کاهش شدید جمعیت ماهیها با افزایش دمای اقیانوسها
جمعیت ماهیها بنابر پژوهشی جدید، با افزایش دمای اقیانوسها کاهش شدیدیافته است . اتفاقی که باعث بهخطر افتادن منابع غذایی بویژه یک منبع اصلی غذایی و درآمد میلیونها انسان خواهد شد.پژوهشی تازه کشف کرده که از سال ۱۹۳۰ تا ۲۰۱۰، میزان غذایی که انسان میتواند بهطور مستمر از گونههای مختلف ماهیها برداشت کند، به میزان ۴/۱ درصد کاهش یافته است. این موضوع یکی از آثار مخرب گرمایش جهانی ناشی از اعمال انسان را نشان میدهد.
کریس فری، نویسنده اصلی این پژوهش که در مجله Science به چاپ رسیده است، در اینباره گفت:
شاید این مقدار کاهش ناچیز بهنظر برسد، اما درواقع در این بازهی زمانی این میزان برابر با ۱/۴ میلیون تن ماهی است.
دانشمندان هشدار دادند که گرمایش جهانی در دهههای آتی روی ذخائر غذایی جهان فشار زیادی وارد خواهد کرد. اما یافتههای جدید که تأثیرات گرم شدن آبها را از دیگر مسائل مانند صید بیش از حد ماهی توسط انسان جدا کرده، نشان میدهند که گرمایش جهانی در حالحاضر تأثیر عمیقی روی ماهیها و درواقع غذاهایی دریایی و در کل بر منابع غذایی داشته است. براساس گزارش سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد، ماهی ۱۷ درصد از مصرف جهانی پروتئین را تشکیل میدهد و این میزان برای مردمی که در برخی کشورهای ساحلی و جزیرهای زندگی میکنند به ۷۰ درصد میرسد. دکتر فری در اینباره گفت:
ماهی از منابع غذایی غنی از پروتئین برای نیمی از جمعیت کره زمین است و حدود ۵۶ میلیون نفر در سراسر جهان توسط شیلات دریایی حمایت میشوند.
با افزایش دمای اقیانوسها ، برخی از مناطق بهشدت تحت تأثیر این پدیده قرار گرفتند. در شمال شرقی اقیانوس اطلس و دریای ژاپن، در طول دورهی این پژوهش جمعیت ماهیها کاهشی در حدود ۳۵ درصد را تجربه کرده است. دکتر فری گفت:
اکوسیستمها در آسیای شرقی شاهد بیشترین کاهش در بهرهوری شیلات هستند. این منطقه یکی از بزرگترین جمعیتهای انسانی روبهرشد را دارد که بهشدت وابسته به غذاهای دریایی هستند.
دکتر فری که درحالحاضر یک پژوهشگر پسادکتری در دانشگاه کالیفرنیا واقع در سانتا باربارا است، درحالی این پژوهش را شروع کرد که یک دانشجوی دکتری در دانشگاه راتگرز بود.
زندگی دریایی بهشدت تحت تأثیر تغییرات اقلیمی قرار گرفته است. اقیانوسها ۹۳درصد از گرمای ناشی از گازهایگلخانهای موجود در جو را جذب میکنند. پژوهشی دیگر که در ماه ژانویه در همین مجله بهچاپ رسید، نشان داد که دمای اقیانوسها بسیار سریعتر از پیشبینیها در حال افزایش است. با وجود این شرایط، ماهیها نیز بهدنبال تغییر محل زندگی در جستجوی محلی با دمای مطلوب خود هستند. دمای بالای اقیانوس میتواند هم خود ماهی و هم منابع غذایی را که به آن وابسته است، ازبین ببرد. مالین پینسکی، دانشیار دانشگاه راتگرز و نویسندهی همکار این پژوهش در اینباره گفت:
ماهیها مانند گلدیلاک هستند: آنها آب خیلی گرم یا خیلی سرد را دوست ندارند.
در حدود یک چهارم از مناطق مورد مطالعه، ماهیها محدودهی زندگی خود را گسترش داده بودند. خارج از ساحل اقیانوس اطلس ایالات متحده، در طول دورهی مطالعاتی، صید پایدار ماهی از دریای سیاه تا ۶ درصد افزایش یافت. یک چهارم دیگر مناطق شاهد تغییرات قابل توجهی در جمعیت ماهی نبودند؛ مانند شمال غربی اقیانوس اطلس، جایی که شاهماهی در آن به وفور یافت میشود. اما نیم دیگر مناطق وضعیت خوبی نداشتند. شمال شرقی اقیانوس اطلس، که زیستگاه ماهیهایی مانند کاد و فیش اند چیپس است، شاهد کاهشی ۳۴ درصدی در صید پایدار بوده است. بهطورکلی، در دورهی ۸ سالهی این پژوهش جمعیت ماهیها بیش از اینکه شاهد افزایش باشد، کاهش یافته است.
