مشاهده یک سیارک هیبریدی در منظومه شمسی

تلسکوپ فضایی هابل تا به امروز چیزهای عجیب بسیار زیادی در فضای بیکران مشاهده کرده و آن‌ها را به ما نشان داده است که یافتن توضیحی مناسب برای آن‌ها بسیار دشوار است. یکی از یافته‌های جدید این تلسکوپ مشهور، یک جفت سیارکی است که علاوه بر سیارک بودن، دنباله‌دار نیز هست. ستاره‌شناسان توانسته‌اند تا به این لحظه یک جفت از آن‌ها را به‌وسیله‌ی تلسکوپ فضایی هابل رصد کنند.

در واقع، این دو سیارک که در کمربند سیارکی قرار دارند، به دور یکدیگر چرخش می‌کنند و جریانی از گرد و غبار را در مسیر حرکت خود بر جای می‌گذارند. این اجرام و آثار به‌جامانده در مسیر، یکی از زیبایی‌های طبیعت به شمار می‌روند و در عین زیبایی؛ این پرسش را ایجاد می‌کنند که چه تعداد سیارک هیبریدی در منظومه‌ی شمسی ما وجود دارد.

این جفت سیارکی، برای اولین بار در سال ۲۰۰۶ خود را نشان داد و دانشمندان موفق شدند در آن زمان طی پروژه‌ی جستجوی سیارکی Spacewatch، آن را رصد کنند. دانشمندان در آن زمان نام نه‌چندان مناسب 2006 VW139 را برای آن انتخاب کردند. تا سال ۲۰۱۲، ستاره‌شناسان چیز جالبی در مورد آن منتشر نکردند؛ اما سپس اعلام کردند که این جرم، در واقع یک سیارک است که ویژگی‌های یک دنباله‌دار (مانند دنباله‌ای هاله مانند) را نیز دارد.

دنباله‌دارهای کمربند اصلی، چیز عجیب و جدیدی نیستند؛ اما تعداد آن‌ها چندان هم زیاد و دیدن‌ آن‌ها موضوعی متداول نیست. تا به امروز تنها ۱۲ عدد از این اجرام کشف شده است و این سیارک جدید نیز یکی از آن‌ها است. چیزی که باعث شده این سیارک بسیار خاص و منحصربه‌فرد باشد، دوتکه بودن آن است. سیارک 2006 VW139 در واقع از دو تکه‌ی هم‌اندازه تشکیل شده و به این دلیل به آن جفت سیارکی می‌گویند. این دو تکه، با فاصله‌ای کم‌تر از ۱۰۰ کیلومتر، به دور یکدیگر گردش می‌کنند. این‌که چرا این سیارک به دو تکه تقسیم شده، همچنان به‌صورت یک راز باقی مانده است و ستاره‌شناسان باید برای یافتن پاسخ این پرسش، نگاهی نزدیک‌ و دقیق‌تر به سیارک داشته باشند.

در ماه جاری، فاصله‌ی این جفت سیارکی از خورشید، به کم‌ترین میزان خود رسید و ناسا نیز خیلی سریع از تلسکوپ هابل استفاده کرد تا بتواند تصاویر واضح‌تری از سیارک‌ها و دنباله‌ی آن‌ها ثبت کند. داده‌ها، اثرات عبور دنباله‌دارها را در این ناحیه تأیید کردند؛ اما این در حالی است که دنباله‌دارها معمولاً در این ناحیه اثری از خود بر جای نمی‌گذارند.

جسیکا آگاروال، سرپرست این گروه پژوهشی از انستیتو جستجوی منظومه‌ی شمسی ماکس پلانک واقع در آلمان، می‌گوید:

ما نشانه‌هایی از تصعید آب یخ را به دلیل افزایش دمای خورشیدی شناسایی کردیم و این دقیقاً مشابه نحوه شکل‌گیری دنباله‌ی نورانی دنباله‌دارها است.

پژوهشگران فکر می‌کنند که سیارک 2006 VW139 حدود ۵۰۰۰ سال پیش بر اثر فشار ناشی از چرخش به دو تکه تقسیم شده است و جریان بخار ناشی از شکسته شدن، باعث شده میان این دو تکه، فاصله‌ به وجود آید. ‌برای مشاهده‌ی رفتار این سیارک هیبریدی در سال گذشته، می‌توانید تصویر زیر را مشاهده کنید:

این‌که چه تعداد از این اجرام خاص در قسمت‌های درونی منظومه‌ها، مانند منظومه‌ی شمسی، وجود دارند، پرسشی است که تا به این لحظه پاسخی برای آن پیدا نشده است. جسیکا آگاروال بر این باور است که ما کارهای نظری و مشاهداتی بیشتری باید انجام بدهیم و باید اجرام مشابه بیشتری را رصد کنیم تا بتوانیم پاسخ این پرسش را بیابیم. خوشبختانه با بهبود فناوری، ما می‌توانیم تعداد بیشتری از این سیارک‌های یخ‌زده عجیب را شناسایی کنیم و زیبایی و جزئیات این سنگ‌های کهن را ببینیم.