نگاهی به تاریخ‌سازترین هواپیماهای صنعت هوانوردی

بشر همواره در آرزوی پرواز بوده است و این آرزو پس از تلاش‌های فراوان به واقعیت بدل شد و موفقیت در پرواز، اولین گام بشریت برای آغاز دوره‌ی جدیدی با نام صنعت هوانوردی بود. با بررسی این صنعت با محصولاتی روبه‌رو می‌شویم که با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، تاریخ‌ساز شدند و هوانوردی را به‌ صنعتی که آن را امروزه می‌شناسیم، تبدیل کردند. در ادامه با یکدیگر نگاهی به تعدادی از این محصولات می‌اندازیم.

رایت فلایر

شاید اولین هواپیمایی که توانست با موفقیت به پرواز درآید، مهم‌ترین هواپیمای دوران هوانوردی لقب بگیرد؛ اما فراموش نکنید که برادران رایت علاوه‌ بر مهارت در پرواز هواپیما ،به سطح بی‌سابقه‌ای از بازاریابی دست یافتند که فراتر از پروازی چنددقیقه‌ای برفراز سواحل کیتی هاوک بود. برادران رایت به‌منظور هدایت ساخته‌ی دست خود، از انحراف دادن بال برای حرکت هواپیما به طرفین و از سکان عمودی هواپیما برای حرکت سمتی هواپیما استفاده کردند؛ از این ایده‌ امروزه نیز به‌طور عملی برای هدایت هواپیماها استفاده می‌شود.

برادران رایت به اولین پرواز خود اکتفا نکردند و سال‌های بسیاری در تلاش کردند تا پرنده‌ی خود را به‌عنوان وسیله‌ای نظامی به آمریکا و دولت‌های اروپایی بفروشند؛ اما در این راه ناموفق بودند. بعد از این شکست، آن‌ها به سفرهای عمومی روی آوردند و تقریبا ۵ سال بعد از اولین پروازشان، ویلبر رایت بعد از نمایشی عمومی در منطقه‌ای پروازی در له‌مانژ فرانسه در سال ۱۹۰۸ در حضور مخاطبان دیرباور آن زمان، یک‌شبه به یکی از مشهورترین افراد جهان مبدل شد. این نمایش عمومی الهام‌بخش انقلابی هوایی در سرتاسر اروپای غربی شد؛ پس‌ از آن، اروپای غربی به قطبی در پیشرفت و توسعه‌ی وسایل نقلیه‌ی هوایی پرنده در دنیا تبدیل شد.

مستراِشمیت ام‌ای ۲۶۲

هواپیمای آلمانی مستراِشمیت ام‌ای ۲۶۲، اولین هواپیمای جنگنده‌ی جهان با موتور توربوجت بود که با ورود خود باعث تقویت لوفت‌وافه (نیروی هوایی آلمان) در اواسط جنگ جهانی دوم شد. مشکلاتی نظیر حمله‌ی نیروهای متفقین به منابع سوخت و قابل‌ اطمینان نبودن موتورهای این پرنده ،موجب شد مستراِشمیت در صحنه‌ی نبرد جنگ جهانی آن‌چنان‌که مهندسان آلمانی در نظر داشتند، تأثیرگذار نباشد؛ همچنین این مشکلات باعث شد که مستراِشمیت تنها برای مدت کوتاهی در خط تولید قرار داشته باشد. با این حال، موتورهای جت این پرنده سرعت و مانور پذیری بالایی برای آن فراهم کرده بودند که در دوران جنگ جهانی دوم بی‌نظیر بود و این پرنده، الهام‌بخش طراحی جنگنده‌های آینده با موتور توربوجت بود.

