شماره ۲ فصلنامه زیباشناخت منتشر شد

مجله زیباشناخت که یک فصلنامه مطالعات نظری و تاریخی هنر است، در شماره جدید خود با مدیر مسئولی سیدمجتبی حسینی، معاون امور هنری وزارت فرهنگ و سردبیری کامران سپهران به حوزه شناختی هنر پرداخته است. در مهمترین مطلب این مجله با عنوان «خاص‌بودگی نقد و نیازش به فلسفه»، مایکل نیومن، استاد نوشتار هنر دانشگاه لندن به تفاوت‌ها و چالش‌های میان نقد هنر و فلسفه زیباشناسی پرداخته است. نیومن در مقاله‌ای که توسط صالح نجفی ترجمه شده است، با تبارشناسی این دو مقوله و ریشه‌یابیش در نظریه ذوق فلاسفه بریتانیایی و نظریه زیباشناسی ایدئال‌گرایان آلمانی، به شکل‌گیری و فراز و فرودهای این دو ساحت پرداخته است. آقای نیومن با نگاهی مبتنی بر نظریه انتقادی به تأثیر نقد و فلسفه بر بازار هنر، تغییرات جریانی و تفاوت جغرافیای سیاسی در شکل‌گیری دیدگاه‌ها پرداخته است. نیومن در مقاله خود بر این باور است که تنش میان نقد و فلسفه در عصر حاضر باید حفظ شود و نباید به سوی انحلال آن رفت.

این مقاله با یک جوابیه از سوی مجید اخگر،‌ فلسفه‌نگار و مترجم ایرانی همراه است. اخگر در مقاله‌ای با عنوان «سه چهره مدرنیسم یا دیالکتیک بدون هم‌نهاد: نقد، زیباشناسی، نظریه» با نگاه نیومن مبنی بر جایگزین نقد به جای نظریه مخالفت می‌کند و شش بخش استدلال می‌کند چگونه نقد در یک چرخش به سوی نظریه رفته است و پایان یافتن نقد رادیکالی و آثار هنری تولید شده در تناظر با آن می‌پردازد. هر دو مقاله تمرکز خود را بر رویدادهای مدرنیسم نهاده‌اند و به بررسی شکل‌گیری این ساحت پرداخته‌اند.

مجله «زیباشناخت» در ادامه در سه بخش هنرشناخت، تبارشناخت و کتاب‌شناخت ادامه یافته است. در بخش هنرشناخت محمد سپاهی مقاله‌ای تحت‌عنوان «هنر تزئینی به مثابه هنر اجتماعی: معبد، خانه، کارخانه» از ژاک رانسیر، فیلسوف فرانسوی ترجمه کرده است. رانسیر در این مقاله تلاش می‌کند از رابطه میان هنر، صنعت و زندگی روزمره پرده بردارد و به این مسئله بپردازد در دنیای مدرن چگونه زمینه‌های مجزا از هم، در هم ادغام شده‌اند.

رضا سرور، مترجم و منتقد شناخته شده تئاتر در این شماره مقاله‌ای با عنوان «نشانه‌های هویت: شخصیت نمایشی به مثابه نام و بدن» از اریکا فیشر لیخت ترجمه کرده است. فیشر لیخت در مقاله خود به رابطه بدن بازیگر روی صحنه و شخصیت‌پردازیِ شخص نمایشی پرداخته است. این نویسنده با بررسی رابطه نام و شخصیت که در گذشته مهمترین نشانه دریافت وجوه شخصیتی شخص نمایشی بوده، از ملموس و محسوس بودن بدن سخن  به میان می‌آورد و توضیح می‌دهد بدن چگونه در کنار هویت شخصیت را می‌آفرینند.

مقاله دیگر این بخش با عنوان «چهار مفهوم بنیادین علم تصویر» به قلم دبلیو. جی. تی میچل و ترجمه گوهر پایون جستاری است کوتاه درباره چرخش تصویری، تمایز ایماژ/تصویر، فراتصویر و زیست-تصویر که ریشه در مسائل شمایل‌شناسی دارند. میچل در این مقاله این چهار مقوله را به صورت جداگانه تشریح و تفسیر کرده است.

در حوزه موسیقی جستار کوتاهی  به قلم نویسنده شهر فلسفه هنر، راجر اسکروتن منتشر شده است. «حرکت در موسیقی» به ترجمه امیر خلیلی نگاهی گذرا به مفهوم حرکت در موسیقی اسکروتن در کتاب «زیباشناسی موسیقی» است.

مقاله نهایی این بخش نیز در حوزه سینماست. «تاریخ سینمای اندیشه»‌به قلم آندراس بالینت کواج و ترجمه نوید آئینی نگاه ژیل دلوز، فیلسوف فقید فرانسوی نسبت به تاریخ سینما را تفسیر می‌کند.

در بخش دیگر مجله با عنوان «تبارشناخت» تک‌مقاله‌ای از گئورگ فردریش هگل، فیلسوف شهیر ایدئالیست آلمانی منتشر شده است. «جایگاه هنر در نسبت به جهان‌شناسی و همچنین دین و فلسفه» عنوان مقاله‌ای با ترجمه سیدمحمدمهدی ساعتچی است. مقاله در واقع مقدمه فصل نخست از درس‌گفتار زیبایی‌شناسی هگل با عنوان «ایده زیبایی هنری یا ایدئال» است. هگل در این گفتار در سه حوزه هنر، دین و فلسفه ورود می‌کند و مواضع خویش را در این حوزه‌ها به صراحت بیان می‌کند. از منظر هگل هنر یکی از واسطه‌هایی است که روح با آن خودآگاهی خویش را احراز می‌کند. از دید هگل هنر – که در مرتبه نازل‌تری نسبت به دین و فلسفه قرار دارد- مقدمات خودآگاهی را برای ما فراهم می‌کند.

بخش پایانی این مجله نیز به «کتاب‌شناخت» به معرفی آثار تازه منتشر شده در حوزه زیبایی‌شناسی و فلسفه هنر اختصاص یافته است. در این مجال می‌توانید گفتارهایی در باب کتاب های «هایدگر در چارچوبی جدید» اثر باربارا بولت، «موتسارت»تصویر یک نابغه» اثر نوربرت الیاس، «شاهنامه شاه طهماسبی، «قدرت هنر» اثر بوریس گرویس و «سینه‌فیلیل و تاریخ یا وزیدن باد در بین درخت‌ها» نوشته کریستین کیثلی مطالعه کنید.

زیباشناخت نشریه مطالعات تاریخی و نظری هنر است. دبیر تحریریه آن بهزاد آقاجمالی و  دوره جدید آن با مدیر مسئولی سید مجتبی حسینی، معاون امور هنری وزارت ارشاد و صاحب امتیازی موسسه توسعه هنرهای معاصر منتشر می‌شود.

مجله «زیباشناخت» را می‌توانید از کتابفروشی‌ها و با قیمت 15هزار تومان خریداری کنید.