نظر متخصصان: انسان‌ها نباید مریخ را به مستعمره خود تبدیل کنند

ایلان ماسک مصمم است که انسان‌ها را به مریخ ببرد، پروفسور استیون هاوکینگ مشتاق است که ببیند انسان‌ها سیاره‌ای جدید را یافته‌اند و به آن خانه می‌گویند، ناساپیشرانه‌ای جدید را طراحی کرده است که می‌تواند انسان‌ها را به مریخ ببرد. همه به نوعی در تلاش هستند تا در این رقابت پیروز شوند؛ اما بیایید لحظه‌ای فکر کنیم، آیا ارزش دارد که این همه هزینه‌ و تلاش برای ساخت پایگاه روی مریخ صرف شود؟

از نظر آرون ریدلی، یکی از اساتید دانشگاه میشیگان، ساخت و سازماندهی یک مستعمره روی مریخ، از نظر فنی چالش برانگیز بوده و هزینه‌ی مالی بسیار زیادی خواهد داشت. آرون ریدلی یکی از کارشناسانی است که مستعمره‌سازی مریخ را بررسی می‌کند. وی بر این باور است اگرچه مریخ از نظر علمی هیجان‌انگیز به نظر می‌رسد؛ اما هزینه‌های مالی سرسام آور ساخت یک پایگاه روی مریخ، این همه هیجان را از بین می‌برد؛ به‌خصوص وقتی که مشخص می‌شود سازماندهی یک مستعمره در سیاره‌ای بیگانه، راه‌حلی برای مشکل افزایش جمعیت نیست. وی در ادامه‌ی صحبت‌های خود می‌گوید:

ما به دلیل فشارهای ایجادشده که ناشی از افزایش بی‌رویه‌ی جمعیت هستند، به ماه و مریخ سفر نمی‌کنیم. دلیل اصلی سفر ما، این است که ما ذاتاً اکتشاف را دوست داریم و این در وجود ما است.

آماندا هِندریکس، دانشمند ارشد شاغل در انستیتو علوم سیاره‌ای، در خصوص تبدیل مریخ به مستعمره‌ای دائمی،‌ دیدگاه مشابه‌ای دارد. وی می‌گوید:

من فکر می‌کنم که سفر انسان‌ها به مریخ برای آزمایش فناوری‌های جدید یا انجام آزمایش‌های علمی که طی یک و یا چند سفر انجام می‌شوند، واقعاً ارزش هزینه کردن داشته باشد. فکر نمی‌کنم که توسعه و سازماندهی مستعمره روی سیاره‌ی سرخ برای زندگی طولانی مدت در آن‌جا، ارزش هزینه کردن داشته باشد؛ زیرا مریخ گزینه‌ی مناسبی برای این کار نیست و ما نگرانی‌های زیادی به خصوص در مورد تابش‌های مضر داریم.

پول مریخی

یکی از بزرگ‌ترین موانعی که بر سر راه تبدیل مریخ به مستعمره‌ی انسان قرار گرفته، هزینه‌های مالی است. رفتن به مریخ، هزینه‌ی بسیار بالایی دارد و یافتن راهی برای تأمین هزینه‌های پروژه، به این سادگی نخواهد بود. آماندا هِندریکس در این خصوص می‌گوید:

من فکر می‌کنم که گام بعدی اکتشافات انسان، سفر به مریخ و یا ماه خواهد بود و این موضوعی طبیعی است؛ اما ماندن در این دو مکان برای مدت زمان طولانی، نیازمند توجیه اقتصادی است و پدیده‌ی توریسم فضایی نیز نمی‌تواند هزینه‌های این کار را تأمین کند.