 سوپرمارین اسپیت‌فایر

اسپیت‌فایر تنها جنگنده‌ی ساخت انگلیسی بود که در تمام دوران جنگ جهانی دوم، تولید آن ادامه داشت. این پرنده به ستون فقرات فرماندهی جنگنده‌های نیروی هوایی سلطنتی انگلستان تبدیل شد و با شکست دادن نیروی هوایی آلمان نازی در طی نبرد بریتانیا، به هواپیمایی مطرح تبدیل شد. بال‌های بیضی‌شکل متفاوت این پرنده به‌گونه‌ای طراحی‌ شده بود که کمترین سطح مقطع ممکن را داشته باشد تا پرنده بتواند به سرعت‌های بالاتری نسبت به جنگنده‌های رقیب آن دوران دست یابد.

بدنه‌ی هواپیما به‌گونه‌ای طراحی‌ شده بود که می‌توانست در مأموریت‌های متفاوتی همچون رهگیری پرنده‌های دشمن، تصویربرداری هوایی، جنگنده بمب‌افکن و هواپیمایی آموزشی استفاده شود. در این پرنده از موتور ۱۰۰۰ اسب بخاری ۱۲ سیلندر رولزرویس مرلین استفاده شد. بعدها روی اسپیت‌فایر، موتور ۲۳۰۰ اسب بخاری گریفون ساخته‌ی رولزرویس نصب شد.

ایرباس اِی ۳۲۰

ایرباس برای رقابت با بزرگ‌ترین رقیب خود، بوئینگ، در اواخر سال‌های ۱۹۸۰ میلادی به صورت گسترده از فناوری‌های جدیدی در ایرباس اِی ۳۲۰ خود استفاده کرد؛ از جمله آن‌ها می‌توان به سیستم کنترل فلای بای وایر و استفاده از دسته‌های جانبی پرواز برای افزایش ارگونومی خلبانان نام برد. اولین ایرباس اِی ۳۲۰ در سال ۱۹۸۸ تحویل و به پرفروش‌ترین هواپیمای مسافربری تمام تاریخ تبدیل شد.

فناوری فلای بای وایر، کنترل هواپیما را از سیستم‌های مکانیکی و هیدرولیکی رایج در آن زمان به سیستم‌های الکتریکی و الکترونیکی تبدیل کرد که موجب می‌شود پرنده راحت‌تر هدایت شود.

بوئینگ ۷۸۷

دریم‌لاینر بوئینگ به اولین هواپیمایی تبدیل شد که به‌صورت عمده از مواد کامپوزیتی ساخته‌ شده است؛ برخلاف روش سنتی که بدنه‌ی هواپیما از تکه‌های آلومینیمی به‌همراه هزاران اتصال‌دهنده مانند پرچ و پیچ ساخته می‌شود، بنده‌ی این هواپیما از اتصال قطعات بزرگ کامپوزیتی، ساخته‌ شده است؛ از کامپوزیت همچنین برای تولید بخش‌های داخلی، درها و دم استفاده‌ شده تا طراحی تماماً جدید این پرنده تحت بارهای واردشده به آن، خاصیت انعطاف‌پذیری بالایی داشته باشد.

همچنین در این پرنده به‌جای استفاده از سیستم سنتی هیدرولیکی-هوایی، از سیستم فلای بای وایر برای به حرکت درآوردن سروو موتورهای الکتریکی متصل به سطوح کنترلی هواپیما استفاده‌ شده است؛ علاوه‌بر تمام ویژگی‌های بیان‌شده، بهبودهای آيرودینامیک فراوان و موتورهایی کاملاً جدید این پرنده باعث شده تا بوئینگ ۷۸۷ نسبت به مدل ۷۶۷ این شرکت، بیست درصد بازدهی سوخت بالاتری داشته باشد. در توسعه‌ی بوئینگ ۷۸۷ مشکلاتی مانند نقص فنی در باتری و افزایش وزن محصول نهایی وجود داشت؛ اما باوجود تمام این مشکلات، در حال حاضر ۷۸۷ به‌عنوان استانداردی برای جت‌های سبک‌وزن و کم‌صدای آينده تبدیل‌ شده است.

