نگاه نهایی: منتخبی از بهترین تصاویر ماموریت ۱۳ ساله کاسینی

فضاپیمای کمتر از دو هفته قبل، با شیرجه‌ای مرگبار به ماموریتش پایان داد. این شیرجه مرگبار، پایانی بر ماموریت ۱۳ ساله این کاوشگر در زحل بود. کاسینی که تا آخرین لحظات، یعنی زمانی که آنتن‌هایش ارتباط خود با زمین را از دست دادند، به مخابره‌ی اطلاعات به مرکز کنترل ماموریت ادامه داد و با منفجرشدن در جو سیاره‌ی زحل به ماموریت خود خاتمه داد تا یکی از دراماتیک‌ترین پایان‌های ممکن را برای خود رغم بزند.

به گفته‌ی کارولین پورکو، دانشمند علوم سیاره‌ای و رئیس بخش تصویربرداری ماموریت فضاپیمای کاسینی:

دستاوردهای عمده ماموریت کاسینی بی‌شمارند.

لیندا اسپیلکر، دانشمند پروژه‌ی کاسینی از آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا هم در کنفرانس خبری پایان ماموریت کاسینی گفت:

وقتی به ماموریت کاسینی نگاهی می‌اندازیم، ماموریتی را می‌بینیم که همچون ماراتنی ۱۳ ساله از اکتشافات علمی بوده است.

باوجود اینکه کاسینی قادر بود از لحاظ فنی تا چندین سال آینده هم به‌خوبی وظایف علمی خود را انجام دهد؛ اما مسئله‌ی کمبود سوخت فضاپیما باعث شد که اعضای تیم ماموریت کاسینی، تصمیم بگیرند قبل از کنترل خارج شدن کاسینی به ماموریتش پایان دهند. با از کنترل خارج شدن کاسینی، این احتمال وجود داشت که کاسینی موجب آلودگی دو قمر زحل شود که تصور می‌شود دارای شرایط سکونت پذیری یا حتی حیات بالقوه باشند. به این ترتیب، کاسینی برای جلوگیری از نشت آلودگی میکروبی (زمینی)، بر فراز جو غول گازی منهدم ‌شد. خبری که عصر روز جمعه (۲۴ شهریور) به صورت رسمی از سوی ناسا اعلام شد.

کاسینی در ۱۲ اوت ۲۰۰۹، به نخستین فضاپیمایی تبدیل شد که قادر به ثبت تصویری نزدیک از اعتدال در زحل شد. اعتدال به زمانی گفته می‌شود که خورشید از دید ما از نقطه‌ی استوای سیاره عبور می‌کند. تصویری که مشاهده می‌کنید، یک تصویر موزاییک است که از ترکیب چندین تصویر دیگر در خلال ۸ ساعت تصویربرداری پیاپی کاسینی ساخته شده است. در این تصویر به خوبی رنگ‌ها و ویژگی‌های حلقه‌های غول گازی قابل مشاهده‌اند. در این تصویر حتی می‌توانید، نگاهی به حلقه‌های زحل بیندازید که از سایه گذر می‌کنند.

طوفان چرخشی عظیمی در قطب شمال زحل رخ می‌دهد که حدود ۲۰۱۱ کیلومتر وسعت دارد و ابرهای آن با سرعتی بیش از ۵۳۰ کیلومتر در ساعت حرکت می‌کنند. تصویری که مشاهده می‌کنید، با استفاده از ابزار طیف نگار مادون‌قرمز کامپوزیتی کاسینی در تاریخ ۲۷ نوامبر ۲۰۱۲ به ثبت رسیده است و یکی از نخستین نماهایی است که ما قادر به مشاهده قطب شمال زحل بوده‌ایم.

باید توجه داشته باشید که این رنگ‌ها، درواقع رنگ‌های واقعی طوفان را نشان نمی‌دهند، قرمز نمایانگر ابرهای پایین و سبز نمایانگر ابرهای فوقانی غول گازی است. به گفته محققان ناسا، این طوفان تنها بخشی از گل رُزی عظیم است. به نظر می‌رسد، ناسا در این مورد سعی کرده محتاط باشد، در واقع به نظر می‌رسد که ما با این تصویر خیره‌کننده کاسینی به دوزخی عظیم پای گذاشته‌ایم.

نمایی که از ابرهای نیمکره‌ی شمالی زحل مشاهده می‌کنید، ترکیبی از چندین تصویر ابزار طیف نگار مادون‌قرمز کامپوزیتی کاسینی است که در تاریخ ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۶ توسط دوربین زاویه باریک کاسینی به ثبت رسیده‌اند. این دوربین مجهز به فیلترهای حساس به نور مادون‌قرمز است که می‌تواند نحوه‌ی جذب نور یا تجزیه‌ی نور خورشید یا متان را در جو زحل نشان می‌دهد. تصویری که می‌بینید، به‌مانند نقاشی هنرمندانه‌ای است که این فضاپیمای دوست‌داشتنی با دوربین‌های خود موفق به شکارش شده است.

