آیا چاپگرهای سه بعدی می‌توانند کلونی‌های آینده بر روی ماه را شکل دهند؟

آیا چاپگرهای سه بعدی می‌توانند کلونی‌های آینده بر روی ماه را شکل دهند؟

محققان آژانس فضایی اروپا (ESA) در حال بررسی این موضوع هستند که تا چه حد فناوری چاپگرهای سه بعدی می‌تواند در ساخت سازه‌های فضایی بر روی سایر کرات و بالاخص ماه به کار آیند. آنها می‌کوشند خاک سیاره ماه را به عنوان ماده‌ی اولیه این چاپگرها استفاده کرده و به این ترتیب ساخت کلونی‌های آینده را بدون نیاز به حمل هر گونه مصالح یا موادی خاص به سایر سیارات، ساده‌تر از ایده‌های گذشته خود کنند. لورنت پامباگیان، که مدیریت این پروژه‌ی خلاقانه را بر عهده دارد معتقد است:

فناوری چاپ سه بعدی زمینی به خوبی توانسته سازه‌های کاملی را ایجاد کند. حال تیم مجرب و متخصصان صنعتی ما تلاش می‌کنند تا همین روند مشابه را بر روی کره ماه به کار گرفته و سکونت‌گاهی فضایی را در آن سیاره بنا کنند.

سکونت‌گاه‌هایی دور از زمین آبی

جالب اینکه این محققان سازمان فضایی اروپا با معماران شرکت فاستر پلاس پارتنرز (Foster + Partners) که مقر آن در لندن واقع شده همکاری‌های خوبی دارند و از نقطه نظرات حرفه‌ای آنها در زمینه معماری سازه‌های فضایی بهره می‌جویند. یکی از معماران این شرکت انگلیسی خاویر دی کستلیر است، وی اذعان می‌کند که:

سالهاست این کمپانی نمونه‌های زیادی از سازه‌های مقاوم را در مناطق دورافتاده و بسیار سخت زمین ساخته‌ و در این روند کوشیده تا از مصالح موجود در محل استفاده کند. در این پروژه نیز همین روند را در پیش خواهیم گرفت و از مواد موجود در سطح ماه برای ساخت و ساز استفاده خواهیم کرد.

در روش ساخت و ساز فضایی مبتنی بر چاپگرهای سه بعدی، چهار فضانورد می‌توانند با استفاده از خاک کره ماه سازه‌های فضایی از پیش طراحی شده‌ای را بسازند؛ که دانشمندان از آن به «سنگپوش» یاد می‌کنند. و از آنجایی که در این پروژه‌ی ساختمانی از مواد اولیه بومی استفاده خواهد شد، دیگر نیازی به حمل مصالح از زمین نیست؛ کاری که می‌توانست هزینه و دردسرهای زیادی را برای دانشمندان به همراه داشته باشد. جالب اینکه حتی طرح‌هایی برای به کارگیری روبات‌های بنا وجود دارد که می‌توانند با استفاده از چاپگرهای فوق و سقف‌های گنبدی باز شونده، در کوتاه‌ترین زمان سازه‌های مورد نظر را ایجاد کنند.

اسکات هاولند، یکی از اعزای گروه پروازهای فضایی انسانی در آژانس فضایی اروپا تاکید می‌کند که:

چاپگرهای سه بعدی ایده‌ی بسیار هوشمندانه‌ای است که می‌تواند روند ساخت و ساز فضایی را بدون نیازمندی‌های لجستیکی از کره‌ی زمین محقق نمایند. این امکان جدید حتی می‌تواند بخشی از پروژه‌های کاری سازمان‌های فضایی بین‌المللی شود و از آن برای توسعه‌ی هر چه بیشتر استراتژی‌های معمول در کاوش‌های فضایی بهره‌برداری کرد.

دیوارهایی از بلوک‌های توخالی

ایده‌ی فعلی دانشمندان برای ساخت سازه‌های فضایی، تولید بلوک‌های توخالی برای بدنه و دیواره‌ی این سازه‌هاست؛ بدین ترتیب این سلول‌های ساختمانی همانند استخوان پرندگان بوده و می‌تواند به نحو بهتری افراد ساکن در خود را در برابر اشعه گاما و سایر پرتوهای کیهانی حفظ و حراست نمایند. قرار است این پایگاه‌های فضایی در بخش جنوبی کره ماه که نزدیک خط افق و بهره دائمی از نور خورشید است، ساخته شود.

جالب اینکه آژانس فضایی اروپا و شرکای کاری‌اش در این پروژه موفق شده‌اند بخشی از سازه‌های فضایی خود را در زمین ایجاد نمایند. آنها برای ساخت نمونه‌های اولیه از بلوک‌های فضایی که وزنی نزدیک هزار کیلو گرم دارند، از ترکیب اکسیدهای سیلیکون، آلومینیوم، کلسیم، آهن و منیزیوم – مخلوطی از خاک و گرد و غبار – بهره برده‌اند تا خاک سیاره ماه را شبیه‌سازی کنند. از این گذشته آنها چاپگرهای فوق را در شرایطی مشابه سطح کره ماه قرار داده‌اند تا کارایی دستگاه را به خوبی رصد شود. گفتنی است این متخصصان تاکنون چندین سازه‌های را در محیط خلاء ایجاد کرده‌اند.

هر چند این نخستین باری نیست که محققان به فکر ساخت سکونت‌گاه‌های دائمی بر روی سطح دیگر کرات می‌افتند، اما به نظر می‌رسد که ایده‌ی جدید عملی‌تر از طرح‌های پیشین است. چندی قبل ناسا، سازمان فضایی ایالات متحده، از محققان دانشگاه ایالتی واشینگتن خواسته بود تا با استفاده از چاپگرهای سه بعدی، بلوک‌های سرامیکی استوانه‌ای از خاک ماه بسازند تا مقاومت آنها در برابر فشار و نیروهای وارده مورد بررسی قرار گیرد.

لازم به ذکر است شرکت فاستر پلاس پارتنرز در همکاری با سایر شرکت‌ها قصد دارند نخستین پایگاه فضایی خصوصی جهان را ایجاد نمایند. این پایگاه فضایی که Spaceport America نام دارد، پروژه‌ای 209 میلیون دلاری بوده و قرار است مراحل ساخت آن تا پایان سال جاری به اتمام برسد؛ که به عنوان بندرگاهی فضایی برای فضاپیماهای تجاری و خصوصی استفاده خواهد شد.

نظر شما درباره‌‌ی ساخت و سازهای فضایی چیست؟ آیا روزی انسان می‌تواند ماه را مامنی ثانویه برای خود کند و در آن زندگی عادی را آغاز نماید؟ و آیا چنین طرح‌های خلاقانه‌ای می‌تواند به منطقی‌تر شدن قیمت مسکن منتهی شود؟ انشالله…