لاکهید اس‌آر-۷۱ بلک‌بِرد

اگرچه آخرین پرواز بلک‌برد به سال ۱۹۹۹ برمی‌گردد؛ اما همچنان سریع‌ترین هواپیمای سرنشین‌دار در تاریخ است. رکوردی که در سال ۱۹۶۷ به دست آمد، نزدیک به ۴۰ سال است که به نام این پرنده ثبت‌ شده است و به‌ نظر نمی‌رسد که در آينده‌ای نزدیک توسط پرنده‌ای دیگر شکسته شود. ویژگی‌هایی نظیر خاصیت پنهان‌کاری، توانایی عملیات در سرعت‌ و ارتفاع بالا به بلک‌برد این امکان را می‌داد تا مأموریت‌های شناسایی خطرناک را با موفقیت انجام دهد.

پس از بازنشسته شدن بلک‌برد نگاه‌ها به جانشین آن بود؛ جانشینی که باید خلأ پرنده‌ای همچون بلک‌برد با طراحی و توانایی‌های منحصربه‌فرد آن را پر کند. شایعه‌ها از توسعه‌ی جانشین این پرنده بانام اس‌آر-۷۲ برای مدت ده سال خبر می‌داد؛ اما لاکهید مارتین به‌تازگی در مناقصه‌ا‌ی برنده‌ شده است که به امکان‌سنجی ساخت سیستم پیشران می‌پردازد؛ موتورهایی که با سرعت ۷ برابر سرعت صوت حرکت می‌کنند. متأسفانه تغییر جهت شرکت‌ها به سمت توسعه‌ی جنگنده‌های بدون سرنشین و پنهان‌کار ممکن است مانع احساس نیاز به توسعه‌ی پرنده‌ای پیچیده و گران‌قیمت مانند اس‌آر-۷۲ شود.

سیررِس اس‌آر ۲۲

در سال ۲۰۰۱، با ورود اس‌آر ۲۲، دنیای هوانوردی عمومی متحول شد. این هواپیما بیش از یک دهه، پرفروش‌ترین هواپیمای چهارنفره و تک موتور بوده است. بدنه‌ی کامپوزیتی و مجهز بودن به چتر نجات در این پرنده، به خلبانان تازه‌کار نیز این امکان را می‌دهد تا تجربه‌ی پرواز با پرنده‌ای کارآمد کسب کنند. در سال ۲۰۱۳، ریان کَمپِبِل با پرواز با این پرنده، جوان‌ترین خلبانی نام گرفت که موفق شد به‌تنهایی در مسیری دایره‌ای شکل پرواز کند. علاوه‌براین، سیستم چتر نجات این هواپیما نیز تاکنون جان بیش از ۱۰۰ نفر را نجات داده است.

لیِرجِت ۲۳

به دهه‌ی ۱۹۶۰ میلادی برمی‌گردیم، جایی که بیل لیر از کالیفرنیا به سوئیس سفر کرد تا شرکت هوانوردی آمریکایی-سوئیسی‌ را تأسیس کند. این شرکت قصد داشت نمونه‌ی اولیه‌ی هواپیمای حمله‌ی زمینی FFA p-16 را بازطراحی کند. این پروژه شکست خورد و کشور سوئيس سفارش‌های خود را برای هواپیمای SAAC-23 اکزِکیوت‌جِت، کنسل کرد؛ اما این اتفاق لیر را از تلاش کردن بازنداشت. او به آمریکا بازگشت تا نمونه‌ی عملیاتی هواپیمای خود را بسازد. بازار نوظهور سفرهای تجاری در آن زمان عاملی بود تا لیر هواپیمای خود بانام لیرجت ۲۳ را توسعه دهد؛ پرنده‌ای که آغازگر دنیای جدید هواپیماهای پرسرعت و مقرون‌به‌صرفه‌ی تجاری بود. با اسمی جدید و کشوری جدید، لیرجت ۱۰۴ فروند از این پرنده را طی ۲ سال در شرکت خود در کانزاس، تولید کرد؛ این پرنده درنهایت در سال ۱۹۶۶ از خط تولید خارج شد. لیرجت ۲۳ ظرفیت حمل ۸ نفر و سرعتی معادل با ۹۰۰ کیلومتر بر ساعت داشت و اولین جت تجاری تولید انبوه نام گرفت.

