بستن
0 محصول
مشاهده سبد خرید
یادداشت| لزوم افزایش گفت‌وگوهای منطقه‌ای و کمرنگ کردن نقش آمریکا در افغانستان
حدیثه خانی
1397-07-07
نشست دبیران و مشاوران امنیت ملی کشورهای منطقه تحت نام «گفت‌وگوی امنیتی منطقه‌ای» در تهران برای بررسی ریشه‌های افراطیت و راه‌حل‌های بیرون‌رفت از آن در حالی برگزار شد که حضور ۱۷ ساله آمریکا در افغانستان به رشد تروریسم منجر شده است.
نخستین دور از نشست منطقه‌ای تهران با حضور مشاوران امنیت ملی ایران، افغانستان، روسیه، چین و هند، راه‌های مبارزه با افراطی‌گری و تهدیدات جدید تروریسم در منطقه غرب آسیا را بررسی کرد.
این در حالی است که چندی قبل قرار شد نشستی در مسکو پیرامون صلح افغانستان با حضور 12 کشور منطقه از جمله آمریکا و نمایندگان طالبان برگزار شود اما واشنگتن از حضور در آن امتناع کرد.
چین نیز پیش از این در سلسله نشست‌های چهارجانبه‌ای که برای بررسی صلح افغانستان در کنار کشورهای آمریکا، پاکستان و افغانستان حضور داشت، تلاش‌هایی برای مجاب کردن اسلام‌آباد برای همکاری در روند صلح افغانستان انجام داد اما این نشست‌ها تاثیری در مذاکرات صلح این کشور نداشت.
«داعش آمریکایی» و نگرانی‌های کشورهای منطقه
«نیکلای پاتروشف» دبیر شورای امنیت روسیه با توجه به افزایش فعالیت‌های هراس‌افکنی در افغانستان نیز اظهارداشت که اوضاع این کشور بدتر شده است و در عین حال تهدیداتی وجود دارد که این گروه تروریستی تلاش می‌کند سناریوی سوریه را در افغانستان تکرار کند.
این مقام روسی همچنین با اشاره به حضور آمریکا در افغانستان تاکید کرد: حضور نظامی آمریکا در افغانستان نه تنها تاثیری در ایجاد ثبات و امنیت نداشته، بلکه سبب پیچیده‌تر شدن بحران امنیتی این کشور شده است.
در واقع آمریکا پس از حمله نظامی به همراه متحدان خود برای شکست طالبان و نابودی القاعده، شعار مبارزه با هراس‌افکنی و افراطی‌گری در افغانستان را سر داد اما واقعیت امر به اینجا رسید که عملا شعله‌های هراس‌افکنی توسط سیاست‌های غلط و بیمار دولت واشنگتن برافروخته‌تر شد.
این سیاست‌های نابکارانه با طرح ایجاد داعش که «پاتروشف» از آن به نام «سناریو» یاد می‌کند، منجر به این شده است که تهدید افراطی‌گری علاوه بر افغانستان، دامن منطقه را نیز بگیرد.
مقامات روس همچون «ضمیر کابلوف» نماینده کرملین در امور افغانستان، بارها از تهدید مرزهای جنوبی این کشور و تشدید افراطیت در آسیای مرکزی ابراز نگرانی کرده‌اند و نسبت به انتقال داعشی‌ها توسط بالگردهای آمریکایی به شمال افغانستان و ارسال تجهیزات به آنها گزارش‌هایی ارائه کرده‌اند.
مشخص است که آمریکا صلاحیت خود برای عملی کردن شعار مبارزه با هراس‌افکنی در افغانستان را از دست داده و کشورهای منطقه نیز بنا به منافع مشترکی که با افغانستان در امر مبارزه با تروریسم دارند، می‌بایست وارد عمل شوند.
دوام جنگ؛ ماموریت آمریکا در افغانستان
در نشست‌های متعددی که به ابتکار آمریکا انجام شد، یک نقطه مشترک این است که برای رسیدن به صلح و حل منازعه در افغانستان هیچ راه‌حل عملی و مشخصی نیست.
دولت افغانستان همیشه مدعی بود که ریشه‌های جنگ در خارج از مرزهای این کشور قرار دارد و این تضادها و اختلافات منطقه‌ای و جهانی است که منجر به جنگ نیابتی در افغانستان شده است.
روسای جمهور افغانستان نیز در گذشته و حال به طور مشخص از پاکستان به عنوان حامی اصلی هراس‌افکنی در افغانستان یاد می‌کنند و بسیاری از آگاهان این کشور نیز سیاست‌های دوگانه آمریکا را عامل تداوم ناامنی در این کشور می‌دانند.
آگاهان سیاسی بارها تاکید کرده‌اند که آمریکا به دلیل توجیه حضور و داشتن پایگاه‌های نظامی در منطقه و همچنین تهدید رقبای منطقه‌ای‌اش همچون چین، روسیه و ایران به بحران در افغانستان دامن می‌زند و با ایجاد یک دموکراسی نیم‌بند در این کشور طرح‌های عملیاتی خود را دنبال می‌کند؛ دست داشتن آمریکا در پشت پرده ایجاد و حمایت از داعش در افغانستان نیز از همین زاویه تحلیل می‌شود.
برای رسیدن به اجماع منطقه‌ای و نظر و کارشیوه‌های مشترک محو تروریسم در افغانستان، نیاز است تا حضور تمامی کشورهای دخیل در مناقشه افغانستان بخصوص پاکستان درنظر گرفته شود، تا در نهایت به راه‌حل منطقی و معقول برای بحران افغانستان دست یابند.
«نشست‌های منطقه‌ای» و کوتاه کردن دست آمریکا از منطقه
عدم صداقت غرب به ویژه آمریکا در عملی کردن شعارهایش درباره از بین بردن هراس‌افکنی و ریشه‌کن کردن افراطی‌گری در افغانستان نباید بیش از این فرصتی برای دامن زدن به بحران بیشتر را برای آنها فراهم کرد.
بهتر است کشورهای منطقه نشست‌هایی مانند تهران را باز هم تکرار کنند تا در نهایت به یک هدف و راهکار مشخص برای حل مناقشات افغانستان دست پیدا کنند.
همانطور که دبیر شورای امنیت روسیه گفته است، تهدیدی مانند تکرار «بحران سوریه» در افغانستان از رهگذر سناریوی داعش وجود دارد و نباید در این باره سهل‌انگاری شود.
«علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران نیز در این نشست بر تداوم نشست‌های منطقه‌ای تاکید کرد: لازم است در کنار ساختارهای موجود، گفت‌وگو و همکاری مشترک در سطوح بالا ادامه یابد تا امکان حل مشکلات منطقه با سرعتی بیشتر از روند توسعه و نفوذ هراس‌افکنی فراهم شود.
قدرت‌هایی مثل روسیه، چین، پاکستان، هند و ایران توانایی این را دارند که با همکاری و تعریف منافع مشترک، تهدیدهای مشترکی را که از سوی غربی‌ها در جنوب، جنوب غرب و غرب آسیا دنبال می‌شوند را محو و بر آن غلبه کنند.
این مهم در صورتی امکان‌پذیر می‌شود که تمامی این کشورها در نشست‌ها دخیل بوده و از گذر تکرار این نشست‌ها و رسیدن به اجماع نظر کلی، مشکلات منطقه شناسایی و حل شوند.
