سیاره کوتوله جدید و ارائه تصویری شفاف‌تر از جهان خارج از منظومه شمسی

هفته گذشته رصدهای متعددی از یک جسم آسمانی جدید که بیرون از منظومه شمسی کشف شده گزارش شد که به صورت فنی و با توجه به تغییر وضعیت فعلی آن می‌توان گفت دورترین جسم آسمانی شناخته شده است که در یک مدار حول خورشید منظومه ما حرکت می‌کند.

این جرم سماوی مشاهده شده که به عنوان یک سیاره کوتوله طبقه‌بندی شده است 2012 VP113 نامیده شد. اصولاً سیاره‌های کوتوله اجرام آسمانی کروی شکلی هستند که از جاذبه کافی برخوردار بوده و می‌توانند درون یک مدار خاص حول یک ستاره مادر حرکت کنند که در این مورد کوتوله مورد نظر حول خورشید منظومه ما می‌چرخد. این کشف توسط رصدخانه جمینی (Gemini) در هاوایی و انستیتو کارنگی (Carnegie) در واشینگتن به صورت مشترک انجام گرفت. موجودیت این سیاره کوتوله ممکن است با بررسی بیشتر حول ساختار و ترکیب دقیق آن روشن‌تر شود؛ اینکه آیا متعلق به کمربند کویپر(Kuiper Belt) هست (کمربندی از اجرام دنباله‌دار که در ورای مدار نپتون قرار گرفته و توسط “جرارد کویپر” اخترشناس هلندی تبار شناخته شد)  یا شاید حتی مربوط به ابر اورت (Oort Cloud) باشد (ناحیه‌ای که به نظر “یان اورت ” اختر شناس هلندی، منشأ بسیاری از ستارگان دنباله‌دار بوده و در فاصله 50.000 واحد نجومی از خورشید قرار گرفته است). این دو منطقه در خارج از منظومه شمسی واقع شده‌اند.

این کوتوله در نزدیک‌ترین نقطه در مدار خود در حدود 80 واحد نجومی (Astronomical Unit) یا حدود 8 برابر فاصله بین زمین تا خورشید فاصله دارد. اگر در مقام مقایسه نگاهی دقیق‌تر به موضوع داشته باشیم، این فاصله برای مشتری به اندازه 5 واحد نجومی و برای بیشتر اجرام کشف شده در کمربند کویپر بین 30 تا 50 واحد نجومی برآورد شده است. حتی سدنا (Sedna)، دیگر جرم کشف‌شده در سال 2003 که در ماورای نپتون قرار دارد، با 76 واحد نجومی در قیاس با این کوتوله، فاصله کمتری به خورشید دارد. در مارس 2014، این کوتوله عنوان دورترین جسم سماوی به منظومه شمسی ما را از آن خود کرده که تا به حال رصد شده و مورد مطالعه قرار گرفته است.

این واقعیت که سیارات کوتوله‌ای همچون VP113 امکان وجود دارند بسیار هیجان‌انگیز بوده و احتمال اینکه حتی انواعی بزرگ‌تر از آنها در خارج از منظومه‌ شمسی و در همسایگی ما وجود داشته باشند را نزدیک به واقعیت می‌سازد. به همین دلیل محققان استدلال کرده‌اند که ممکن است برخی از این سیارات که در عمق ناحیه ابر اورت قرار گرفته‌اند، از نظر اندازه به بزرگی زمین بوده و یا حتی این احتمال وجود دارد که از زمین هم به مراتب بزرگ‌تر باشند. با این حال، تکنولوژی ما هنوز تا بدان حد پیشرفت نکرده تا اجرامی را که در مسافت‌های بسیار دور از منظومه شمسی قرار گرفته‌اند را رصد و بررسی کنیم؛ بنابراین کشف آنها ممکن است هنوز و برای چندین سال تا چندین دهه به طول انجامد.