آنتونوف اِی‌اِن ۲۲۵

آنتونوف اِی‌اِن ۲۲۵ بزرگ‌ترین هواپیمای باری جهان، رکورددار حمل سنگین‌ترین محموله‌ی یک پارچه‌ی جهان با وزن ۱۸۸.۵ تُن و همچنین حمل سنگین‌ترین محموله‌ی جهان با وزن ۲۸۰ تن است. این هواپیمای غول‌پیکر در سال‌های ۱۹۸۰ برای حمل شاتل فضایی بوران اتحاد جماهیر شوروی در اوکراین امروزی ساخته شد. حداکثر وزن برخاست این پرنده ۶۴۰ تن است. این پرنده همچنین یکی از بزرگ‌ترین دهانه‌های بال با طول ۸۸ متر را در بین هواپیماها دارد و برای پرواز اِی‌اِن ۲۲۵ از ۶ موتور در زیر بال‌های آن استفاده می‌شود.

مقایسه‌ی ابعاد بال آنتونوف اِی‌اِن ۲۲۵، ایرباس اِی ۳۸۰، بوئینگ ۷۴۷ و هاگنِس اِچ ۴

لاکهید سی-۱۳۰

این هواپیمای حمل‌ونقل نظامی با ۴ موتور توربوپراپ توسط شرکت لاکهید مارتین ساخته شد و تا مدت‌زمانی طولانی در خط تولید قرار داشت؛ سی-۱۳۰ از این منظر در بین تمام هواپیماهای نظامی رکورددار است. در طی ۵۰ سال خدمت این پرنده، سی-۱۳۰ از همان ابتدای ورود به خدمت لقب انعطاف‌پذیرترین پرنده را از آن خود کرد و به‌عنوان هواپیمایی همه‌کاره استفاده می‌شد. هدف از طراحی این هواپیما انتقال سربازان و تجهیزات و پرواز در هر باند فرودگاهی بود؛ اما سی-۱۳۰ به مأموریت‌های دیگری نیز وارد شد؛ مأموریت‌هایی همچون عملیات پشتیبانی هوایی و تحقیقاتی، عملیات جستجو و نجات و سوخت‌گیری هوایی. این پرنده از سال ۱۹۵۴ در بیش از ۴۰ مدل مختلف به بیش از ۷۰ کشور جهان تحویل داده شد. درمجموع سی-۱۳۰ بیش از ۱.۲ میلیون ساعت پرواز در کارنامه‌ی خود ثبت کرده است.

سولار ایمپالس

سولار ایمپالس، هواپیمای آزمایشی سوئیسی با شعاع پروازی بلند است که از انرژی خورشیدی برای تأمین توان موتورهای خود استفاده می‌کند. کار توسعه‌ی این پرنده در سال ۲۰۰۳ آغاز شد و موفقیت‌های متعددی به همراه داشت که از جمله آن‌ها می‌توان به پرواز آزمایشی سرنشین‌دار و پرواز برفراز قاره‌ی آمریکا راشاره کرد که به توسعه‌ی مدل دوم این پرنده با نام سولار ایمپالس ۲ منجر شد.

