برندگان نوبل پزشکی ۲۰۱۸ معرفی شدند: دو ایمن‌شناس ژاپنی و آمریکایی

جیمز آلیسون و تاسوکو هونجو، ایمن‌شناسانی از آمریکا و ژاپن، به‌دلیل شناسایی روش‌هایی برای درمان سرطان، برنده نوبل پزشکی سال ۲۰۱۸ شدند.

جایزه‌ی نوبل پزشکی امسال به دانشمندانی اهدا شد که با بهره بردن از سیستم ایمنی بدن روشی برای درمان سرطان کشف کردند. سلول‌های سرطانی دارای جهش‌هایی هستند که می‌توانند توسط سیستم ایمنی بدن به‌عنوان جسم خارجی شناخته شوند. اما واکنش‌های ایمنی بدن در مقابل سرطان معمولا بسیار ضعیف است.

جیمز آلیسون و تاسوکو هونجو، هر دو به‌طور جداگانه، پروتئین‌هایی را کشف کردند که همچون یک ترمز برای سیستم ایمنی بدن عمل می‌کنند. آن‌ها بعدا دریافتند که آزاد کردن این بازدارنده‌ها باعث می‌شود که سیستم ایمنی بدن به سلول‌های سرطانی حمله کند.

تاکنون براساس همین اصل بنیادی، داروهای زیادی به‌عنوان مهارکننده‌‌ی سلول‌های سرطانی توسعه پیدا کرده‌اند. به همین جهت، ایمنی درمانی یا ایمونوتراپی به‌عنوان یکی از امیدبخش‌ترین، زمینه‌های پژوهشی در درمان سرطان شناخته می‌شود. تاسوکو هونجو از دانشگاه توکیو که از سال ‍۱۹۶۰ در پی مرگ همکلاسی‌اش بر اثر سرطان معده، به پژوهش در زمینه‌ی ایمن‌شناسی روی آورده، رویای خود را درمان سرطان می‌داند.

هونجو در سال ۱۹۹۲، پروتئین PD-1 را کشف کرد و دریافت که غیر فعال کردن این پروتئین باعث می‌شود که سیستم ایمنی موش‌ها فعالیت فوق‌العاده زیادی پیدا کند. تاسوکو هونجو در این مورد این کشف گفته است که سیستم ایمنی بدن نیاز به بازدارنده‌ها و شتاب‌دهنده‌ها دارد و پروتئین PD-1 به وضوح به مانند یک بازدارنده عمل می‌کند.

آقای هونجو بعدها دریافت که سلول‌های سرطانی اغلب یک پروتئین دیگر تولید می‌کنند که با پروتئین PD-1 تعامل دارد. این تعامل سلول‌های سرطانی را قادر می‌سازد تا واکنش ایمنی بدن علیه خود را سرکوب کنند. اما اگر بتوان موش‌ها را به‌نحوی مهندسی کرد که فاقد پروتئین‌های PD-1 باشند، تومورهای سرطانی در بدن آن‌ها رشد نمی‌کنند.

هونجو در ابتدا برای متقاعد کردن صنعت داروسازی، با مشکلات زیادی مواجه شد. اما در حال حاضر، مهارکننده‌های PD-1 مانند پمبرولوزومام و نایوولومب، می‌توانند به‌طور موثرتری تومورها را نسبت به داروهای شیمیایی و پرتودرمانی از بین ببرند.

جیمز آلیسون که در مرکز تحقیقات سرطان اندرسون در ایالات متحده آمریکا کار می‌کند، نیز پروتئین CTLA-4 را کشف کرده است. او دریافت کرد که مسدود کردن این پروتئین با یک پادتن باعث افزایش فعالیت سلول‌های ایمنی بدن می‌شود. ایپیلیموماب، یکی از داروهایی است که پروتئین را هدف قرار داده و در سال ۲۰۱۱ نیز مورد تایید اداره مواد غذایی و دارویی ایالات متحده (FDA) قرار گرفت.

جیمز آلیسون در بیانیه‌ای گفت که هرگز تصور نمی‌کرد که مسیر تحقیقاتش به این سوی برود. آقای آلیسون افزود که ملاقات با بیمارانی که از این درمان‌ها بهره‌مند شده‌اند، یک مزیت عاطفی بزرگ برای او بوده و زنده بودن این بیماران قدرت علوم پایه را ثابت می‌کند.

برندگان نوبل هر سال در دو هفته اول ماه اکتبر اعلام می‌شوند. در روزهای آینده برندگان نوبل شیمی، فیزیک، صلح، اقتصاد و ادبیات معرفی می‌شوند.