پژوهشگران در حالحاضر با استفاده از معیاری که توسط سازمان ملل توسعه یافته روی صید پایدار تمرکز کردند. این معیار قادر است میزان غذایی را که میتوان بهطور مکرر از جمعیت پایه ماهیها برداشت شود، تعیین کند. دکتر پینسکی در اینباره گفت:
شیلات مانند یک حساب بانکی است و ما در تلاش هستیم که با استفاده از بهرهی آن زندگی کنیم.
پژوهشهای قبلی پیشبینی کردند که تغییرات اقلیمی بویژه افزایش دمای اقیانوسها منجر به کاهش تعداد ماهیها در آینده خواهد شد، اما پژوهشهای جدید با نگاهی به دادههای تاریخی مشخص کردند که این کاهش از قبل آغاز شده است. ترور برانچ، دانشیار دانشگاه واشنگتن، که در این پژوهش دخیل نبود در اینباره گفت:
این پژوهش یکی از مطالعات پیشگامانه در این زمینه است که بارها و بارها به آن اشاره میشود. اکثر آنچه که قبلا درمورد تأثیرات تغییر اقلیمی دیدم و فکر میکردیم این چیزی است که در آینده اتفاق می افتد، نتیجه این پژوهش با آنها متفاوت است.
پژوهشگران از مجموعهای شامل ۲۳۵ جمعیت ماهی واقع در ۳۸ منطقه اکولوژیکی در سرتاسر دنیا استفاده کردند. این دادههای دقیق نهتنها به آنها میگفت که این ماهیها کجا هستند، بلکه نحوه واکنش آنها نسبت به تأثیرات زیستمحیطی مانند تغییر درجه حرارت آب را نیز نشان میداد.جمعیت ماهیها در مناطقی از زیستگاهشان که اندکی دمای بالاتری دارد، کمتر است.
این گروه پژوهشی در مقایسهی این دادهها با دادههای ثبتشده نشان داد که چگونه دمای اقیانوس در طول زمان تغییر کرده و توسط مناطق مختلف شکسته شده است. این تجزیهوتحلیلهای منطقهای حائز اهمیت بودند زیرا برخی از قسمتهای اقیانوس سریعتر از سایر قسمتها گرم شده بودند. دکتر پینسکی در اینباره گفت:
ما سپس این نواحی را به جمعیتهایی که به این تغییرات بهطور مثبت، منفی یا اصلا پاسخ نداده بودند، وصل کردیم.
این دادهها روندهای دیگری را نیز نشان دادند. گسترهی جمعیت ماهیها در نواحی سردتر بسیار بهتر از نواحی گرمتر بود. درواقع برای این ماهیها این مقدار گرما نیز بیش از حد بود. این موضوع مخصوصاً برای پژوهشگران مشکلساز بود، زیرا دادههای آنها در مناطق استوایی دقت کمتری داشت. دکتر پینسکی گفت که میزان تلفات ماهیها در این مناطق ممکن است بیشتر از مناطقی که این پژوهش روی آنها تمرکز کرده بود، باشد.
وضعیت مناطق گرم با صید بیرویه توسط انسان بدتر شده است. پژوهشگران پیشنهاد کردند که صید بیرویهی ماهیان، آنها را دربرابر تغییرات دما ازطریق آسیب رساندن به تواناییشان برای تولیدمثل و آسیب زدن به اکو سیستم، آسیبپذیرتر میکند. انها گفتند که اقدامات جدی دربرابر صید بیرویه و بهبود مدیریت کلی شیلات میتواند به بهترشدن این شرایط کمک کند. اما درنهایت راهحل اصلی کاهش یا متوقف ساختن تغییرات اقلیمی است.
پژوهشی دیگر که اخیراً در مجله پیشرفت علم (Science Advances) به چاپ رسیده است، کشف کرد که محدود کردن گرمایش به ۱/۵ درجه سانتیگراد بالای سطح قبل از صنعتیسازی (یک هدف از توافقنامه آبوهوایی پاریس) میتواند منجر به میلیاردها دلار درآمد اضافی برای شیلات در سطح جهانی شود. بیشتر این درآمد در کشورهای در حال توسعه خواهد بود، جایی که بسیاری از مردم برای تأمین پروتئین به ماهی نیاز دارند.
دکتر فری در مورد پژوهش خود گفت:
امیدواریم که این پژوهش اهمیت درنظرگرفتن این واقعیت را روشن کند که تغییر اقلیم( گرمایش جهانی )در حال تغییر بهرهوری شیلات است. مدیران شیلات به روشهای جدید برای رویارویی با این تغییرات نیاز دارند. این روشها باید شامل محدودیت صید در سالهای بسیار گرم باشد، اما همچنین میتواند شامل افزایش محدودیتهای صیدماهی بوسیله انسان در سالهای خنکتر نیز باشد. داشتن مقررات سازگار با تغییر اقلیم برای به حداکثر رساندن ظرفیت غذایی اهمیت ویژهای دارد.