رئیس اسبق بانک مرکزی: هیچ دولتی علاقه‌مند نیست قیمت ارز افزایش یابد

محمود بهمنی گفت: هیچ دولتی علاقه مند نیست که قیمت ارز را افزایش دهد چرا که باید هزینه‌های آن را خودش پرداخت کند.

چهل و ششمین نشست جامعه اسلامی مدیران ایران با موضوع راهکارهای جلوگیری از کاهش ارزش پول ملی با حضور محمود بهمنی  نماینده مجلس شورای اسلامی و  رئیس اسبق بانک مرکزی برگزار شد.

در ابتدای جلسه بهمنی با تسلیت ایام ماه محرم به طرح موضوع پرداخت. وی با اشاره به مفهوم عدل در قرآن کریم گفت: یکی از مفاهیم عدل این است که هرکس در جای خودش مورد استفاده قرار گیرد.

وی با انتقاد از عدم اشراف گروهی از نمایندگان مجلس و صغر سن ایشان افزود: در مجلس شاهد کمبود تجربه و کارایی هستیم در حالی که مدیران اجرایی فعلی ما بعضا بیش از 70 سال سن دارند و در واقع جایشان با یکدیگر عوض شده است و این نشان می‌دهد در این حوزه از عدل فاصله گرفته‌ایم.

نماینده مجلس شورای اسلامی افزود: متاسفانه در کشور ما از سرمایه‌های اجتماعی موجود استفاده نمی‌شود و مدیران ترجیح می‌دهند همه چیز را خودشان تجربه کنند تا به افراد با تجربه مراجعه کنند و از علم و دانش آنها استفاده ببرند. کشور ما در سال‌های 89، 90 و 91 مورد سخت‌ترین تحریم‌ها قرار گرفت، تحریم بانک مرکزی، تحریم سیستم بانکی و تحریم نقل و انتقال پول اما با این حال  مدیران کشور در آن دوران با زحمات بسیار توانستند کشور را اداره کنند و تجربیات بسیاری بدست آوردند.  متاسفانه امروز که مجددا تحت تحریم قرار گرفتیم به جرئت می‌توان گفت که از آن تجربیات استفاده نمی‌کنیم و به اصطلاح مجدد چرخ را می‌خواهیم اختراع کنیم!

رئیس اسبق بانک مرکزی اضافه کرد: امروز ما به پیشواز تحریم رفته‌ایم در حالی که تحریم‌ها از اواسط آبان ماه شروع می‌شود. زمانی که نامه تحریم در دوره گذشته به دست ما رسید در آن زمان تلاش شد که به جامعه آرامش داده شود و تا مدتی تحریم‌ها اعمال شده بود اما مردم  اطلاع نداشتند. لازم به توضیح است که تحریم سال‌های 89 تا 91 به علت اینکه اجماع جهانی برای تحریم صورت گرفته بود به مراتب سخت‌تر از تحریم فعلی بود. البته اعتماد عمومی مردم به ما مسئولین در آن سال‌ها بسیار بالا بود. در شرایط فعلی دولت از فروش نفت بیش از 51 میلیارد دلار درآمد دارد و اگر این رقم را با صادرات غیر نفتی جمع کنیم بالغ بر 98 میلیارد دلار می‌شود این در حالی است که میزان واردات ما 54 میلیارد دلار است. و این آمار نشان می دهد که قیمت امروز دلار حاصل عرضه و تقاضا نیست و تبدیل سرمایه است که باعث افزایش قیمت دلار شده است.