کریس مک‌کای، دانشمند سیاره‌شناس شاغل در مرکز پژوهش‌های فضایی اِیمز ناسا واقع در دره‌ی سیلیکون، بر این باور است تنها دلیلی که می‌تواند به انگیزه‌ی مالی مستعمره‌سازی مریخ تبدیل شود، این است که آن مستعمره، به‌عنوان یک پایگاه دولتی خدمت کند و همین موضوع نیز باعث می‌شود که مسائلی نظیر معدن کاوی و یا توریسم، از اهمیت‌ کم‌تری برخوردار شوند. وی در ادامه‌ی صحبت‌های خود گفت:

این موضوعی که من مطرح می‌کنم، شباهت زیادی به پایگاه‌هایی دارد که بین سال‌های ۱۹۵۵ تا ۱۹۹۰ در قطب جنوب احداث شدند. در طول این بازه‌ی زمانی، تقریباً تمام پایگاه‌های قطب جنوب که دولتی بودند، در زمینه‌های پژوهش‌های علمی کار می‌کردند و عملکرد آن‌ها مطابق سیستم پیمان جنوبگان بود. پس از دهه‌ی ۹۰ میلادی، توریسم رشد خارق‌العاده‌ای داشت و اکنون پایگاه‌هایی در قطب جنوب هستند که دولتی نبوده و علمی پژوهشی نیز نیستند و صرفاً در زمینه‌ی توریسم خدمت می‌کنند.

سفر به مریخ، اقامت طولانی‌مدت در آن و انجام پژوهش‌های مختلف، قرار نیست که کسی را پولدار کنند؛ بنابراین جمع‌آوری پول برای چنین پروژه‌ی سنگینی، کاری بسیار دشوار خواهد بود. با این وجود، یک مستعمره‌ی تمام عیار نیز نمی‌تواند برنامه‌ای آینده‌نگرانه برای پروژه‌های فضایی باشد و ما می‌توانیم هنوز هم بدون داشتن مستعمره، در مورد این سیاره چیزهای جدیدی یاد بگیریم.

سایه مریخ بر سر ماه

به نظر می‌رسد که ما بتوانیم پیش از آن‌که به مریخ برویم، یک پایگاه را روی ماه راه‌اندازی کنیم. این کار با وجود منافع بسیاری که دارد، نادیده گرفته می‌شود. بسیاری از افراد با یکدیگر توافق دارند که سفر به مریخ با وجود آن‌که دسترسی به آن دشوارتر است، بسیار جالب‌تر از سفر به ماه است.

آرون ریدلی می‌گوید:

من باید بپذیرم که مریخ، حداقل از نظر علمی، جای بسیار هیجان‌اگیزتر و جالب‌تری به نظر می‌رسد. من شدیداً معتقد هستم که باید کارها آهسته و پیوسته انجام شوند؛ بنابراین فکر می‌کنم بهتر باشد که ما پیش از آن‌که به مریخ برویم، شانسی به ماه بدهیم و پایگاه‌هایی را روی آن احداث کنیم.

کریس مک‌کای نیز تقریباً با آرون ریدلی هم نظر است و مریخ را از نظر ارزش علمی، جای بهتری نسبت به ماه می‌داند. وی بر این باور است که مریخ از نظر تاریخ و فرآیند‌های سیاره‌ای، احتمال حیات و امکان تبدیل سیاره، شباهت‌های بسیاری به زمین دارد و شاید این موارد بتوانند مریخ را در اولویت سفرهای فضایی طولانی مدت قرار دهند.

اگر دلایل قانع کننده‌ی دیگری برای توجیه سفر به مریخ وجود نداشته باشند، باید همگی موافق باشند که مستعمره‌سازی مریخ، صرفاً یک پروژه‌ی فریبنده است و ارزش دیگری ندارد. باید تلاش‌های دیگری نیز برای رفع مشکلات انجام شوند و ساخت یک پایگاه مریخی دائمی تمام آن چیزی نیست که ما می‌توانیم به کمک منابع موجود انجام دهیم؛ شاید مستعمره‌سازی مریخ، راهی برای فرار از مشکلات زمین و پاک کردن صورت مسئله باشد.