نخستین شرکت خصوصی مجوز فرود بر ماه را دریافت کرد
نخستین شرکت خصوصی مجوز فرود بر ماه را دریافت کرد
شرکت تجاری Moon Express که در زمینهی فضانوردی فعالیت میکند؛ به نخستین شرکت خصوصی تبدیل شده است که از دولت فدرال ایالات متحده مجوز نشاندن یک فضاپیما بر ماه را گرفته است. این اتفاق احتمالا تنها تا یک سال دیگر ممکن خواهد شد.
این شرکت در بیانهی مطبوعاتی خود آورده است: «با این تصمیم تاریخی، Moon Express به نخستین شرکت خصوصی تبدیل میشود که میتواند پای خود را از کرهی خاکی فراتر بگذارد و برای اولین بار ماموریتهای خود را در خارج از مدار زمین پیگیری کند.»
Moon Express، که توسط یک میلیاردر به نام «نوین جین»، دانشمند کامپیوتر «بارنی پِل» و دانشمند علم فضا «باب ریچاردز» تاسیس شده است؛ به چهارمین سازمان فضایی (پس از دولتهای ایالات متحده، چین و اتحاد جماهیر شوروی) تبدیل خواهد شد که فضاپیمایی را بر سطح ماه فرود میآورد.
آنها همچنین (در صورت موفقیت) نخستین سازمان خصوصی هستند که بر ماه قدم خواهند گذاشت. سازمان آنها مجوز دارد تا ماه را به شکل آزادانه کندوکاو و معدنیابی کنند.
از آنجا که هیچ گذشتهای برای رونویسی در دسترس نیست؛ کار اعطای مجوز برای خروج از مدار زمین و تعیین حد و مرزهای آن برای شرکتهای خصوصی بسیار زمانبر و سختتر از روند معمول رساندن محمولهها به ایستگاه بینالمللی فضایی است. همچنین در حال حاضر هیچ چارچوب مشخصی برای اعطای مجوزهای مشابه به سایر شرکتهای فضایی وجود ندارد.
شرکتِ Moon Express، به یک مجوز خارج از عرف دست پیدا کرده است؛ و اگر کسی با همین صلاحیتها درخواست جدیدی ارائه کند؛ نهادهای تنظیم مقررات دوباره باید همین راه یک باره را با شرکت جدید طی کنند.
باب ریچارد در مصاحبهای با The Verge گفته است: «در ابتدا هیچ قانون یا ضابطهای وجود نداشت؛ ما این پیشنهاد را دادیم که پروسهی بررسی درخواست ما مشابه با پروسهی درخواست مجوز ترابری به ایستگاه بینالمللی فضایی بررسی شود.»
راه گرفتن مجوز برای Moon Express به قدری نامعمول بود که این شرکت نخست توانست مجوز معدنیابی و کسبدرآمد از مواد معدنی ماه را به دست آورد؛ سپس مجوز فرود روی آن را کسب کرد. «امیلی کلندرلی»، یکی از چهرههای علم فضانوردی، این گونه این مسئله را توضیح میدهد:
در نوامبر ۲۰۱۵، سند رقابتپذیری ارسال فضاپیماها توسط دولت آمریکا به تصویب رسید؛ که عنوان میکند شرکتهای خصوصی، دارای مالکیت کامل منابعی هستند که از فضا استخراج خواهند کرد. این مصوبه به Moon Express اجازه داد که از منابع موجود در ماه به شکل آزادانه بهرهمند شود. با تمام اینها این شرکت هنوز مجوز رفتن به فضا را در دست نداشت.
ماه آوریل امسال وزارت امور خارجهی آمریکا، آژانس امنیت ملی (NSA) و اداره فدرال هوانوردی آمریکا در کنار چند نهاد دیگر درخواست سفر به خارج از مدار زمین را که توسط Moon Express ارائه شده بود مورد بررسی قرار دادند؛ و حالا این شرکت رسما مجوز خود را برای سفر به فضا دریافت کرده است.
در متن این مجوز، همچنین، به این مسئله اشاره شده است که کشور ایالات متحده تعهد خواهد داد ماموریتهای آتیِ Moon Express از معاهدهی فضایی سازمان ملل متحد (Outer Space Treaty) پیروی کنند.
به این معنی که Moon Express باید نشان دهد در تمامی فعالیتهایش برای رسیدن به ماه و فرود بر روی ماه با دولت آمریکا شفاف خواهد بود؛ با سایر ماموریتهای فضایی، فضاپیماها و اشیا خارجی روی ماه مداخلهای نخواهد داشت و مهمتر از همه دنیای جانداران دیگری را آلوده نکند.
هرچند برعکس مریخ (که همچنان ممکن است از گونههای زنده میزبانی کند) ماه کاملا خالی از سکنه است؛ و بند آخر به احتمال زیاد مورد تهدید نخواهد بود.
پس حالا باید صبر کنیم و امیدوار باشیم که این شرکت تا تاریخ پیشبینی شده به ماه برسد؛ و احتمالا دولت آمریکا نیز باید آماده باشد تا به زودی از درخواستهای مشابهی از شرکتهای فضایی دیگر مانند «SpaceX» و «Bigelow Aerospace» استقبال کند.