Falcon Heavy؛ راکت قدرتمند اسپیس ایکس با موفقیت پرتاب شد

اسپیس ایکس، دقایقی پیش، برای نخستین بار، راکت Falcon Heavy را با موفقیت به فضا پرتاب کرد. این راکت بعد از ظهر امروز به وقت محلی در دماغه‌ی کاناورال در فلوریدا به همراه خودروی رودستر ایلان ماسک به فضا پرتاب شد. اگرچه فرآیند پرتاب فالکون هوی به‌طور کامل به اتمام نرسیده است؛ اما این راکت به‌خوبی قابلیت‌های خود را به نمایش گذاشت و بنابراین احتمالا برای انجام مأموریت‌ برای مشتریان تجاری اسپیس ایکس آماده است.

خاطرنشان می‌کنیم علاوه‌بر اینکه فرآیند پرتاب فالکون هوی موفقیت‌آمیز بود؛ دو بوستر مرحله‌ی نخست این راکت نیز لحظاتی پس از پرتاب، به‌درستی از آن جدا شدند و با موفقیت در سطح زمین فرود آمدند. این دو بوستر در میانه‌ی فرآیند پرتاب، از راکت جدا شدند، به کیپ کاناورال بازگشتند و با موفقیت در فاصله‌ی ۱۰۰۰ پایی از یک‌دیگر روی دو جایگاهLanding Zone 1 و Landing Zone 2 فرود آمدند. بوستر مرکزی راکت نیز از آن جدا شده؛ اما در حال حاضر مشخص نیست که آیا فرآیند فرود آن روی یکی از شناورهای اسپیس‌ایکس در اقیانوس اطلس به‌درستی انجام شده است یا خیر؛ بدین ترتیب اسپیس‌ایکس در مجموع تاکنون ۲۳ راکت را با موفقیت فرود آورده است.

به‌روزرسانی: اگرچه اسپیس ایکس در حال حاضر به‌صورت رسمی در خصوص سرنوشت بوستر سوم راکت فالکون هوی بیانیه‌ای را منتشر نکرده است و استریم ویدیویی پرتاب این راکت نیز پیش از فرود این بوستر بر سطح شناور موجود در اقیانوس اطلس، قطع شد؛ اما گمانه‌زنی‌ها حکایت از آن دارند که فرود بوستر سوم موفقیت‌آمیز نبوده است؛ البته بی‌شک این مسأله از ارزش دستاورد امروز اسپیس ایکس نمی‌کاهد.

در حال حاضر فالکون هوی عنوان قدرتمندترین راکت دنیا را یدک می‌کشد. این راکت از ۲۷ موتور بهره می‌برد که بیش‌تر از تعداد موتورهای به‌کاررفته در تمام راکت‌هایی است که تاکنون ساخته شده‌اند، موتورهای یادشده در مجموع بیش از ۵ میلیون پوند (حدود ۲۲۲ میلیون نیوتن)، نیروی پیشرانشی تولید می‌کنند؛ بنابراین فالکون هوی می‌تواند محموله‌ای به وزن ۱۴۰ هزار پوند (حدود ۶۳ تن) را در مدار پایینی زمین قرار دهد که بیش از دو برابر وزنی است که راکت‌های فعال کنونی قادر به حمل آن هستند. اسپیس ایکس به‌لطف فالکون هوی می‌تواند به کسب‌وکارهای جدیدی، نظیر پرتاب ماهواره‌های سنگین امنیت ملی یا ارسال ماژول‌های بزرگ و انسان‌ها به اعماق فضا وارد شود.