بلِریِت ایکس‌آی

لویس بلِریِت، یکی از پیشگامان هوانوردی بود که با الهام گرفتن از برادران رایت در استفاده از انحراف بال برای پرواز هواپیما، با انجام تغییراتی هواپیمایی با یک بال ساخت و اولین نفری لقب گرفت که موفق شده است با یک وسیله‌ی سنگین‌تر از هوا، از کانال انگلیس عبور کند. موفقیت او این پیام را برای علاقه‌مندان به هوانوردی داشت که هوانوردی تنها ابزاری سرگرم‌کننده برای افراد پولدار نیست و می‌تواند ابزاری ارزشمند برای کم کردن فواصل میان کشورها باشد. تقاضا برای طراحی بلریت گسترش یافت و تعدادی از پیشگامان هوانوردیِ آن زمان مدل‌های مختلفی از هواپیمای او را به پرواز درآوردند. یکی از این افراد، کلاید سِسنا، مؤسس شرکت هواپیمایی سسنا بود؛ شرکتی که رکورد بیشترین هواپیمای تک موتوره‌ی فروخته‌شده را در میان تمام شرکت‌ها دارد.

ایرباس اِی ۳۸۰

ایرباس اِی ۳۸۰ بزرگ‌ترین هواپیمای دوطبقه جهان است که با ۴ موتور مدل ترِنت ۹۰۰ ساخت رولزرویس، در سال ۲۰۰۵ اولین پرواز خود را انجام داد. این پرنده در نسخه‌های متفاوتی ساخته شده است که بزرگ‌ترین آن‌ها ظرفیت ماکزیمم ۸۵۳ نفر، ۵۳۸ نفر در طبقه اصلی و ۳۱۵ نفر در طبقه دوم دارد. شعاع پروازی این پرنده ۱۵ هزار کیلومتر است و بیشینه‌ی سرعت آن به ۰.۸۵ سرعت صوت می‌رسد.

سِسنا ۱۷۲

سسنا ۱۷۲ اسکای‌هاوک بیش از هر هواپیمای دیگری تا به امروز فروخته‌ شده است. این پرنده در سال ۱۹۵۶ برای اولین بار به بازار عرضه شد. این هواپیمای شخصی چهارنفره، یک موتور دارد و بال آن در بالای بدنه قرار گرفته است. خط تولید این محصول همچنان فعال است و ۴۳ هزار فروند از این هواپیما تا به امروز به فروش رسیده است. به دلیل قابل‌ اعتماد بودن، قیمت مناسب و پایداری در پرواز، از سسنا ۱۷۲ در مدارس آموزش پرواز استفاده می‌شود. با عملکردی متوسط و طول عمری مناسب، سسنا ۱۷۲ گزینه‌ای ایده‌آل برای حمل‌ونقل شخصی در دنیا است. با ورود اسکای‌هاوک به بازار هواپیماهای سبک، این بازار تحت سلطه‌ی شرکت سسنا قرار گرفت.

دی هاوی‌لند کُمِت

دی هاوی‌لند کُمِت اولین هواپیمای مسافربری با موتور جت بود که توانایی پرواز در ارتفاع زیاد داشت. این پرنده به دلیل خطاهای طراحی پرشمار، حوادث تأسف‌باری رقم زد؛ در سال ۱۹۵۴، سه فروند از این هواپیما در حین پرواز متلاشی شدند. این حوادث تراژدیک، سیر بررسی حوادث هوایی و طراحی آينده‌ی هواپیماهای مسافربری را وارد مرحله‌ی جدیدی کرد.

بوئینگ ۷۴۷

بوئینگ ۷۴۷ تا ۳۷ سال بعد از اولین پرواز خود، رکورد بیشترین ظرفیت مسافر را در میان هواپیماهای مسافربری داشت. این جامبوجت دوطبقه با ظاهر متمایز و طراحی کوهان مانند خود، ابعادی بیش از دو برابر هواپیماهای مسافربری موجود در دوران پرواز خود داشت. در زمان طراحی این هواپیما از کامپیوترها در طراحی هواپیماها استفاده نمی‌شد؛ لذا مهندسان طراح ۷۵ هزار نقشه‌ی فنی این پرنده را تماماً با دست کشیدند و حتی مدلی در ابعاد واقعی با تخته‌ی چند‌لایه ساختند تا اطمینان پیدا کنند قطعات و قسمت‌های مختلف هواپیما به‌طور کامل با یکدیگر در تناسب هستند. ۷۴۷ تا به امروز بیش از ۳.۵ میلیارد مسافر را در سراسر زمین جابجا کرده که این عدد معادل نصف جمعیت کره‌ی زمین است؛ از این پرنده برای مقاصد دیگری مانند هواپیمای تشریفاتی در سفرهای خارجی و جابجایی شاتل فضایی نیز استفاده می‌شود.

