فرآیند تکامل بینایی در موجودات دریایی ساده

دودمانه‌های تبارشناسی ژنتیکی نشان می‌دهند که عروس دریایی و خویشاوندان آن حداقل برای هشت مرتبه به‌صورت مستقل دچار تکامل چشم شده‌اند.

عروس دریایی و خوشاوندان آن مغز ندارند و امور روزمره‌ی خود را از طریق یک سیستم اعصاب ابتدایی می‌گذرانند. اما اکنون یک بررسی تازه نشان داده است که این موجودات دریایی ساده بارها دچار تکامل چشم شده‌اند که منجر به تبدیل سلول‌های پیش‌ساز ابتدایی به مجموعه‌ای از سلول‌های مفید سیستم بینایی شده است.

ناتاشا پیچیانی و تاد اوکلی در دانشگاه کالیفورنیا، در سانتا باربارا با استفاده از توالی های DNA موفق به ایجاد یک درخت تبارشناسی ژنتیکی انقلابی از مرجانیان (گزنده تباران) شده‌اند. مرجانیان گروه (یا به عبارتی دودمان) بزرگی از موجودات شامل عروس دریایی، شقایق دریایی و مرجان‌ها هستند . پس از ایجاد این درخت، آنها اطلاعات موجود در ارتباط با قابلیت‌های حس نور گونه‌ها را با یکدیگر ترکیب کردند. اعضای گروه پس از این مرحله متوجه شده‌اند که احتمالا، اجداد مرجانیان امروزی می‌توانسته‌اند روشنایی و تاریکی را دریابند؛ اما فاقد اندام بینایی تخصص یافته بوده‌اند.

میان نوادگان این اجداد بی چشم، حداقل هشت رویداد انقلابی مجزا منجر به ایجاد چشم شده است که برخی  شامل فرآیندهای تولید عدسی ها بوده‌اند و برخی دیگر صرفا با ایجاد ساختارهای ساده که به آنها فنجان چشم می‌گویند همراه شده‌اند.

حداقل دو نوع عمده از چشم مرجانیان از سیستم‌های مولکولی متفاوتی برای تشخیص روشنایی بهره می‌برند که نشان می‌دهد رده‌های مختلف به‌صورت مستقل ژن‌های اجدادی را به‌عنوان ژن‌های همکار برگزیده‌اند تا به توانایی بینایی دست یابند.

جزئیات یافته‌های این پژوهش در ژورنال Current Biology منتشر شده است