قدمی دیگر در کاوشهای فضایی؛ رُزِتا روی ستارهی دنبالهدار فرود آمد
قدمی دیگر در کاوشهای فضایی؛ رُزِتا روی ستارهی دنبالهدار فرود آمد
امروز قدم بزرگی در تاریخ بشریت و کاوشهای فضایی برداشته شد. کاوشگر فیلائی از فضا پیمای رُزِتا، با موفقیت روی یک ستارهی دنبالهدار فرود آمد. این اولین باری است که یک کاوشگر روی ستارهی دنبالهدار در حال حرکت فرود میآید.
کاوشگر فیلائی، هفت ساعت پس از جدا شدن از فضاپیمای رُزِتا که ساخت آژانس فضایی اروپا است، توانست با موفقیت روی ستارهی دنبالهدار 67P/Churyumov-Gerasimenko فرود آید. کاوشگر فیلائی پس از فرود روی این ستارهی دنبالهدار با استفاده از لوازم مورد نیاز برای استحکام پایههای ارتباطی، به سطح ستارهی دنبالهدار متصل شد. این کاوشگر پس از تکمیل فرآیند فرود و الصاق به سطح ستارهی دنبالهدار، سیگنالی را که نشان از موفقیت پروسهی فرود بود، به مرکز هدایت در شهر Darmstadt آلمان ارسال کرد.
جیم گرین، مدیر بخش علوم سیارهی ناسا، در کنفرانس مطبوعاتی آژانس فضایی اروپا گفت:
فرود روی ستارهی دنبالهدار بسیار هیجانانگیز و متحیر کننده بود. این عملیات آغاز یک مرحلهی جدید است. منظومهی شمسی متعلق به بشریت است و فرود روی ستارهی دنبالهدار در حال حرکت، قدمی دیگر برای رسیدن به این هدف است.
رُزِتا، از ماه آگوست در حال چرخش به دور ستارهدنبالهدار است. در عملیاتی که اصطلاحا «ناخن جویدن» نامیده میشود، کاوشگر فیلائی روی محل فرود که Agilka نام دارد، فرود آمد. پروسهی موسوم به ناخن جویدن به فرآیندی اطلاق میشود که در آن کاوشگر به مقدار مورد نیاز، فاصلهی خود را با ستارهی دنبالهدار کاهش میدهد. با استفاده از ۱۰ سیستم مجزا، این کاوشگر فیلائی، ستارهی دنبالهدار را تحلیل خواهد کرد. فیلائی با نمونهبرداری از سطح ستارهی دنبالهدار و همچنین ثبت تصاویری از سطح آن، اطلاعات جمعآوری شده را به زمین ارسال خواهد کرد. اطلاعات کسب شده پس از ارسال به زمین در اختیار دانشمندان قرار میگیرد تا به تحلیل ماهیت تودههای پوشیده شده با یخ معلق در فضا بپردازند.
فیلائی همچنین به دانشمندان در مورد یافتن ریشهی حیات در روی کرهی زمین یاری خواهد کرد. احتمالاتی در مورد اینکه آب و سایر مواد آلی از طریق شهاب سنگها و ستارههای دنبالهدار به زمین منتقل شده، وجود دارد.
البته کاوشها و فعالیتهای فضایی انجام شده در هفتههای اخیر، چندان دلگرم کننده نبود. اواخر ماه گذشتهی میلادی، راکت حامل لوازم مورد نیاز به ایستگاه بینالمللی فضایی، در جو زمین منفجر شدند. چند روز پس از این حادثه میز فضاپیمای ویرجین گلکتیک، بر فراز صحرای ماجوی در آمریکا منفجر شد که بر اثر آن یکی از خلبانان کشته شد.
پس از فرود موفقیت آمیز فیلائی روی ستارهی دنبالهدار، تمامی دانشمندان، مهندسان و افرادی که در این پروژهی دخیل بودند، میتوانند مزد زحمات ۲۰ سالهی خود را بگیرند.
رُزِتا در ماه مارس سال ۲۰۰۴ میلادی به فضا ارسال شد و در طی ۱۰ سال گذشته در پی رسیدن به ستارهی دنبالهدار67P/Churyumov-Gerasimenko بوده است. این فضاپیما اولین سفینهای است که در مدار یک ستارهی دنبالهدار به دور آن حرکت کرده است. پروسهی فرود فیلائی روی ستارهی دنبالهدار خطرات و مشکلات زیادی را نیز بههمراه داشت که در صورت کوچکترین اشتباه فاجعهای بزرگ رخ میدهد.
اشتباه در محاسبات، منجر به فاجعهای بزرگ در پروسهی فرود فیلائی روی ستارهی دنبالهدار میشد. دانشمندان مساحتی برابر ۱ کیلومتر مربع را برای فرود فیلائی در نظر گرفته بودند که برای فرود یک کاوشگر، فضای محدودی است. علاوه بر این مساله، هیچ یک از سازمانهای فضایی سابقهی فرود فضاپیما روی یک ستارهی دنبالهدار را نداشتند که این موضوع، کار فیلائی را مشکلتر از پیش میکرد. احتمال جدا شدن در اثر برخورد و همچنین عدم توانایی در اتصال پیچها بهدلیل جاذبهی کم نیز احتمال داشت. اما برنامهی فرود، طبق پیشبینی مهندسان آژانس فضایی اروپا انجام شد.
فیلائی قادر است تا دو نیم روز پیش از اتمام باتری، کاوشهای پیشبینی شده برای انجام روی ستارهی دنبالهدار را به انجام برساند. رزتا همچنان تا سال ۲۰۱۵ به چرخش دور این ستاره ادامه خواهد داد. فیلائی نیز هر دو روز یکبار، به مدت یک ساعت به آزمایشهای خود ادامه خواهد.