تصویری که مشاهده می‌کنید، از قمر انسلادوس است که تصویر موزاییکی از ۲۱ تصویر ثبت شده در پروازهای کاسینی ۹ مارس و ۱۴ ژوئن ۲۰۰۵ است. به لطف کاسینی امروز می‌دانیم که انسلادوس دارای یک اقیانوس زیرسطحی است و ممکن است که دارای نوع حیات میکروبی است. کاسینی همیشه به خاطر تصاویر بی‌شمارش از زحل شناخته می‌شود که محبوب‌ترین آن‌ها، همان تصاویری هستند که کاوشگر از اقمار زحل به خصوص انسلادوس به ثبت رسانده است.

در اینجا نمایی از یکی دیگر از اقمار زحل، یعنی تیتان را مشاهده می‌کنید. دنیای با دریاچه‌های متان در سطحش. تیتان بزرگ‌ترین قمر زحل محسوب می‌شود از سیاره‌ی عطارد بزرگ‌تر است. در این تصویر کامپوزیتی که در تاریخ ۱۳ نوامبر ۲۰۱۵در خلال یکی از پروازهای کاسینی به ثبت رسیده، ما قادر به مشاهده بخشی از ابرهای بخار و سطح این قمر هستیم.

تصویر گیفی که مشاهده می‌کنید، در واقعی ویدئویی متشکل از هشت فریم است که در سال ۲۰۱۲ ثبت شده است که به خوبی طوفان‌های شش‌وجهی قطب شمال زحل با مرکزی تیره که در واقع چشم بزرگ طوفان است را می‌شد، این چشم طوفان حدود ۵۰ برابر بزرگ‌تر از همتایان زمینی خود است.

شهرت زحل به دلیل حلقه‌هایش است. در تصویری که مشاهده می‌کنید، در حالی که سیاره به تاریکی فرو می‌رود، می‌توانیم حلقه‌هایش را در نور خورشید ببینیم. سایه‌ی زحل روی حلقه‌هایش است و برخی از نور خورشید به سوی نیمه‌‌ی تاریک غول گازی منعکس می‌شود. با وجود سیاه و سفید بودن این تصویر، به خوبی می‌توانید شکل خاکستری تیره در قسمت پایین تصویر و همچنین سایه‌ی تیره‌تر در قسمت چپ را مشاهده کنید.

در این عکس کامپوزیتی که در تاریخ ۶ می ۲۰۱۲، به ثبت رسیده است، می‌توانیم زرگ‌ترین قمر زحل، تیتان را مشاهده کنیم که در اطراف سیاره خود می‌چرخد. این تصویر ترکیبی فوق‌العاده خیره‌کننده است، به‌نحوی‌که می‌توانید مشاهده کنید که حلقه‌های زحل از میانه قمر تیتان عبور کرده‌اند. همچنین این تصویر که رنگ‌های طبیعی زحل را نشان می‌دهد، می‌تواند به ما امکان مشاهده‌ای دقیق‌تر از این غول گازی بدهد.

در اینجا نمایی از قمرهای درون زحل، پان داریم. پان قمر کوچکی به عرض ۲۳ کیلومتر است که دارای حلقه‌هایی در ناحیه استوای خود است. در این تصور کاسینی، این قمر چوپان زحل (اقماری که سبب پدید آمدن شکاف‌های زحل می‌شوند) اشکال جالبی را نشان می‌دهد که می‌توان آن را به گردو، راویولی (نوعی غذایی ایتالیایی) و حتی نارنجک دستی تشبیه کرد که تصور ما از اقمار را کاملا تغییر داده است، ما همیشه اقمار را اجرامی کروی فرض می‌کردیم.

دیگر وقتش رسیده به خودمان نگاه کنیم، ببینید، چقدر کوچک هستیم! تصویری که مشاهده کنید، یکی از مشهورترین تصاویر کاسینی موسوم به «روزی که زمین لبخند زد» است. کاسینی این تصویری دیدنی را در تاریخ ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۳ از فاصله‌ای حدود ۱۴۴۸ میلیون کیلومتری به ثبت رسانده است. در این تصویر حتی می‌توانید نقطه سفید بسیار کوچکی را مشاهده کنید که همان ماه است. چنین نمایی تنها به ما یادآوری می کنه که ما در جهان چقدر کوچک هستیم. لورن گراش خبرنگار نجوم The Verge، در این مورد به نکته خوبی اشاره کرده است. او در پست خود نوشت:

باورکردنی نیست که کاوشگری به‌اندازه‌ی یک اتوبوس می‌تواند چنین تصویری را از فاصله‌ای صدها میلیون کیلومتری به زمین مخابره کند. این تصویر داستان خارق‌العاده‌ای هم پشت خود دارد. پس از این تصویر بسیاری تشویق به دیدن زحل و امواجش شدند. بنابراین، این تصویر حقیقتا پرتره‌ای از خود ماست.

و تصویر آخر چیزی نیست، جز لحظه‌‌ شروع یکی از موفق‌ترین ماموریت‌های فضایی تاریخ: یعنی ۱۵ اکتبر سال ۱۹۹۷. کاوشگر کاسینی در آن روز ساعت ۴:۴۳دقیقه به وقت شرقی از ایستگاه نیروی هوایی کیپ کاناورال فلوریدا به فضا پرتاب شد تا سفر هفت ساله خود به سوی زحل، مرموزترین مقصد ما در منظومه شمسی را آغاز کند.