بررسی خطای ذهنی نوری سه بعدی در دیدن یک شکل

اشیا به همان شکلی که به‌نظر می‌رسند نیستند. اگر از نظر شما این گفته نیاز به اثبات دارد، در اینجا آن را با فلشی که به جهت‌ها‌ی مختلفی از واقعیت اشاره دارد اثبات می‌کنیم.

از هوش سرشار ریاضی‌دان و شعبده‌باز ژاپنی، کاکیچی ساگیهارا، در این مورد به ما هشدار داده شده است. اولین باری که حقیقت یک پدیده را ببینید، دیگر مثل قبل به جهان نگاه نخواهید‌کرد.

فلشی که از مجموعه‌ی اسباب‌بازی‌ها‌ی ژاپنی که ساگیهارا آن‌ها را با پژوهش‌ها‌ی ریاضی خود طراحی کرده است، تنها یک فلش ساده‌ی سفید به‌نظر می‌رسد که روی یک پایه‌ی چوبی سوار شده است و به‌وضوح به سمت راست اشاره دارد.

جای هیچ سوالی در این مورد وجود ندارد. بسیار واضح است که فلش به سمت راست اشاره دارد. اما یک ثانیه صبر کنید. اگر شما این فلش را ۱۸۰ درجه بچرخانید، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ اکنون باید به سمت چپ اشاره کند، درست است؟ بله، فقط اینگونه نیست.

اگر شما این فلش به‌خصوص را به اندازه‌ی ۱۸۰ درجه بچرخانید، همچنان به سمت راست اشاره خواهد‌کرد. دوباره، و دوباره و دوباره.

این فلش هیچگاه تغییر جهت نمی‌دهد و با هر چرخش غیر‌ممکن آن،‌ یک ذهن فعال در جایی از جهان را به فکر وادار می‌کند.

این تصویر موهومی فقط یکی از طرح‌ها‌ی ریاضی ساگیهارا است و اخیرا بازدید‌ها‌ی زیادی در اینترنت داشته است و از طریق یک فیلم در اینستاگرام که توسط کار‌بری به‌نام physicsfun منتشر شده است، مورد ستایش قرار گرفته است.

پس از مشاهده‌ی چرخش‌ها‌ی غیر واقعی، این فیلم یک نگاه کلی از رویداد در حال وقوع به ما می‌دهد. یک دست فلش را برداشته و تصویر آن را دقیقا از بالا نشان می‌دهد.

ناگهان مشاهده می‌کنیم که شکل سه‌بعدی فلش از بالا کاملا متفاوت است و وجه‌ها‌ی مخفی آن برایمان آشکار می‌شود و زمانی که آن را از زوایای مختلف نگاه کنید، دید شما کاملا متفاوت می‌شود.

سپس این فیلم برای اثبات این نکته که توهم تصویر چقدر می‌تواند موثر باشد، یک آینه را به‌کار می‌گیرد و تصویر بازتابی فلش را در آن نشانن می‌دهد. تنها این تصویر بازتابی جهت خلاف فلش اصلی را نشان می‌دهد.

راست، چپ است، چپ، راست است و اگر صادقانه بگوییم، دیگر نظری نداریم. تنها چیزی که می‌دانیم این است که مغزمان کاملا دچار سردرگمی شده است. نکته‌ی بسیار جالب در مورد توهم تصویر فوق این است که زمانی که جنبه‌ها‌ی مخفی این تصویر برای شما آشکار شود، به محض بازگشتن فلش به حالت قبلی چشم و مغز شما باز هم به اشتباه کشیده خواهد شد.

اگر از این مثال خوشتان آمده باشد، مسلما مثال بعدی را که ساگیهارا نام آن را تصویر استوانه‌ی مبهم گذاشته است را نیز دوست خواهید داشت:

در این یکی با فلش سرو کار نداریم؛ اما مجموعه‌ای از منشور‌ها‌ی مربعی شکل را داریم که شبیه استوانه‌ها‌ی کامل به‌نظر می‌رسند. یا چیزی شبیه به این؟

جالب‌تر اینکه تعدادی از این اشکال هندسی متغیر، متصل به یکدیگر به‌نظر می‌رسند، اما تصویر بازتابی آن‌ها چیز دیگری را نشان می‌دهد. یعنی اشیا‌ی کاملا مستقل و جدا‌گانه را نشان می‌دهد. ساگیهارا در سال ۲۰۱۶ توضیح داد:

مشاهده‌ی مستقیم این اشکال و مشاهده‌ی تصویر آینه‌ای آن‌ها، نمودی کاملا متفاوت از یک تصویر را به نمایش می‌گذارند. ما نمی‌توانیم دید خودمان را تغییر دهیم؛ اما می‌دانیم که آن‌ها از یک چیز حاصل شده‌اند. حتی اگر شکل مورد نظر را در مقابل ناظر بچرخانیم، باز هم تشخیص شکل حقیقی آن دشوار خواهد بود و توهم تصویر باز هم از بین نخواهد رفت.

احتمالا تنها چیزی که ناپدید شد قطعیت و اطمینان زود‌گذر ما در مورد شکل درست حقیقت بود.