سیاره‌‌ای با ستاره‌ی کوچک: کشفی که شکل‌گیری سیاره‌ها را به چالش می‌کشد

سیاره NGTS-1b که تقریبا به اندازه‌ی سیاره‌‌ی مشتری است، به دور ستاره‌ای از نوع کوتوله‌ی سرخ می‌چرخد. براساس نظریات قبلی دانشمندان علم نجوم، در اطراف ستاره‌های کوتوله فقط سیاره‌های کوچک تشکیل می‌شود. این کشف، نظریه‌های شکل‌گیری سیاره‌ها را می‌تواند به چالش کشیده و دیدگاه ما را در این مورد تغییر دهد. محققان دانشگاه وارویک (University of Warwick) با بررسی داده‌های رصدخانه آژانس فضایی اروپا در شیلی و به وسیله‌ی ۱۲ تلسکوپ ۲۰ سانتیمتری  آرایه تلسکوپ‌های دید گسترده (NGTS) موفق به کشف این سیاره شده‌اند. دنیل بیلیس (Daniel Bayliss) یکی از دانشمندان برجسته دانشگاه وارویک، در این باره می‌گوید:

کشف سیاره NGTS-1b یکی از عجیب‌ترین یافته‌های دنیای نجوم محسوب می‌شود که ما را بسیار شگفت‌زده کرد. وجود چنین سیارات عظیمی در اطراف ستاره‌های کوچک، غیر قابل تصور است. این اولینسیاره فراخورشیدی است که توسط ابزار جدید NGTS کشف شده است و ما روی نحوه‌ی تشکیل چنین سیاراتی مطالعات زیادی خواهیم کرد.

سیاره NGTS-1b و ستاره آن تنها به اندازه سه درصد فاصله بین زمین و خورشید از یکدیگر قرار دارند که محیط این سیاره را داغ (دمای سطح آن به ۵۳۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد) و طول دوران شبانه‌روز را بسیار کوتاه می‌کند. به دلیل این مسافت کوتاه، ۲.۶ روز زمینی طول می‌کشد تا این سیاره یک دور کامل در مدار ستاره‌ی خود گردش کند. ستاره‌ی کوتوله سرخ به ستاره‌ی کوچک و سردی گفته می‌شود که جرم آن کمتر از نصف جرم خورشید باشد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که این غول گازی ابعادی مشابه مشتری دارد و جرم آن تنها ۲۰ درصد از جرم مشتری کم‌تر است که نظریه‌های فعلی نمی‌تواند وجود چنین سیارات عظیمی را در اطراف ستاره‌های کوچک، توجیه کند. شکل‌گیری سیاره‌ها معمولا به آرامی در اطراف ستاره‌های کوچک اتفاق می‌افتد، و چون مواد و عناصر موجود در مدار آنها بسیار کم است، به همین دلیل تشکیل غول‌های گازی همانند سیاره NGTS-1b در اطراف ستاره‌های کوتوله سرخ، بسیار عجیب به نظر می‌رسد. ستاره‌ای که سیاره NGTS-1b به دور آن گردش می‌کند، کوتوله‌ی قرمز از نوع M است که این ستاره‌ها بیشترین نوع را در کهکشان راه شیری تشکیل می‌دهند.

این ستاره بسیار کوچک و جرم و شعاع آن نصف خورشید است و هنوز هم جرم و شعاع بزرگ‌تری نسبت به مشتری دارد که ستاره‌شناسان شعاع سیاره NGTS-1b را یک چهارم ستاره اصلی، تخمین می‌زنند. ستاره‌های کوتوله سرخ حرارت کم‌تری نسبت به ستاره‌های دیگر دارند و هیدروژن موجود در این ستاره‌ها کم‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد و در نتیجه عمر این ستاره‌ها بسیار بیشتر از دیگر ستاره‌ها است.

شعاع مشتری یک دهم شعاع خورشید و شعاع سیاره NGTS-1b یک چهارم ستاره‌ی خود است؛ این یافته‌های دانشمندان تاکنون بی‌سابقه بوده است و انتظار نمی‌رفت سیاره‌ای غول‌پیکری در مدار چنین ستاره‌ی بسیار کوچکی، گردش کند.

اخترشناسان پیش‌بینی می‌کنند به احتمال زیاد چنین سیاراتی در سایر منظومه‌ها نیز وجود داشته باشند. با توجه به اینکه مدت زمانی زیادی از ساخت و راه‌اندازی آرایه تلسکوپ‌های دید گسترده نمی‌گذرد، انتظار می‌رود سیارات عجیب دیگری کشف شود.