بوئینگ ۴۷۴ دریم‌لیفتر و ایرباس بلوگا

بوئینگ ۷۴۷ دریم‌لیفتر شرکت بوئینگ و بلوگای شرکت ایرباس با طراحی بدنه‌ی منحصربه‌فرد خود، برای حمل محموله‌های خاص و بزرگ نظیر قطعات سایر هواپیماها از سراسر کره‌ی زمین به محل مونتاژ شرکت‌ها استفاده می‌شوند.

لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲

اکثر جنگنده‌های مدرن امروزی که نقش فعالی در شاخه‌های نظامی کشورهای مختلف دارند، برای اولین بار در سال‌های ۱۹۷۰ میلادی تولید شده‌اند. پنتاگون با به پایان رسیدن عمر پروازی این پرنده‌ها، برنامه‌ی اف-۳۵ را به‌عنوان جایگزینی برای هواپیماهای سالخورده‌ی آمریکا معرفی کرد. اف-۳۵ نسل کاملاً جدیدی از جنگنده‌ها موسوم به نسل ۵ را به نمایش گذاشته است که با تولید در سه کلاس مختلف A ،B و C به‌تدریج جایگزین هواپیماهای اف-۱۶، اف/ِای-۱۸ و اِی-۱۰ خواهد شد.

بِل ایکس-۱

این هواپیمای تحقیقاتی و مافوق‌ صوت، اولین هواپیمای سرنشین‌داری نام گرفت که در سال ۱۹۴۷ با موفقیت دیوار صوتی را شکست؛ بِل ایکس-۱ دسته‌ی جدید از هواپیماها را معرفی کرد که از موتور موشک برای پرواز خود استفاده می‌کنند. بِل ایکس-۱ هواپیمایی تحقیقاتی بود که برای آزمایش سیستم‌های پیشرفته‌ و آيرودینامیک استفاده می‌شد؛ نتایج به‌دست‌آمده از این آزمایش‌ها، مقدمه‌ای برای حضور آمریکا در فضا و همچنین طراحی جنگنده‌های آينده‌ی این کشور بود.

جنرال داینامیکس اف-۱۶ فایتینگ فالکون

قابلیت‌هایی همچون بیشینه‌ی سرعت ۲ برابر سرعت صوت، ماکزیمم ارتفاع پروازی ۱۵,۲۴۰ متر و توانایی تحمل شتاب ۹ برابر نیروی گرانش زمین و تک موتور بودن، اف-۱۶ را در میان مهم‌ترین هواپیماهای ساخته‌شده تا به امروز قرار داد. اف-۱۶ اولین جنگنده‌ای است که از نظر آيرودینامیکی ناپایدار است؛ این ناپایداری آیرودینامیک موجب می‌شود پرنده مانورپذیرتر شود؛ اما از سوی دیگر کنترل‌پذیری آن سخت‌تر خواهد بود. اف-۱۶ برای اولین بار در سال ۱۹۷۶ تولید شد و تا به امروز بیش از ۴۵۰۰ فروند از آن تولید شده است که بدنه‌ی دفاعی بیش از ۲۵ کشور را تشکیل می‌دهد.

میگ ۳۵

میگ ۳۵ نمونه‌ی ارتقاءیافته بر پایه‌ی خانواده‌ی میگ ۲۷ فال‌کروم است که با سیستم‌های پیشرفته‌ی اویونیکی و تسلیحاتی خود، یکی از مدرن‌ترین هواپیماهای جنگنده‌ی امروزی امحسوب می‌شود.

