هوش مصنوعی؛ سرمایه‌گذاری گوگل برای آینده

طبیعتا مهم‌ترین چیز برای گوگل که نامش با یافتن چیزها از طریق اینترنت مترادف شده کسب‌وکارش در زمینه‌ی جستجو است. حال که گوگل نقشه‌ی اصلی خود را برای آینده طرح‌ریزی می‌کند، تلاش دارد دوز مناسبی از هوش مصنوعی را به این کسب‌وکار تزریق کند. حداقل می‌توان گفت این موضوع نکته‌ی مهم بیانیه‌ی سالانه‌ی گوگل است که هفته‌ی گذشته منتشر شد. بیانیه‌ای که برای اولین بار به‌جای موسسان یعنی «لری پیج» (Larry Page) و «سرگی برین» (Sergey Brin) توسط مدیرعامل جدید گوگل یعنی «ساندار پیچای» (Sundar Pichai) تنظیم شده است.

گوگل تصمیم دارد به‌جای این‌که کاربران مجبور به تایپ کردن کلمات در یک کادر جستجو روی رایانه یا گوشی موبایل باشند اطلاعات را جمع‌آوری کرده و بدون این‌که مجبور به درخواست کردن باشید کارها را برای شما انجام دهد. کارهایی مانند یادآوری حرکت به‌موقع به سمت فرودگاه برای پیشگیری از گیر کردن در ترافیک و جا ماندن از پرواز، مهیا کردن پیش‌بینی هفتگی وضع آب‌وهوای شهری که قصد سفر به آن را دارید یا حتی کمک به تشخیص سرطان. تمام این کارها نیاز به محاسبات قدرتمندی دارد که تنها ماشین‌هایی با قدرت یادگیری سریع از پس آن برمی‌آیند.

پیچای که هشت ماه پیش به سمت مدیرعاملی گوگل رسید می‌نویسد: «با نگاهی به آینده، گام بزرگ بعدی ناپدید شدن خود مفهوم ”گجت“ است. در گذر زمان رایانه (در هر شکل و قالبی که باشد) به یک دستیار هوشمند تبدیل خواهد شد که در طول روز به شما کمک می‌کند. ما از دنیایی با محوریت موبایل‌ها به سمت دنیایی با محوریت هوش مصنوعی حرکت خواهیم کرد.»

هوش مصنوعی در «سیلیکون ولی» (Silicon Valley) سروصدای زیادی به پا کرده است. در ماه گذشته فیسبوک یک گروه «یادگیری کاربردی ماشین» (Applied Machine Learning) تشکیل داد که وظیفه دارد هوش مصنوعی را توسعه دهد. کمپانی «مارک زوکربرگ» (Mark Zuckerberg) همراه با کمپانی‌های دیگری نظیر مایکروسافت در حال سرمایه‌گذاری وسیع در زمینه‌ی چت‌بات هستند؛ نرم‌افزارهایی که به سوال‌ها پاسخ داده و کارهای ساده‌ای نظیر ثبت یک قرار ملاقات در تقویم را برای شما انجام می‌دهند.

بیانیه‌ی هفته‌ی گذشته اولین باری است که به‌روزرسانی گوگل توسط شخصی غیر از پیج و برین نوشته می‌شود. پیج و برین به‌عنوان دانشجویان دکتری دانشگاه استنفورد کمپانی گوگل را در سال ۱۹۹۸ میلادی تاسیس کردند. پیچای در ۲۱۰۰ کلمه ماموریتی را که در روزهای اول توسط پیج و برین مشخص شده بود (”سامان‌دهی اطلاعات جهان“) دو برابر می‌کند و چیزهای جدیدی را به آن می‌افزاید. پیچای می‌نویسد: « امروز ما بیش از هر چیز دیگر قصد انجام یک کار را داریم: قرار دادن اطلاعات و دانش در دسترس همگان.»

جستجو تا چه اندازه برای گوگل مهم است؟ در بعضی موارد پیچای این کلمه را همانند کلمات مهم کتاب مقدس با حرف بزرگ می‌نویسد. پیج و برین در بیانیه‌ی موسسان سال ۲۰۰۴ یعنی زمانی که کمپانی گوگل از حالت خصوصی خارج شد این کلمه را با حروف بزرگ ننوشتند؛ حتی زمانی که از آن به‌عنوان یک محصول یاد می‌کردند.

این‌که پیج و برین از پیچای خواستند تا بیانیه را بنویسد عجیب نیست. سال گذشته موسسان گوگل دست به یک سازمان‌دهی مجدد عجیب زدند. آن‌ها همه‌چیز شامل خود گوگل و پروژه‌های دیگری نظیر سرویس «فایبر» (Fiber) و کمپانی خانه‌ی هوشمند «نست» (Nest) را به زیرمجموعه‌های یک شرکت مادر به نام «آلفابت» (Alphabet) تبدیل کردند. در طی این تغییرات پیج مدیرعامل آلفابت و برین رییس هیات مدیره‌ی آن شد. پیچای هم به سمت مدیرعاملی گوگل رسید.

پیچای همچنین در بیانیه بر پیروزی‌های اخیر کمپانی در زمینه‌ی یادگیری ماشینی تاکید می‌کند. مواردی مانند غلبه کردن نرم‌افزار گوگل بر قهرمان یک بازی باستانی چینی به نام «گو» (Go). پیچای می‌نویسد: «پیامدهای این پیروزی به معنای واقعی کلمه تحولات بزرگ است. و برنده‌ی نهایی بشریت خواهد بود. این گام مهم دیگری است به‌سوی ساختن هوش مصنوعی که می‌تواند به ما در همه‌چیز از انجام وظایف روزانه و مسافرت‌ها گرفته تا حمله به چالش‌های بزرگ‌تری نظیر تغییرات آب‌وهوا و تشخیص سرطان کمک کند.»

ایده گسترش دسترسی به اطلاعات، و در همین راستا گسترش دسترسی به سرویس‌های گوگل است. این موضوع می‌تواند در اروپا یک چالش باشد. چراکه در اروپا شرکت‌های تنظیم‌کننده‌ی مقررات (Regulator) موتور جستجوی گوگل را به‌دقت تحت نظر دارند و گفته می‌شود اندروید نرم‌افزاری ضدرقابتی است.

پیچای می‌نویسد: «برای ما تکنولوژی مترادف با گجت‌ها یا محصولاتی نیست که تولید می‌کنیم. آن‌ها هدف نهایی نیستند. تکنولوژی یک نیروی دموکراتیزه کننده است که از طریق اطلاعات به مردم قدرت می‌دهد. گوگل یک شرکت اطلاعات است. از زمان تاسیس این‌گونه بوده و امروز هم این‌چنین است.» … البته حال با تعداد بیشتری از ربات‌ها.