کهکشانهای بزرگ از درون میمیرند
کهکشانهای بزرگ از درون میمیرند
بررسی تازهای بر روی ۲۲ کهکشان بیضی شکل که بیشترشان هم اندازه یا بزرگتر از راه شیری بودند، نشان میدهد که بزرگترین و پرجرمترین کهکشانها حدود ۱۰ میلیارد سال پیش ستارهزایی را در مرکزشان به پایان برده بودند در حالی که زایش ستارگان هنوز در کنارههای آنها ادامه داشت. طبق این بررسی کهکشانهای بزرگ از داخل خود روند مرگ را طی میکنند.
در این پژوهش، برای بررسی ۲۲ کهکشان حدود ۳۰۰ ساعت کار رصدی با تلسکوپ فضایی هابل و تلسکوپ بسیار بزرگ VLT در رصدخانهی جنوبی اروپا در شیلی انجام شد. تلسکوپ ویالتی طیف ستارگان یعنی پراکندگی نوری آنها را بررسی کرد و جای ستارگان جوانتر را نشان داد. تلسکوپ هابل هم با جستجوی ستارگان پیرتر، پراکندگی جرمی ستارگان این کهکشانها را نمایان ساخت.
تصویر بالا نشان میدهد که چگونه ستارهزایی در قلب کهکشانهای بیضی شکل خاموش شده و سپس این خاموشی به بخشهای بیرونیتر آن گسترش مییابد تا کهکشانهایی که امروزه به نام «سرخ و مرده» شناخته میشوند، پدید آید. اخترشناسان این کهکشانهای بیضی شکل را «سرخ و مرده» نامیدهاند زیرا شمار ستارگان پیر و سرخ مردهی آنها بسیار بیش از ستارگان جوان و آبی آنها است. این کهکشانها ۱۰ میلیارد سال پیش یعنی سه میلیارد سال پس از مهبانگ زنده بودند و ستاره زاییهای شدیدی هم داشتند.
در این بررسی مشخص شده که یک سیاهچالهی پرجرم با پراکنده کردن گازها و موادی که سوخت ستاره سازی هستند، باعث از هم گسیختگی این روند میشود. پی بردن به این که چه چیزی روند ستاره زایی را در این کهکشانهای بزرگ متوقف کرده نیاز به مشاهدات بیشتری خواهد داشت. به زودی اخترشناسان به وضوح بیشتر و نماهای بهتری دست خواهند یافت که میتوانند با بهره از آنها به گذشته نگاه کنند و کهکشانهایی که در زمانی نزدیکتر به مهبانگ پدید آمدند را بررسی کنند.
جهت بررسیهای بیشتر بر روی کهکشانها، تلسکوپ فضایی جیمز وبناسا «James Webb» قرار است در سال ۲۰۱۸ راهی فضا شود. بر روی زمین هم بزرگ ترین تلسکوپ نوری جهان به نام«European Extremely Large Telescope» یا E-ELT با یک آینهی ۳۹ متری در دست ساخت است که انتظار می رود در سال ۲۰۲۴ آماده شود.