سوخو ۳۵

سوخو ۳۵ برای برطرف کردن نیاز نیروی هوایی روسیه در نبردهای امروزی توسعه داده شده است. این هواپیمای تک سرنشین و سنگین، شعاع پروازی بالا، قابلیت انجام مأموریت‌های مختلف و مانورپذیری فوق‌العاده‌ای دارد و در طراحی و توسعه‌ی آن از جنگنده‌ی سوخو ۲۷ الهام گرفته شده است.

آنتونوف اِی‌اِن ۱۲۴

این پرنده‌ی توسط اتحاد جماهیر شوروی ساخته شده و بزرگ‌ترین هواپیمای نظامی باری جهان است. در سال ۲۰۰۴ عکسی از این پرنده منتشر شد که در آن نیروی دریایی آمریکا در حال بارگیری وسیله‌ی نجات در مناطق عمیق (DSRV) به کره‌ی جنوبی است. چهل فروند از اِی‌اِن ۱۲۴ همچنان در حال خدمت هستند و تنها تعداد اندکی از آن‌ها توسط ارتش روسیه استفاده می‌شود.

کنکورد

کنکورد یکی از دو جت مافوق‌ صوت مسافربری بود که تا به امروز ساخته‌ شده است. کنکورد اولین پرواز خود را در سال ۱۹۶۹ انجام داد؛ اما این پرنده درواقع اولین هواپیمای مافوق‌ صوت در نوع خود نبود. توپولوف تی‌یو-۱۴۴ اتحاد جماهیر شوروی اولین جت تجاری‌ بود که این افتخار را نصیب خود کرد. هرچند این طراحی متمایز کنکورد بود که در بیشتر دنیا مشهور شد و آن را به نمادی از تاریخ هوانوردی امروز تبدیل کرد. این پرنده در سال ۲۰۰۳ آخرین پرواز خود را انجام داد.

اِی ۱۰ تاندربولت ۲

اِی ۱۰ تاندربولت ۲، هواپیمایی دوموتوره و با دو سرنشین است که اولین پرواز خود را در سال ۱۹۷۲ انجام داد و در اوایل دهه‌ی ۷۰ میلادی به ستون فقرات اصلی هواپیماهای پشتیبانی هوایی نیروی هوایی آمریکا تبدیل شد. توپ ۳۰ میلی‌متری تعبیه شده در دماغه‌ی این هواپیما با نواخت تیر بالای خود، یکی از قابلیت‌های منحصربه‌فرد این پرنده است.

داسو فالکون ۷ ایکس

در این جت تجاری فرانسوی از سیستم کنترلی فلای‌ بای وایر استفاده‌ شده که از جنگنده‌ی میراژ ساخته‌شده توسط این شرکت، الهام گرفته‌ شد. در تمام بخش‌های طراحی این پرنده از نرم‌افزار طراحی ۳ بعدی استفاده شد؛ این کار به قدری بزرگ بود که شرکت داسو ادعا کرد اولین هواپیمای طراحی‌شده در یک پلتفرم مجازی را ساخته است. نرم‌افزارکتیا برای اولین بار توسط شرکت داسو به‌منظور طراحی جنگنده‌ها، توسعه داده شد و امروزه نیز از این نرم‌افزار در طراحی مدل‌های ۷۸۷ و ۷۷۷ شرکت بوئینگ استفاده می‌شود.

