شناسایی نوعی چربی در بدن انسان با توانایی کمک به کاهش وزن
چاقی نوعی بیماری است که در بدن افراد مبتلا، چربی زیادی جمع میشود. وقتی آنها به نقطهی خاصی میرسند، چربی کار را متوقف میکند و موجب ایجاد و رشد بیماریهایی نظیر دیابت نوع دو میشود. بااینحال، تمام چربیها بد نیستند. آن نوع چربی که در حالت چاقی در بدن جمع میشود، چربی سفید نامیده میشود؛ اما نوع دیگری بهنام چربی قهوهای نیز وجود دارد که حتی برای درمان چاقی میتواند استفاده شود. چربی قهوهای با هدف تبدیل سوخت به گرما تکامل یافته است. در حیوانات کوچکی نظیر موشها، چربی قهوهای موجب تولید گرمایی میشود که میتواند حتی در دماهای انجماد به جانور کمک کند تا زنده بماند.
چربی قهوهای میتواند مقادیر عظیمی از انرژی را بسوزاند. در زمان فعالبودن کامل، فقط صد گرم از چربی قهوهای میتواند درحدود ۳۴۰۰ کالری در روز بسوزاند؛ میزانی درحدود دوبرابر مصرف غذای روزانهی هر فرد و بیش از میزانی که برای مبارزهی سریع با چاقی نیاز است. حتی بهدلایلی که هنوز بهخوبی از آنها مطلع نیستیم، وقتی چربی قهوهای سوخت را میسوزاند، بدن آن را احساس نمیکند. به این معنا که فرد برای باقیماندن در همان وزن غذای بیشتری نمیخورد.
درحالیکه نوزادان مقادیر زیادی چربی قهوهای دارند، بیشتر افراد بالغ مقدار کمی از آن برخوردارند و بدتر اینکه این مقدار غیرفعال است. بااینحال، پژوهشهای اخیر نشان دادهاند میتوانیم از چربی قهوهای بیشتری برخوردار شویم و به روشی جذاب آن را برای مبارزه با چاقی فعال کنیم.
چگونه چربی قهوهای بیشتری داشته باشیم؟
متأسفانه تنها راه مطمئن برای افزایش مقدار و فعالیت چربی قهوهای، این است که بدن سرمایی شدید را تجربه کند. قرارگرفتن افراد در فضایی سرد به بدن آنها میگوید آنها به گرمای بیشتری نیاز دارند و سیستم عصبی آنها به چربی قهوهای فرمان میدهد که هم بزرگتر شود و هم فعال . بااینحال، قراردادن افراد در فضایی سرد بهمدت طولانی ناممکن است. دراینمیان، گزینهی دیگر این است که از داروهایی استفاده کنیم که موجب تولید چنین سیگنالهای عصبی شوند؛ سیگنالهایی که موجب فعالشدن چربی قهوهای میشوند. بااینحال، مشکل اینجاست داروهایی که موجب فعالشدن چربی قهوهای میشوند، میتوانند موجب افزایش فشارخون و ضربان قلب نیز شوند. این امر عوارضی جانبی دارد؛ همچون بروز حملههای قلبی بهویژه در افراد چاق.
مشکل نهایی در فعالکردن چربی قهوهای این است که حتی اگر بتوانیم سلولهای چربی سفید را به چربی قهوهای تبدیل کنیم، این کار مؤثر نخواهد بود. چربی قهوهای به ذخیرهی عالی خون نیاز دارد تا بتواند تمام آن کالریها را بسوزاند. این امر همچنین مستلزم وجود اعصابی است که بتوانند سلولهای چربی قهوهای را فعال کنند.
BMP8b؛ مولکولی با قابلیتی شگفتانگیز
چندین سال پیش در موش مولکولی بهنام BMP8b را شناسایی کردیم. فراوانی مولکول BMP8b در بافت چربی قهوهای بسیار بیشتر از چربی سفید بود و مقدار این مولکول زمانی افزایش مییافت که موش درمعرض سرما قرار میگرفت.
انسانها هم مولکول BMP8b دارند. حذف BMP8b در موشها موجب ممانعت از عملکرد چربی قهوهای میشود؛ بهعلت اینکه BMP8b در خون دیده میشود و این مولکول میتواند بهشکل دارو و با هدف افزایش مقدار و فعالیت چربی قهوهای در انسانها استفاد شود.
قبل از آزمایش BMP8b در انسان، میخواستیم اثر تقویت BMP8b را در موش ببینیم: این مولکول موجب افزایش عملکرد چربی قهوهای میشود؟ با دستکاری ژنتیکی کاری کردیم که چربی سفید موشها هم بهاندازهی چربی قهوهای موشهای معمولی BMP8b داشته باشد. افزایش سطوح BMP8b موجب قهوهایشدن چربی سفید و افزایش فعالیت آن شد. مولکول BMP8b این کار را با حساسترکردن موشها به سیگنالهای عصبی فعالکنندهی چربی قهوهای انجام داد. موضوعی که بیش از همه دورازانتظار بود، این بود که BMP8b همچنین موجب افزایش رگهای خونی و تعداد اعصاب موجود در چربی سفید و قهوهای شد.
ترکیب این عوامل واقعا هیجانانگیز است؛ زیرا BMP8b میتواند موجب شود انسانها چربی قهوهای بیشتری داشته باشند. افزایش تعداد اعصاب در چربی قهوهای همچنین بهمعنای این است که سیگنالهای مغز برای فعالکردن چربی قهوهای میتوانند تقویت شوند. درنهایت، بهعلت اینکه BMP8b موجب حساسترشدن چربی قهوهای به سیگنالهای عصبی فعالکنندهی چربی قهوهای میشود، ممکن است بتوانیم از داروهایی استفاده کنیم که این سیگنالها را با شدت کمتری تقلید کنند؛ کمتر از سطوحی که موجب حملات قلبی شوند. اگرچه نتایج ما امیدوارکننده است، هنوز کارهای بیشتری باید انجام دهیم تا مشخص شود BMP8b میتواند موجب تغییر عملکرد چربی قهوهای در بدن انسانها شود یا خیر.