پرورش عادات مالی خوب در بچه‌ها

همه‌ی ما به‌عنوان افراد باتجربه در امور مالی وظیفه داریم مسائل مربوط به مسئولیت‌های مالی را به نسل بعد از خود آموزش دهیم. ما در دوره‌ای قرار داریم که بسیاری از کارآفرینان و رهبران کسب‌وکار ترجیح می‌دهند به جای راه‌اندازی شرکت و کسب درآمد از آن، یک استارتاپ را بنیان‌گذاری کنند. اغلب افرادی که وارد این مسیر شده‌اند آرزو می‌کنند که یکسری مسائل را از ابتدا می‌دانستند. بنابراین اگر نکاتی که در این مسیر یاد گرفته‌ایم را به نسل بعد از خود منتقل کنیم احتمال موفقیتشان افزایش پیدا خواهد کرد.

چند سال پیش تیم تحقیقاتی دانشگاه Cambridge مطالعاتی را در خصوص پرورش عادات مالی در بچه‌ها انجام داد. نتیجه‌ی تحقیق نشان داد بچه‌ها از سن چهار سالگی متوجه می‌شوند با استفاده از پول می‌توانند محصول مورد نیاز خود را خریداری کنند. در سن ۶ سالگی متوجه می‌شوند آیا از عهده‌ی خرید محصولی برمی‌آیند و در سن هفت سالگی با مفهوم خرج کردن و پس‌انداز کردن آشنا می‌شوند. این یعنی عادات مالی تا قبل از رسیدن به سن هفت سالگی در آن‌ها شکل می‌گیرد. بنابراین خیلی مهم است که والدین آموزش را از سنین پایین آغاز کنند تا بچه‌ها با مفهوم پول آشنا شوند.

۱- اجازه دهید خودشان پول‌هایشان را مدیریت کنند

هیچ روشی آموزنده‌تر از انجام دادن نیست. بسیاری از والدین فکر می‌کنند با مدیریت پول‌های فرزندانشان می‌توانند روش صحیح مدیریت را به آن‌ها یاد دهند در صورتی که این روش درست نیست. مطمئنا زمانی که مدیریت پول به بچه‌ها داده شود دچار اشتباهاتی می‌شوند اما والدین نمی‌توانند آن‌ها را از هر خطر احتمالی دور نگه دارند. علاوه‌براین تجربه‌ی اشتباه کردن درس‌های آموزنده‌تری نسبت به «نه» گفتن والدین به آن‌ها خواهد داد.

بچه‌هایی که دائما با کلمه‌ی «نه» از سوی والدین روبه‌رو می شوند هرگز نکته‌ی مفیدی یاد نخواهند گرفت. اینکه یاد بگیرند خودشان باید پول‌هایشان را مدیریت کنند احساس استقلال بیشتری به آن‌ها می‌دهد و همچنین کمک می‌کند در آینده از نظر مالی به کسی وابسته نباشند.

۲- بگذارید پول‌هایشان را پس‌انداز کنند

جان هال (John Hall)، مدیرعامل شرکت Influence & Co فعال در زمینه‌ی بازاریابی محتوا می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین درس‌هایی که از والدینم یاد گرفتم در رابطه با پس‌انداز کردن است. به یاد دارم زمانی که در دوره‌ی دبیرستان تحصیل می‌کردم مادرم من را مجبور کرد کتابی مرتبط با امور مالی از دیوید بچ (David Bach) بخوانم. خواندن این کتاب به من کمک کرد در سن ۱۸ سالگی اولین خانه‌ی خود را بخرم. من برای گرفتن وام مجبور بودم به بانک مراجعه کنم و ۳۳ بانک با تقاضای من مخالفت کردند. اما خواندن این کتاب به من کمک کرد تا از ۳۴ امین بانک پاسخ مثبت بشنوم.»

گاهی‌اوقات کمبود پول به مردم اجازه نمی‌دهد دنبال رویاهای خود بروند. مطمئنا هیچ پدر و مادری چنین چیزی را برای فرزند خود نمی‌خواهد اما پول دادن به بچه‌ها نیز راه حل مناسبی نیست. بهترین راه برای آماده کردنشان برای آینده این است که روش پس‌انداز کردن پول را به آن‌ها یاد دهید تا بتوانند رویاهای خود را در آینده دنبال کنند.

۳- تفاوت بین «نیاز» و «خواستن» را به آن‌ها یاد دهید

نتیجه‌ی مطالعاتی که پیش‌تر به آن اشاره کردیم همچنین نشان داده است آموزش دادن تفاوت میان «نیاز» و «خواستن» به بچه‌ها یکی از سخت‌ترین مفاهیم است. زمانی که صحبت از مدیریت پول به میان می‌آید یاد گرفتن تفاوت این مفهوم اهمیت بسیار زیادی پیدا می‌کند. بنابراین به آن‌ها یاد دهید گاهی اوقات در برابر خرید چیزهایی که واقعا نیاز ندارند «نه» بگویند یا حداقل خرید آن را به زمان دیگری موکول کنند. این کار به آن‌ها یاد می‌دهد که در آینده نیز دقت بیشتری در خریدهای خود داشته باشند و پول خود را بیهوده هدر ندهند.

۴- یاد دهید چه موقع صبر کنند و چه موقع اقدام کنند

درست است که پول خرج کردن برای خرید چیزهایی که می‌خواهیم همیشه بد نیست اما خرید باید با برنامه‌ریزی همراه باشد. به آن‌ها بگویید قبل از خرید هر چیزی از خودشان بپرسند: «آیا دیروز برای خرید این محصول برنامه‌ریزی کرده بودم؟»، «آیا فردا هم به اندازه‌ی امروز این محصول را می‌خواهم؟» و «اگر این محصول حراج نشده بود آیا باز هم دوست داشتم آن را بخرم؟» اگر پاسخ هر یک از این سوال‌ها منفی باشد یعنی فعلا نیازی به خریداری آن محصول نیست. پرسیدن این سوال‌ها کمک می‌کند تصمیم عاقلانه‌تری برای خریدهای خود در آینده داشته باشد.

۵- سبک و سنگین کردن فرصت‌ها را به آن‌ها یاد دهید

یکی دیگر از سوال‌هایی که کودکان باید قبل از خرید چیزی از خودشان بپرسند این است «آیا می‌توانم با این پول کار بهتری انجام دهم؟» بسیاری از مردم در تصمیم‌گیری مهارت دارند اما هنگام خرید تعداد کمی از آن‌ها می‌توانند بهترین تصمیم را اتخاذ کنند. پس به جای یاد دادن «بله» و «خیر» به فرزندان، به آن‌ها یاد دهید گاهی اوقات می‌توانند خرید محصول بهتری را جایگزین کنند یا پول خود را به یک شخص نیازمند کمک کنند. سبک و سنگین کردن فرصت‌ها یکی دیگر از نکاتی است که بهتر است از سنین کم به بچه‌ها یاد داده شود.

مطمئنا هیچ‌کس از بچه‌ها در سنین پایین انتظار ندارد که مدیریت صحیحی روی پول‌ها و نحوه‌ی پس‌انداز خود داشته باشد اما آموزش دادن این موارد در سنین پایین کمک می‌کند تا در آینده تصمیم‌های بهتری در امور مالی اتخاذ کنند.