دانشمندان به زودی پاسخی برای نظریه گرانش اینشتین ارائه میدهند
دانشمندان به زودی پاسخی برای نظریه گرانش اینشتین ارائه میدهند
آلبرت اینشتین، یک قرن پیش در مورد عاملی که باعث انبساط شتابدار جهان میشود، ایدهای مطرح کرد که هنوز هم جای سؤال دارد. حال ستارهشناسان میخواهند با استفاده از فناوریهای پیشرفته، به این معما پایان دهند و یک پاسخ قانعکننده برای آن بیابند. پژوهشگران مدت زیادی است که سعی دارند بفهمند چه چیزی باعث انبساط شتابدار جهان میشود. اکنون دانشمندان به کمک محاسبات انجامشده، میخواهند بدانند که آیا انرژی تاریک (در نظریهی نسبیت عام نیز انرژی تاریک بهعنوان عامل شتابدهنده در نظر گرفته شده است) باعث انبساط شتابدار جهان میشود یا یک نظریهی گرانشی اصلاحشده میتواند این انبساط شتابدار را توضیح دهد.
صد سال پیش، آلبرت اینشتین در نظریهی خود، گرانش را بهعنوان عامل تحریف فضا و زمان توصیف کرد؛ اما در این نظریه یک عامل ریاضی نیز وجود دارد که ما آن را با نام ثابت کیهانی یا ثابت کیهانی اینشتین میشناسیم. اینشتین، ثابت کیهانی را برای توضیح جهانی ثابت مطرح کرد؛ اما مدتی بعد دریافت که عالم با حرکتی شتابدار، در حال گسترش است؛ بنابراین عامل ریاضی را از نظریهی خود کنار گذاشت و گفت در مورد این عامل ریاضی اشتباه کرده است.
حدود دو دهه پیش، دانشمندان مطالعاتی انجام دادند و به این موضوع پی بردند که عالم با حرکتی شتابدار انبساط مییابد. وقتی که این کشف بزرگ صورت گرفت، نظریهی اینشتین هنوز هم یک نظریهی اساسی محسوب میشد؛ زیرا در این نظریه، مادهی تاریک بهعنوان عامل شتابدهنده در نظر گرفته شده است و ممکن است در گسترش جهان نقش داشته باشد. اگر مادهی تاریک، عامل انبساط کیهانی نباشد، نظریهی اینشتین در مورد گرانش در فاصلههای دور کیهان شکست خواهد خورد.
اکنون دانشمندانی از دانشگاه ادینبروی اسکاتلند اعلام کردهاند که با مطالعهی امواج گرانشی و اندازهگیری سرعت جاذبه در کیهان، میتوان معمای انبساط کیهانی را حل کرد. پژوهشهای انجامشده توسط این دانشمندان نشان میدهند که امواج گرانشی کشفشده، احتمالاً با سرعت نور در کیهان حرکت میکنند. این یافتهی جدید ممکن است به ارائهی نظریههای گرانشی جدیدی ختم شود که در آنها، مادهی تاریک بهعنوان عامل شتابدهنده در نظر گرفته نشود و اگر اینچنین شود، ثابت کیهانی اینشتین شکست میخورد. اگر سرعت حرکت امواج گرانشی اندکی با سرعت نور اختلاف داشته باشد، آنگاه نمیتوان نظریهی اینشتین را رد کرد؛ بلکه باید روی آن اصلاحاتی انجام داد.
دانشمندان میخواهند آزمایشهای خود را با استفاده از رصدخانهی موج گرانشی تداخل لیزری (LIGO)، انجام دهند. در سال ۲۰۱۵ دانشمندان موفق شدند به کمک رصدخانهی LIGO امواج گرانشی را برای نخستینبار کشف کنند. آزمایشها قرار است امسال انجام شوند تا برای همیشه این معمای صدسالهی اینشتین را حل کنند. نظریهی اینشتین در سال ۱۹۱۷ مطرح شد و اکنون دانشمندان میخواهند در تولد صد سالگی این نظریه، به آن پاسخی قانعکننده بدهند.
دکتر لوکاس لامبرایزِر از دانشکده فیزیک و ستارهشناسی دانشگاه ادینبروی اسکاتلند میگوید:
ما در سال ۲۰۱۵ میلادی موفق شدیم برای نخستین بار در تاریخ بشریت، امواج گرانشی را بهصورت مستقیم مشاهده کنیم. این کشف بزرگ، پنجرهای برای مشاهده عالم به روی ما گشود. نتایجی که ما از انجام آزمایشهای پیش رو به دست میآوریم، ما را در جهت حل یکی از اساسیترین معماهای دنیای فیزیک، راهنمایی خواهند کرد.
این مطالعات جدید در ژورنال Physics Letters B منتشر شدهاند و توسط شورای علم و فناوری بریتانیا، بنیاد ملی علوم سوئیس و بنیاد علم و صنعت کشور پرتغال حمایت میشوند.
نظر شما در این خصوص چیست؟ آیا دانشمندان موفق میشوند پاسخی برای نظریهی اینشتین بیابند؟