سفر به مرکز سیاره سرخ؛ اینسایت فردا در مریخ فرود خواهد آمد

سفر ۶ ماهه‌ی فضاپیمای اینسایت (InSight) سرانجام فردا به پایان خواهد رسید و این کاوشگر با طی کردن فرآیند فرود در مدت ۶ دقیقه‌ی هراس‌انگیز، سطح مریخ را لمس خواهد کرد. ناسا چهارشنبه‌ی هفته‌ی گذشته در جریان دو کنفرانس خبری تایید کرد که که همه چیز برای فرود اینسایت در ۲۶ نوامبر (۵ آذر) آماده است.

در زمان برگزاری کنفرانس یادشده، اینسایت از مسافت ۴۸۴ میلیون کیلومتری بین زمین و مریخ، نزدیک به ۴۷۵ میلیون کیلومتر را طی کرده بود و در حال حاضر دیگر فاصله‌ی چندانی با سیاره‌ی سرخ ندارد. اما یکی از بزرگترین و نفس‌گیرترین مراحل این سفر طولانی‌مدت یعنی ورود به جو مریخ و تلاش برای فرود بر سطح این سیاره همچنان پیش‌رو است. فرآیند ورود، نزول و فرود اینسایت فردا شب دوشنبه تقریبا در ساعت ۸ شب به وقت گرینویچ (۲۳:۳۰ به وقت تهران) آغاز خواهد شد.

تام هافمن، مدیر پروژه‌ی ناسا در جریان کنفرانس خبری گفت:

قلب من همچون یک طبل درون سینه‌ام در حال تپش است. در حالی که همگی فردا (در جشن شکرگزاری) بوقلمون صرف می‌کنند، گروهی از افراد اینجا در آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا تمام روز را به سختی در حال کار و امیدوار خواهند بود تا برای صرف شام بوقلمون قدری وقت استراحت داشته باشند؛ اما عمدتا مشغول به کار هستند تا اطمینان حاصل کنند که فرود موفقی روی مریخ خواهیم داشت.

بخشی از فعالیت تیم کاوشگر شامل تعیین این موضوع خواهد بود که آیا فضاپیما به‌منظور فرود به یک حرکت جزئی بیشتر برای قرارگیری در موقعیتش نیاز خواهد داشت یا خیر. اینسایت تاکنون برای اطمینان از رسیدن به مقصد، مسیر حرکت خود را چهار بار اصلاح کرده است. از آنجایی که باقی مانورهای دیگر بدون هیچ مشکلی انجام شده‌اند؛ کاوشگر احتمالا می‌تواند از انجام یک مانور بیشتر صرف‌نظر کند.

تنظیم مناسب فضاپیما شانس اینکه همه چیز در حین ورود، نزول و فرود مریخ‌نورد به آسانی پیش برود،‌ افزایش خواهد داد. هرچند این فرآیند تنها کمتر از ۷ دقیقه به طول می‌انجامد؛ اما به محض آنکه فضاپیما به صورت ناگهانی سرعت اولیه‌اش را از ۱۹٬۳۰۰ کیلومتر بر ساعت به تنها ۸ کیلومتر بر ساعت در هنگام به مریخ نشستن فرودگر کاهش دهد، احتمال وقوع اشتباهات بسیاری وجود خواهد داشت.

خوشبختانه، طبق اظهارات دانشمندانی که به‌روزرسانی‌های روزانه را برای فرود اینسایت ارائه کرده‌اند، تصویر واضحی از فرود این مریخ‌نورد وجود دارد. طوفان‌های شن که امسال مریخ را درنوردیدند، اکنون دیگر تقریبا به پایان رسیده‌اند و همچنین، هامونه‌ی الیسیوم که به عنوان محل فرود اینسایت انتخاب شده است، منطقه‌ی آرامی محسوب می‌شود. راب گروئر از ناسا که بر مرحله‌ی ورود، نزول و فرود اینسایت نظارت می‌کند، در جریان کنفرانس خبری گفت:

اوضاع در طول یک ماه گذشته با بیشتر بسیار خوب به نظر می‌رسد. ما برای فرود، روز بسیار صافی را در مریخ پیش‌بینی می‌کنیم و نسبت به آن بسیار خوشحال هستیم.

به محض آنکه اینسایت در مریخ فرود آید، دستانش را برای نزدیک به ۱۶ دقیقه تکان می‌دهد تا گرد و خاکی را که به پا کرده است، مجددا به مریخ بنشاند. سپس، فرودگر در اقدامی حساس آرایه‌های خورشیدی دایره‌ای شکلش را پیاده خواهد کرد. از آنجایی که باتری همراه فرودگر تنها نزدیک به یک روز مریخی دوام خواهد آورد، این فرآیند، قدمی حیاتی به‌حساب می‌آید.

اگر پیاده‌سازی اولیه با موفقیت به انجام نرسد، اینسایت سه فرصت دیگر برای رهاسازی پنل‌های خورشیدی در اختیار خواهد داشت. استیو اسپات، مدیر پروژه در لاکهید مارتین که بخش اعظم ساخت فضاپیما را برعهده داشته است، می‌گوید:

فضاپیما در حین آن مرحله، به طور کامل قادر به مراقبت از خود خواهد بود.

کارکنان ناسا تایید کردند که کسب اطلاع از اینکه فرود اینسایت چگونه پیش رفته است، قدری زمانبر خواهد بود. تایید نهایی این موضوع که آرایه‌های خورشیدی با موفقیت گشوده شده‌اند یا خیر، از جانب مدارگرد مارس ادیسه‌ی ۲۰۰۱ اعلام خواهد شد. اما این فضاپیما برای ارسال پیامش به زمین، در جهت خلاف سیاره خواهد بود؛ در نتیجه تیم ناسا برای تنظیم مناسب مکانیک مداری، باید نزدیک به ۶ ساعت منتظر بماند.

با این حال، یک جفت ماهواره‌ی کوچک با نام مارس کیوب وان یا MarCO که به همراه اینسایت به مریخ سفر کرده‌اند، احتمالا قادر به کاهش انتظار خواهند بود. اگر همه چیز به‌خوبی پیش برود، این دو همسفر کوچک با دور زدن مدارگرهای بزرگ مریخ، سیگنال‌های دریافتی از فرودگر را به زمین بازپخش خواهند کرد.

ناسا فردا حول و حوش ساعت ۲۲ به وقت گرینویچ (۱:۳۰ بامداد سه‌شنبه به وقت تهران) یک کنفرانس خبری برگزار خواهد کرد تا آخرین جزئیات را به اطلاع رسانه‌ها برساند. علاقه‌مندان برای تماشای زنده‌ی فرود اینسایت روی سیاره‌ی سرخ می‌توانند به وب‌سایت ناسا مراجعه کنند.