دلیل وجود دریاچه‌ های کهن روی سطح مریخ برای ناسا نامشخص مانده است

دلیل وجود دریاچه‌ های کهن روی سطح مریخ برای ناسا نامشخص مانده است

امروزه جامعه‌ی علمی دنیا در مورد این موضوع اتفاق نظر دارند که در بازه‌ای از زمان‌های گذشته، روی بخش‌هایی از سیاره‌ی مریخ با آب پوشیده بوده است. اطلاعات جدید به‌دست‌آمده توسط مریخ‌نورد کنجکاوی (Curiosity) ناسا نشان می‌دهند که میلیاردها سال پیش، دریاچه‌ای روی سیاره‌ی سرخ وجود داشته است؛ اما از طرفی باید در نظر داشته باشیم که گفته‌ی فوق چندان معقول نیست؛ چرا که در آن زمان درجه‌ی حرارت سطح مریخ به اندازه‌ی کافی برای اینکه آب به‌صورت مایع روی آن وجود داشته باشد، گرم نبوده است.

جستجوگر کنجکاوی روی سطح مریخ به سنگ‌های رسوبی دست یافته است که به نظر می‌رسد توسط دریاچه‌ای در دهانه‌ی گیل (Gale Crater) مریخ در حدود ۳.۵ میلیارد سال پیش، ته‌نشین شده‌اند؛ اما این زمان دقیقا هنگامی است که ما با پدیده‌ای به نام «پارادوکس خورشید ضعیف و جوان» روبرو می‌شویم. ۳.۵ میلیارد سال پیش، خورشید تنها ۷۰ درصد از میزان انرژی را که امروزه از خود ساطع می‌کند، منتشر می‌کرد؛ بنابراین اتمسفر مریخ نمی‌توانسته است چنین مقداری از نبود گرما را در خود جبران کند. از طرفی، اتمسفر مریخ دارای دی‌اکسید کربن کافی برای تولید یک اثر گلخانه‌ای نبوده است تا به این طریق قادر به نگه‌داشتن آب در حالت مایع باشد. با کنار هم گذاشتن تحلیل‌های فوق، احتمالا به این نتیجه می‌رسیم که در آن زمان وجود آب به‌صورت مایع روی سطح مریخ امکان نداشته است. اما به نظر می‌رسد بر پایه‌ی شواهد جدید، امکان رخ دادن حالت‌های دیگری نیز وجود داشته است. توماس بریستو (Thomas Bristow)، از مرکز تحقیقات ایمز ناسا در مافت‌فیلد کالیفرنیا در این باره چنین باور دارد:

ما به‌طور ویژه با نبود مواد معدنی کربنی در صخره‌های رسوبی بررسی‌شده توسط کاوشگرها مواجه شده‌ایم که پدیده‌ی عجیبی است. حتی اگر میزان دی‌اکسید کربن در اتمسفر مریخ در زمان‌های دور، صدها برابر بیشتر از مقداری باشد که شواهد به‌دست‌آمده توسط کاوشگرها در بررسی سنگ‌های مریخ نشان می‌دهند، باز هم امکان وجود آب به‌صورت مایع روی این سیاره بسیار کم و در عین حال دشوار خواهد بود.

 به نظر نمی‌رسد این تناقض به‌زودی و در آینده‌ی نزدیک حل شود؛ اما با ادامه‌ی فعالیت کاوشگر کنجکاوی در سطح مریخ و جمع‌آوری داده‌های جدید و انجام مأموریت‌های بیشتری که برنامه‌ریزی شده‌اند، به نظر می‌رسد ما یک گام دیگر به یافتن پاسخی معقول برای این پرسش نزدیک‌تر شده‌ایم که یک سیاره‌ی خشک و بدون حیات به چه شکلی در زمان‌های گذشته می‌توانسته است دارای آب به‌صورت مایع در سطح خود باشد.