وی افزود: برخی اقدامات غلط بانک مرکزی در تعهدات خود مخصوصا در مورد سپردههای ارزی باعث شده اعتماد به آن کاهش پیدا کند. کشور ما در مورد ذخایر و منابع شرایط بسیار خوبی دارد اما سو مدیریت‌های موجود باعث شده است و یکی از اشکالات اصلی در کشور ما نابلدی مدیریت است. در اعلام نرخ ثابت ارز 4200 مدیریت اشتباه نمود پیدا کرد. متاسفانه سیستم بانکی ما در شرایط فعلی شرایط خوبی ندارد، بدهی بالای دولت به بانک‌ها، بدهی بالای بانک‌ها به بانک مرکزی همه باعث شده که سیستم بانکی بیمار و ناکارامد شود. افزایش نقدینی به 17 هزار هزار میلیارد تومان نیز یکی از معضلات بزرگ نظام بانکی کشور است که برای کنترل آن باید برنامه ریزی کرد.

بهمنی با اشاره به ارزش یارانه پرداختی در سال 90 که حدود 40 دلار بود خاطرنشان کرد: در حال حاضر ارزش یارانه پرداختی به زیر 10 دلار رسیده است.

وی اضافه کرد: البته هیچ دولتی علاقه مند نیست که قیمت ارز را افزایش دهد چرا که باید هزینه‌های آن را خودش پرداخت کند. حتی در شرایطی که بازار در روزهای تاسوعا و عاشورا تعطیل بود اما برخی سایت‌ها با اعلام قیمت، باعث افزایش قیمت دلار شدند. از طرف دیگر سیاست‌های پولی، مالی و ارزی در یک بردار قرار ندارند و مجموع شرایط باعث شده فضای حاکم بر بازار ارز متلاطم باشد. و این تلاطم فارغ از اینکه دلار چه قیمتی داشته باشد خود مساله بزرگی است. چرا که مهم‌تر از قیمت دلار، ثبات در بازار ارز است که متاسفانه ثباتی در این بازار دیده نمی‌شود و باعث بروز مسائل دیگری همچون احتکار نیز می‌شود.

نماینده اسبق ایران در صندوق بین‌المللی پول ادامه داد: در جنگ اقتصادی کشور نیاز به مدیران ریسک پذیر دارد. در بحران سال 1929 هر یک میلیون مارک برابر با یک دلار شد. اما کشور ما به دلیل بنیه‌های قوی اقتصادی و ذخایر قوی به چنین شرایطی دچار نشده است و تنها شاهد فشار‌های اقتصادی هستیم. برنامه ریزی دقیق یکی از راه‌های برون رفت از شرایط فعلی است متاسفانه ما شاهد بودیم به ناگهان قیمت ارز را 4200 تومان ثابت اعلام کردند این در حالی بود که قیمت برابری ارزها در صبح و بعدظهر تغییر می‌کند ضمن اینکه اعلام نرخ ثابت ارز خلاف قانون نیز هست چرا که در قانون آمده که قیمت ارز باید “شناور مدیریت شده” باشد.

بهمنی با بیان اینکه شورای پول و اعتبار که بالاترین مرجع تصمیم گیری پولی در کشور است اغلب افراد آن دولتی هستند، گفت:  اصولا اقتصاد ما 80 درصد دولتی است و تصمیماتی که اجرا می شود تصمیم دولت است. لذا باید از مسئولین دولتی درخواست کرد که از خرد جمعی استفاده کنند. ما نباید حساسیت داشته باشیم که حرف چه کسی اعمال می‌شود بلکه باید نظرات درست و صحیح را بشنویم و تصمیمات درست بگیریم.

وی در پایان با اشاره به نبود کنترل دقیق در مورد چگونگی خرج دلارهای سوبسیدی ارائه شده برای خرید مایحتاج مردم گفت: در دوره‌ای که در بانک مرکزی مسئولیت داشتم با بانک‌هایی که ارز 1226 تومانی دریافت کرده بودند و به قیمت آزاد در بازار فروخته بودند مهلت داده شد که درآمدهای حاصل را به حساب خزانه واریز کنند علی رغم چندین مرتبه مهلتی که داده شد بانک‌ها به تعهدات خود عمل نکردند و ما مجبور شدیم برای صیانت از بیت المال خودمان این مبالغ را از حساب بانک‌ها برداشت و به حساب خزانه واریز کنیم.