۰ ساله برای اجاره سکوی پرتاب 39A این پایگاه فضایی با ناسا امضا کرد. از آن زمان تاکنون، اسپیس ایکس مشغول بازسازی این سکوی پرتاب برای انجام پرتاب‌ راکت‌های فالکون ۹ و فالکون هوی به فضا بوده است.

مأموریت نخست فالکون هوی چیست؟

برنامه‌ی اسپیس ایکس برای اولین پرتاب فالکون هوی، تنها فرستادن این راکت به مدار پایین زمین بدون منفجر شدن است! این مأموریت آزمایشی، تنها برای این انجام می‌شود که اسپیس ایکس، قابلیت‌های فالکون هوی را مورد آزمایش قرار دهد. شاید به‌همین دلیل باشد که فالکون هوی یک محموله مضحک با خود حمل می‌کند؛ تسلا رودستر، آخرین مدل خودروی تسلا.

دو هسته از سه هسته‌ی فالکون هوی پس از پرتاب از راکت جدا می‌شوند. همچون فالکون ۹، فالکون هوی تا حدودی قابل استفاده مجدد است، بنابراین هسته‌ها پس از جدا شدن از راکت به زمین بازمی‌گردند و در سکوی‌های فرود به زمین می‌نشینند.

هسته‌ی مرکزی هم به زمین بازمی‌گردد؛ اما این بخش از راکت، به اقیانوس اطلس می‌رود و در یکی از شناورهای بدون سرنشین اسپیس فرود می‌آید. شاید همه‌ی این فرودها با هم امکان‌پذیر نباشد؛ اما اگر همه این بخش‌ها سالم به زمین برسند، ممکن است در مأموریت‌های آینده مورد استفاده قرار گیرند. در واقع، هسته‌های بیرونی فالکون هوی پیش از این هم مورد استفاده قرار گرفته‌اند. یکی از این بخش‌ها در ماه می سال ۲۰۱۶ یک ماهواره برای شرکت Thaicom تایلند را به مدار زمین رساند و دو بخش دیگر هم در ماه اوت ۲۰۱۶، دو محموله را با خود به ایستگاه فضایی بین‌المللی رساندند.

اگر پرتاب فالکون هوی موفقیت‌آمیز باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟

انفجار راکت فالکون ۹ در سکوی پرتاب، یک سپتامبر سال ۲۰۱۶

اسپیس ایکس از همین حالا، برنامه فشرده‌ای برای این وسیله نقلیه خود در نظر گرفته است. راکت فالکون هوی در سال جاری یک ماهواره ارتباطی بزرگ متعلق به عربستان سعودی را به مدار زمین می‌رساند. همچنین، فالکون هوی قرار است که یک مأموریت آزمایشی برای نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا انجام دهد. بعد از این مأموریت، نیروی هوایی می‌تواند در مورد قابلیت‌های فالکون هوی برای حمل محموله‌های سری به مدار زمین تصمیم‌گیری کند که در صورت موفقیت‌آمیز بودن، می‌تواند بازار بزرگی برای اسپیس ایکس باشد. فالکون هوی همچنین برنامه‌ای برای حمل خوشه‌ای از ماهواره‌های ثانویه به مدار زمین در دستور کار دارد؛ از جمله فضاپیمای LightSail، متعلق به انجمن سیاره‌ایکه برای آزمایش بادبان‌های خورشیدی به فضا فرستاده می‌شود.

فالکون هوی برای سال ۲۰۱۸، پرتاب‌های بیشتری در برنامه خود گنجانده است. فالکون هوی دو ماهواره متعلق به شرکت‌های Inmarsat و Viasat را هم به فضا می‌رساند. باید این نکته را هم در نظر داشت که هنوز پرتاب‌های زیادی برای فالکون هوی برنامه‌ریزی نشده است؛ اما زمانی که قابلیت‌های فالکون هوی به اثبات برسند، مشتریان زیادی به سوی این شرکت هجوم خواهند برد.

اگر فالکون هوی منفجر شود چه اتفاقی می‌افتد؟

چنین اتفاقی به هیچ وجه نمی‌تواند جالب باشد؛ اما خوب است که در مورد پیامدهای چنین اتفاقی بدانیم. انفجار فالکون هوی بسته به محل آن می‌تواند پیامدهای مختلفی داشته باشد. اگر در اواسط پرتاب به فضا منفجر شود، احتمالا این راکت به هیچ چیزی آسیب نخواهد رساند؛ ولی این بدان معنی خواهد بود که فالکون هوی هنوز به‌طور کامل برای پرتاب‌های فضایی منظم آماده نیست و شرکت ممکن است بخواهد قبل از حمل ماهواره‌های مشتریان، پرواز‌های بیشتری انجام دهد. از سویی چنین شکستی برای شهرت اسپیس ایکس مناسب نخواهد بود؛ چرا که بسیاری از منتقدان از این شکست به‌عنوان دلیلی برای تردید نسبت به قابلیت اطمینان این شرکت استفاده خواهند کرد که فراتر از همه موارد، می‌تواند یک شکست تجاری بزرگ برای اسپیس ایکس باشد.

