تصاویر شکار شده توسط کپلر از فراسیاره‌ای که به دور دوستاره در گردش است

تصاویر شکار شده توسط کپلر از فراسیاره‌ای که به دور دوستاره در گردش است

تصویر بالا کپلر 1647 B را نشان می‌دهد که دارای طولانی‌ترین مدار در میان سیاره‌های ترانزیتی (انتقالی از یک حالت به حالت دیگر) شناخته می‌شود. تشخیص و آشکارسازی سیاراتی که در مدارهای دو ستاره گردش می‌کنند به طور سنتی کار مشکلی بوده است. با وجود چندین دهه تلاش و تحقیق در این زمینه، ما تا سال ۲۰۱۱ حتی نتواسته بودیم نخستین تصویر را هم از این نوع سیارات شکار کنیم و حتی در حال حاضر نیز مدار نامنظم این سیاره‌ها برای کسانی که در حوزه‌ی شکار و شناسایی تصاویر سیاره.‌ها فعالیت می‌کنند بسیار فریبنده و سردرگم‌کننده است. ناسا اخیرا از کشف بزرگترین سیارات دومداری (circumbinary) خبر داده است. این سیاره به طور فرضی به نام کپلر 1647 B ثبت شده و همچنین تایید شده است که به مقدار ۳۷۰۰ سال نوری از سیاره‌ی ما فاصله دارد.

دانشمندان زمانی که به دنبال تایید وجود یک سیاره ی فراخورشیدی بودند، با تلسکوپ، میزان تغییر در روشنایی در هنگام عبور از مقابل یک ستاره را مورد مشاهده و بررسی قرار دادند. این کار هنگام جستجو برای شکار سیاره‌های تک‌ستاره‌ای به اندازه‌ی کافی سخت است و مقدار بسیار زیادی از ممارست و پیگیری مشاهدات به منظور بررسی وجود آن سیاره‌ها مورد نیاز است. از سویی نیز مسیرهای طی شده توسط سیارات دومداری هم سطح جدیدی از پیچیدگی را به این کار اضافه می‌کند. ستاره شناس دانشگاه ایالتی سن دیگو ویلیام ویلز (William Welsh)، که یکی از نویسندگان این مقاله است، چنین می‌گوید:

پیدا کردن سیاره‌ی دومداری بسیار سخت تر از پیدا کردن سیاره‌هایی است که تنها به دور یک ستاره گردش می‌کنند. گذرش‌ها در بازه‌های زمانی مشخصی قرار ندارند و این امکان وجود دارد که مدت زمان و حتی عمق آنها نیز تغییر کند.

لورنس دویل (Laurance Doyle)، یکی از نویسندگان مقاله‌ی پژوهشی و ستاره‌شناس موسسه SETI، برای اولین بار با استفاده از تلسکوپ فضایی کپلر در سال ۲۰۱۱ به پدیده‌ی انتقال آنچه که به نام سیاره‌ی کپلر 1647 B شناخته‌ی می‌شود، پی برد. از آن زمان تا کنون هیچ‌گاه وجود آن مورد تایید نگرفته بود و در پی چندین سال انجام مشاهدات و بررسی‌های مبتنی بر منابع جمعی از سوی زیرگروهی از ستاره‌شناسان آماتور به نام شبکه‌ی پیگری KELT، برای نخستین بار است که ناسا نیز وجود آن را تایید کرده است.

حدود ۴ میلیارد سال از تشکیل کپلر 1647 B می‌گذرد. این سیاره دارای جرم و شعاع تقریبا یکسان با سیاره‌ی مشتری بوده و پیرامون ستاره‌هایی با اندازه‌ای شبیه به خورشید ما گردش می‌کند که یکی از ستاره‌ها کمی بزرگتر از خورشید و دیگری هم کمی کوچکتر از آن است. گفتی است که این سیاره همانند مشتری، یک سیاره‌ی عظیم گازی است و بنابراین به احتمال زیاد توانایی پشتیبانی از حیات را ندارد. با این حال، این سیاره در دامنه‌ی زندگی قرار دارد و به گفته‌ی پژوهشگران مشخص شده است که این سیاره دارای قمرهای بزرگی است که شاید آنها دارای امکان پشتیبانی از حیات باشند.

تلسکوپ فضایی از زمان شروع ماموریتش در فضا در سال ۲۰۰۹ بیش از ۲۳۰۰ سیاره‌ی فراخورشیدی را شناسایی کرده است. تعداد کل سیارات فراخورشیدی تایید شده تا به امروز به ۳۲۰۰ می‌رسد. اما یافته‌ی اخیر کپلر، طولانی‌ترین مدار را در میان همه‌ی آنها دارد و پس از ۱۱۰۷ روز رویت شده است. تیم پژوهشی باور دارند که به رغم بزرگ بودن این سیاره، اما شناسایی و رویت آن کار دشواری بود. این سیاره در مداری به دور ستاره‌اش گردش می‌کند که در میان سیاره‌های دومداری نیز بیشترین مقدار را دارد. این سیاره از سوی برخی به سیاره‌ی خیالی تاتونی در مجموعه‌ی جنگ‌ ستارگان تشبیه می‌شود. ویلز معتقد است که:

اگر از مقوله‌ی زیست‌پذیری هم صرف نظر کنیم، کپلر 1647 B باز هم مهم است؛ به این دلیل که این سیاره در واقع به منزله‌ی چشمه‌ای از تحقق پیش‌بینی مرتبط با وجود شمار بزرگ از سیاره‌های دومداری با دوره‌ی تناوب طولانی است.

دستاوردهای این پژوهش در ژورنال فیزیک نجومی Astrophysical journal منتشر خواهد شد، و به صورت آنلاین در نیز برای خوانندگان در دسترس خواهد بود.