بِل بوئینگ وی-۲۲ اُسپِرا

در سال‌های ۱۹۸۰، ایالات متحده به هواپیمایی احتیاج داشت که ترکیبی از هلیکوپتر و هواپیما باشد؛ هواپیمایی که به‌صورت عمودی نشست‌ و برخاست کند و ارتفاع و شعاع پروازی بالایی همچون هواپیماهای دیگر داشته باشد. شرکت‌های بِل و بوئینگ قراردادی برای توسعه‌ی هواپیمایی جایگزین سی‌اچ‌-۴۵ سی نایتس، منعقد کردند. حاصل طراحی آن‌ها، هواپیمای معروف به اُسپِرا است. طراحی اُسپِرا با جنجال‌های فراوانی همراه بود و حتی اتهاماتی در مورد ایمنی پایین این پرنده و ناکارآمد بودن آن در ماموریت‌ها زده شد؛ اما وی-۲۲ این بحران‌ها را با موفقیت پشت‌ سر گذاشت و حتی با درخواست‌های خرید نیروی دریایی و هوایی آمریکا، تولید این پرنده رونق گرفت.

یوروفایتر تایفون

یوروفایتر تایفون حاصل همکاری کشورهای اروپایی است. این جنگنده‌ی نسل ۴، سنسورها و سیستم اویونیک مدرنی دارد و با توانایی پرواز مافوق صوت خود، یکی از بهترین جنگنده‌های حال حاضر امروز است.

شاتل فضایی کلمبیا

با نگاهی به سفرهای برنامه‌ی شاتل فضایی ناسا به موارد شگفت‌انگیزی برمی‌خوریم؛ برنامه‌هایی که ساخت ایستگاه بین‌المللی فضایی، اولین پیاده‌روی در فضا و پرتاب تلسکوپ هابل تنها بخشی از آن‌ها است. سرآغاز این موفقیت‌ها و دستاوردها به ۱۲ آوریل سال ۱۹۸۱ بازمی‌گردد؛ روزی که اولین شاتل فضایی ناسا بانام کلمبیا از ایستگاه پرتاب واقع در کیپ‌کارناوال در فلوریدا به فضا پرتاب شد. هدف از طراحی شاتل، تسهیل سفرهای فضایی طولانی‌مدت بود و این پرنده گونه‌ی جدیدی از فضاپیماها را معرفی کرد که نه‌تنها قابلیت هدایت توسط خلبان دارند بلکه در مأموریت‌های دیگر نیز قابل‌ استفاده هستند. کار طراحی شاتل در اوایل دهه‌ی ۱۹۷۰ میلادی آغاز شد و بعد از سال‌ها تغییرات در طراحی و بررسی، مهندسان به توافق رسیدند که پرتاب شاتل به فضا به‌وسیله‌ی دو موشک سوخت جامد به‌عنوان بوستر، خطری کمتر و صرفه‌ی اقتصادی بیشتری دارد. شاتل کلمبیا درمجموع ۲۸ بار به پرواز درآمد و مسافت ۱۹۷.۵ میلیون کیلومتر را طی کرد و با پرواز خود، پایه‌های سه دهه مأموریت‌های شگفت‌انگیز شاتل فضایی را بنا نهاد.

اسپیس‌شیپ وان

شاید ایده‌ی فرستادن توریست‌ها تا پیش از آنکه راکت اسپیس‌شیپ وان در مدار پایین زمین منفجر شود، تنها در فیلم‌های علمی تخیلی دیده شده بود. ایده‌ی اسپیس‌شیپ وان توسط بِرت روتان در سال ۲۰۰۴ مطرح شد و مدل اولیه‌ی این پرنده، برنده‌ی جایزه‌ی ۱۰ میلیون دلاری ایکس پرایز شد و اولین هواپیمای خصوصی و سرنشین‌داری لقب گرفت که از اتمسفر زمین خارج می‌شد. برای انتقال اسپیس‌شیپ وان تا ارتفاع ۱۵ کیلومتری زمین از وایت نایت وان، محصول دیگر ساخته‌شده توسط روتان استفاده می‌شود. پس از رسیدن به ارتفاع مورد نظر، این هواپیما از وایت نایت وان جدا می‌شود و ۱۰ ثانیه بعد، موتور موشک آن روشن می‌شود. آخرین آزمایش پروازی این پرنده در آگوست ۲۰۱۷ با موفقیت انجام شد.