اما اگر فالکون هوی در نزدیکی سکوی پرتاب منفجر شود، پیامدهای این انفجار حتی از مواردی که ذکر کردیم گسترده‌تر خواهند بود. هنگامی که در سال ۲۰۱۶، یکی از راکت‌های فالکون ۹ در نزدیکی سکوی پرتاب منفجر شد، خسارت زیادی به این سکوی پرتاب وارد کرد. سکوی پرتاب به دلیل این آسیب، پس از انفجار به‌ مدت یک سال قادر به میزبانی هیچ پرتابی نبود. اگر انفجار احتمالی فالکون هوی منجر به آسیب‌ سکوی پرتاب شود، سکو ممکن است که برای مدتی از کار بیافتد که در نتیجه‌ی آن، راکت فالکون هوی هم مدتی از دسترس خارج خواهد شد و امکان پرتاب نخواهد داشت. LC-39A تنها یکی از سکوهای پرتابی است که می‌تواند میزبان پرتاب‌های فالکون هوی باشد. اسپیس ایکس دو سکوی پرتاب دیگر در کالیفرنیا و فلوریدا دارد؛ اما هیچ‌کدام تجهیزات و زیرساخت‌های لازم برای پرتاب فالکون هوی را ندارد. این امکان وجود دارد که این سکوها برای پرتاب‌های فالکون هوی تجهیز شوند؛ اما تجهیز این سکوها هم زمان‌بر خواهد بود.

یک انفجار در نزدیکی سکوی پرتاب فالکون هوی می‌تواند به‌طور بالقوهمأموریت‌های آینده انسان به ایستگاه فضایی بین‌المللی را مختل کند. اسپیس ایکس هم‌اکنون در حال ساخت کپسول فضایی دراگون است که فضانوردان را به‌عنوان بخشی از برنامه خدمه تجاری ناسا به ایستگاه فضایی خواهد رساند. اولین مأموریت این برنامه قرار است در اواخر سال ۲۰۱۸ انجام شود.

سکوی پرتاب 39A یک برج بسیار بلند در کنار خود دارد که از زمان مأموریت‌های شاتل ناسا شروع به کار کرده است؛ این برج به‌عنوان راهرویی برای سوار شدن فضانوردان به کپسول فضایی دراگون مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر این برج آسیب ببیند، قبل از اینکه فضانوردان بتوانند دوباره به فضا بروند، باید تعمیر شود. سکوی پرتاب دیگر فلوریدا در پایگاه نیروی هوایی کیپ کاناورال است که زیرساخت لازم برای سوار شدن فضانوردان درون راکت را ندارد. بنابراین امیدواریم که در صورت هرگونه نقص فنی فالکون هوی، سکوی پرتاب هیچ آسیبی نبیند!

 پرتاب فالکون هوی چه ساعتی است؟

شات‌اسکرین پوشش زنده یکی از مأموریت‌های اسپیس ایکس

این پرتاب در پنجره‌ی پرتاب ۶ فوریه روز سه‌شنبه، بین ساعت ۱۳:۳۰ تا ۱۶ بعد از ظهر (۲۲ شب تا ۳۰ دقیقه بامداد به وقت تهران) برنامه‌ریزی شده است. اما، از آنجایی که این نخستین پرتاب فالکون هوی است، همچون دیگر پرتاب‌های اسپیس ایکس، ممکن است هر نوع نقص فنی یا دیگر موارد احتیاطی همچون آب و هوای نامطلوب منجر به تأخیر در پرتاب برای چند روز شود. اما به احتمال ۸۰ درصد، وضعیت هوا در روز پرتاب بسیار مطلوب باشد.

چگونه می‌توانیم پرتاب فالکون هوی را تماشا کنیم؟

همچون تمام مأموریت‌های اسپیس ایکس، این مأموریت هم به‌صورت استریم زنده از کانل یوتیوب اسپیس ایکس پخش خواهد شد. پخش این مأموریت از مدت کوتاهی پیش از پرتاب شروع می‌شود. بنابراین حتما، لینک‌های مورد نظر را چک کنید، تا یکی از مهم‌ترین پرتاب‌های چند دهه اخیر را از دست ندهید.