بستن
0 محصول
مشاهده سبد خرید
موج اسرارآمیز زلزله که دانشمندان از توضیح آن عاجز ماندند
زینب اسدی
1397-09-14
در تاریخ ۱۱ نوامبر موج عجیبی زمین را لرزاند که توسط حسگرهای زلزله در جهان ثبت شد؛ اما دانشمندان هنوز از توضیح این اتفاق عاجز هستند. بااینکه علت این اتفاق اسرارآمیز هنوز ناشناخته است؛ اما شاید بتوان آن را به موج زلزله‌ای ربط داد که مجمع‌الجزایر مایوت در اقیانوس هند را به‌مدت چند ماه لرزانده است (اما هنوز مشخص نیست این لرزه‌ها علامت چه هستند).
گوران اکستروم زلزله‌شناس دانشگاه کلمبیا این رویداد را بی‌مانند توصیف کرده است. تقریبا شش ماه قبل از پدیدار شدن این سیگنال عجیب، زلزله‌شناس‌ها با یک نوع فعالیت ناهنجار دیگر در همان منطقه روبه‌رو شدند: توده‌ای از صدها زلزله‌ی کوچک و متناوب که از ۵۰ کیلومتری ساحل شرقی مایوت سرچشمه می‌گرفتند.
شبکه‌ای از جزیره‌ها که تقریبا بین آفریقا و ماداگاسکار قرار گرفته‌اند، تحت سلطه‌ی فرانسه هستند؛ اما جزیره‌ی کوموروس هم ادعای مالکیت آن‌ها را دارد. در صبح روز دهم ماه می، زلزله‌ای به‌صورت ناگهانی این منطقه را لرزاند و با مجموعه‌ای از صدها پس‌لرزه همراه بود که هنوز هم ادامه دارند.
توده‌ی زلزله
چشم‌گیرترین لرزه با بزرگی ۵.۸ ریشتر در پانزدهم می رخ داد و بزرگ‌ترین زلزله‌ی ثبت‌شده در حوزه‌ی کوموروس است. بااینکه شدت این توده کاهش یافت، لرزه‌ای به شدت ۵.۱ ریشتر مجددا نشان داد که این تلاطم هنوز به پایان نرسیده است.
با این که توده‌های زمین‌لرزه به نظر هشداردهنده می‌رسند؛ اما لزوما خطرناک نیستند. بر اساس تحلیل اولیه‌ی پژوهشگرهای پاریس، تنها جابجایی‌های تکتونیک عامل این لرزه‌ها نبودند و احتمالا فعالیت‌های آتشفشانی هم در آن‌ها نقش داشته‌اند.
در کمتر از سه هفته (در طول لرزه‌ها اما در روزی که هیچ لرزه‌ای کشف نشد) دانشمندان شاهد یک نشانه‌ی دیگر بودند: یک لرزش یکنواخت، طولانی و عجیب که به‌صورت پیوسته و بدون نوسان ادامه داشت و نشان‌دهنده‌ی یک فعالیت معمولی زمین‌لرزه بود.
به نقل از BRGM فرانسه این سیگنال کم فرکانس و معمولی به‌جای این که ۱۷ ثانیه طول بکشد، به مدت ۲۰ دقیقه دوام آورد. پژوهشگری به نام نیکولاس تایلفر، سرپرست واحد آتشفشانی و زمین‌لرزه‌ی BRGM می‌گوید:
هنوز بسیاری از جزئیات ناشناخته باقی مانده‌اند و اولین بار است که چنین پدیده‌ای در کل ایستگاه‌های مربوط به ما ثبت می‌شود.
البته به این معنی نیست که آن‌ها هیچ فرضیه‌ای از این پدیده ندارند. با اطلاعات موجود درمورد توده‌ی زلزله، بهترین حدس پژوهشگرها این است که لرزه‌های ناهنجاری احتمالا به‌دلیل حرکت ماگما زیر اقیانوس هند، به فعالیت‌های آتشفشانی وابسته هستند. در این صورت این فرضیه می‌تواند یک توضیح دیگر را ارائه دهد: جزیره‌ی مایوت ثابت نیست.
بر اساس بررسی‌های GPS از ماه جولای (پس از شروع موج زلزله) این جزیره تقریبا ۶۰ میلی‌متر به سمت شرق و ۳۰ میلی‌متر به سمت جنوب جابه‌جا شده است. بر اساس یک تحلیل دیگر دلیل این جابجایی می‌تواند تخلیه‌ی منبع ماگما در نزدیکی جزیره باشد گرچه شواهد بیشتری برای اثبات این فرض لازم است.
اگر این فرضیه درست باشد، نمی‌توان با اطمینان گفت چه اتفاقی خواهد افتاد اما بر اساس مدلسازی‌ها در صورت ادامه یافتن این لرزش‌ها حرکت مایوت هم ادامه خواهد یافت. شاید این سیگنال مجدد در آینده هم تکرار شود. بنا بر اعلام BRGM:
این مشاهدات فرضیه‌ی ترکیب آثار آتشفشانی و تکتونیک برای یک پدیده‌ی زمین‌شناسی را تأیید می‌کنند این پدیده از یک توالی زلزله و یک پدیده‌ی آتشفشانی تشکیل شده است. این فرضیه باید در بررسی‌های آینده اثبات شود.
