چرا سقوط شهاب سنگ خسارات به ظاهر عجیبی به شیشه‌های ساختمان و ظروف و وسایل خانه زده است؟

چرا سقوط شهاب سنگ خسارات به ظاهر عجیبی به شیشه‌های ساختمان و ظروف و وسایل خانه زده است؟

طبق آمار ناسا هر 100 سال یک بار چنین شهاب‌سنگی با زمین برخورد می‌کند، در واقع از سال 1908 به بعد شهاب‌سنگی به این بزرگی وارد جو کره‌ی زمین نشده بود. اما گزاراشاتی که در مورد خرابی حاصل از سقوط و انفجار شهاب‌سنگ رسیده گاهاً بسیار عجیب به نظر می‌رسد، حتی عجیب‌تر از خرابی‌های گردبادها در سال گذشته یا ابعاد و سرعت و جرم شهاب‌سنگ.

سراغ برخی از گزارشات به نظر عجیب برویم و بیشتر بررسی کنیم. گزارش شده که تمام شیشه‌های برخی از ساختمان‌های بلند شکسته است اما جالب اینجاست که در برخی موارد تنها شیشه‌ی پنجره‌های طبقات پایین ساختمان‌های کوتاه شکسته شده‌اند و طبقات بالا بی‌نصیب مانده‌اند.

خبر عجیب‌تر، برخی از شهروندان می‌گویند که شیشه‌های خارجی ساختمانشان آسیبی ندیده در حالی که ظروف شیشه‌ای مربا که در بشقاب‌های شیشه‌ای قرار داشتند، شکسته‌اند. حتی یکی از شهروندان می‌گوید شیشه‌ی نوشیندنی که در دست وی بوده، همزمان با انفجاز شهاب سنگ ناگهان منفجر شده است! حتی برخی وسایل الکترونیکی هم آسیب دیده‌اند یا شکسته‌اند.

نمی‌توان تمام گزاراشات عجیب را غیرواقعی قلمداد کرد. باید دنبال علت حادثه باشیم. به نظر شما موضوع چیست؟

شاید اصطلاح موج انفجار یا موج فشاری را شنیده باشید، موجی از جنس فشار هوا که با سرعت صوت حرکت می‌کند و اگر قدرت آن زیاد باشد، به اجسام اطراف صدمه می‌زند. حتی ممکن است وسایل سنگین را پرتاب کند.

دانشمندان می‌گویند موج فشاری که به خاطر کم شدن سرعت قطعات شهاب‌سنگ در اطراف پخش شده، علت این ماجراهای عجیب و غریب است. چنین موج فرکانس پایینی را اینفراساوند یا زیرصوت می‌گویند. موج‌هایی از این است می‌توانند بین ساختمان‌های مختلف بازتاب شده و به همین دلیل در برخی نقاط قوی‌تر از سایر نقاط شهر ظاهر شوند، طبیعتاً آسیب بیشتری هم به ساختمان‌های واقع در این نقاط وارد می‌شود.

اما چرا برخی ظروف آشپزخانه و حتی بطری‌های شیشه‌ای کوچک منفجر شده‌اند؟

به نظر می‌رسد که علت این موضوع نیز پدیده‌ای به نام رزونانس یا تشدید باشد. بگذارید بیشتر توضیح دهیم. فرض کنید موج فشاری انفجار به شیشه‌ی منزل شما برخورد کرده و آن را لرزانده است. هوای مجاور شیشه هم به همراه آن به نوسان می‌افتد و موج در خانه پخش می‌شود. اما فرکانس تشدید شیشه‌ی ساختمان و وسایل داخل منزل متفاوت است. در این صورت ممکن است لرزش شیشه تشدید نشود اما لرزش دیواره‌های شیشه‌ی نوشابه تشدید شده و سرانجام بشکند.

اگر موضوع برایتان پیچیده است به این مثال توجه کنید که اگر بخواهیم کودکی را که روی تاب نشسته هل بدهیم، باید فرکانس هل دادن ما که به مثابه‌ی فرکانس موج فشاری است، با فرکانس نوسان طبیعی تاب هماهنگ باشد تا دامنه‌ی حرکت زیاد شود، در غیر این صورت تاب به خوبی جلو و عقب نمی‌رود و صدای کودک در خواهد آمد که چرا تاب رو خوب هل نمی‌دهیم! بیشتر دقت کنید و فرکانس دست خود را با تاب هماهنگ کنید.

شیشه‌های داخل آشپرخانه هم همین‌طور هستند، اگر فرکانس موج فشاری با فرکانس طبیعی لرزش دیواره‌های شیشه هماهنگ باشد، احتمال شکستن آن وجود دارد و در غیراین صورت نمی‌شکند.

شما چه حدسی می‌زنید؟ علت دیگری برای این موضوع به ذهن شما می‌رسد؟