شواهد جدید نشان میدهد منشا آب در ماه، بادهای خورشیدی بوده است
شواهد جدید نشان میدهد منشا آب در ماه، بادهای خورشیدی بوده است
تجزیه و تحلیلهای جدید از نمونه سنگهایی که ۵ دهه پیش از ماه به زمین آورده شد نشان میدهد آب در مواد معدنی ماه توسط بمباران ذرات خورشیدی ایجاد شده است نه در اثر برخورد شهاب سنگ و ستارههای دنبالهدار! در ادامه با تشریح این یافته جدید علمی همراه بازدید ایده باشید.
در دههی ۱۹۷۰ میلادی سفینهی آپولو توانست برای اولین بار انسان را به سطح ماه برساند، تصویری که ما از سطح ماه در نظر داریم مانند یک بیابان خشک است، اما در سال ۲۰۰۹ میلادی محققان موفق به کشف ملکولهای آب چسبیده به خاک در ماه شدند. اولین بار فضاپیمای هندی Chandrayaan-1 موفق به تشخیص ملکولهای آب در سطح ماه شد؛ پس از آن بررسی دادههای فضاپیمای کاسینی و فضاپیمای Deep Impact ناسا مشخص کرد که مقدار کمی از ملکولهای آب و هیدروکسیل در سطح ماه وجود دارد.
برای یافتن منشا آب در سطح ماه آلیس استفان و فرانسیس رابرت از موزهی ملی تاریخ طبیعی در پاریس به اندازهگیری نسبت هیدروژن به دوتریم در نمونههای جمعآوری شده از سطح ماه توسط آپولو 16 و آپولو 17 پرداختند. به طور طبیعی آب در منظومهی شمسی حاوی مقادیر بسیار کمی از هیدروژن سنگین یا دوتریم است، بنابراین اندازهگیری مقدار این دو ایزوتوپ میتواند به دانشمندان در مورد منشا آب کمک کند.
منابع احتمالی که مورد بررسی قرار گرفت شامل شهاب سنگهای حامل آب، دنبالههای ستارههای دنبالهدار و بادهای خورشیدی یعنی جریانهای پلاسما از پروتونها و الکترونهای باردار شده که از سطح خورشید به اطراف پرتاب میشود، بود. از آنجا که مقدار دوتریم به فاصله از خورشید و فعالیتهای پرتو های کیهانی بستگی دارد هر کدام از این منابع نسبتهای مختلفی از دوتریم به هیدروژن را تولید میکنند.
این تحقیقات مشخص کرد که اکثر ملکولهای آب سطح ماه از بادهای خورشیدی حاصل شدهاند. با بالارفتن مقدار آب نسبت هیدروژن به دوتریم کمتر میشود که این نشان دهندهی تأثیرات بادهای خورشیدی است، یکی از پیچیدهترین فاکتورها در این بررسی، چگونگی شکلگیری دوتریم در برخورد ذرات پرانرژی خورشیدی با سطح ماه است. محققان مقدار یکی از ایزوتوپهای لیتویم به نام لیتیوم-6 را بررسی کردند، این ایزوتوپ با برخورد بادهای خورشیدی به وجود میآید و مقدار آن نشاندهندهی مقدار برخورد بادهای خورشیدی به سطح و همچنین مقدار دوتریومی است که باید تولید شده باشد. پروتونهایی که از بادهای خورشیدی به سطح ماه رسیدهاند در ترکیب با اکسیژن موجود در خاک ملکولهای آب را تشکیل دادهاند. البته کمی از این آب از شهاب سنگها و دیگر اجرام آسمانی به سطح قمر زمین آورده شده که مقداری قابل اغماض است. به طور متوسط فقط حدود ۱۵ درصد از آب ماه از این منابع به وجود آمده است. این تحقیقات از آن جهت که میتواند در یافتن منشا آب در کرهی زمین و چگونگی پیدایش حیات مفید باشد، بسیار قابل توجه است.