فرآیند پرتاب امروز، عملکرد فوق‌العاده‌ی مورد انتظارترین راکت دهه‌ی اخیر را به‌تصویر کشید. اسپیس ایکس برای نخستین بار در سال ۲۰۱۱ از برنامه‌های خود برای توسعه‌ی فالکون هوی با هدف پرتاب آن در سال ۲۰۱۳ یا ۲۰۱۴ پرده برداشت. با این حال، پرتاب راکت غول‌پیکر فالکون هوی، چندین بار به‌تعویق افتاد؛ ضمن اینکه دو شکست فالکون ۹ و مشکلات پیش‌آمده به‌دنبال آن نیز برنامه‌ی پرتاب راکت قدرتمند اسپیس‌ایکس را بیش از پیش مختل کرد. ایلان ماسک نیز پیش‌تر اعلام کرد که مهندسی و ساخت این راکت به‌میزان غیرقابل انتظاری دشوار است:

ساخت فالکون هوی بیش از آنچه تصور می‌کردیم، دشوار بود. در ابتدا ساده به‌نظر می‌رسید: اتصال دو بوستر استیج ابتدایی تا چه حد می‌تواند دشوار باشد؟ اما در ادامه نوع بارگذاری تغییر پیدا کرد، وضعیت آیرودینامیکی تغییر پیدا کرد.

نخستین مأموریت پرتاب فالکون هوی صرفا برای ارزیابی توانایی این راکت در انجام وظیفه‌ی خود جهت قرار دادن محموله‌ها در مدار انجام شد؛ از این رو، نخستین محموله‌ی آن خودروی ایلان ماسک بود. سال گذشته ماسک اعلام کرد که نخستین محموله‌ی فالکون هوی، احمقانه‌ترین ایده‌ای خواهد بود که به ذهن وی خطور خواهد کرد و بدین ترتیب، رودستر تسلا برای انجام این کار انتخاب شد.

خاطرنشان می‌کنیم که فرآیند پرواز فالکون هوی کماکان در حال انجام است و اسپیس ایکس پیش از آنکه جزئیات بیشتری را منتشر کند، استریم روند پرتاب این راکت را قطع کرد. گفته می‌شود که موتور بخش نهایی راکت که رودستر تسلا را دربردارد، دو بار دیگر شروع به‌کار خواهد کرد، ضمن اینکه مرحله‌ی آخر شروع‌به‌کار موتور در آینده‌ی نزدیک رخ نخواهد داد؛ بدین ترتیب که پس از کار افتادن موتور در مرحله‌ی نخست، اسپیس ایکس به‌مدت ۶ ساعت، شناوری بخش نهایی راکت را تست خواهد کرد که در این مدت، استیج پایانی راکت به‌صورت موتور خاموش، در فضا حرکت خواهد کرد. دلیل اجرای چنین آزمایش طولانی‌مدتی، به‌تصویر کشیدن توانایی فالکون هوی جهت انجام مانورهای گردشی خاص برای نیروی هوایی آمریکا است. پس از گذشت مدت کوتاهی از پرتاب، ایلان ماسک طی توییتی، اعلام کرد که وضعیت بخش نهایی راکت عادی است و این بخش اکنون در فاز شناوری به‌سر می‌برد.

در جریان فاز شناوری، خودروی ایلان ماسک از میان کمربند ون آلن گذر خواهد کرد؛ منطقه‌ای با تشعشعاتی شدید که زمین را احاطه کرده‌اند. در این کمربند، ذراتی با انرژی بالا به خودرو و بخش نهایی راکت اصابت خواهند کرد و این مساله می‌تواند برای ادامه‌ی مأموریت مشکل‌ساز باشد. ایلان ماسک روز دوشنبه در جریان یک رویداد خبری در این خصوص گفت:

ممکن است سوخت منجمد شده و اکسیژن تبخیر شود و تمام این مشکلات ممکن است مرحله‌ی سوم به‌کارافتادن موتور را که برای ورود به مریخ ضروری است، به مخاطره بیاندازد.

چنانچه مرحله‌ی نهایی به‌کارافتادن موتور صورت نگیرد، رودستر ایلان ماسک احتمالا در مدار زمین باقی خواهد ماند و در نهایت سقوط کرده و حین وارد شدن به جو زمین، آتش خواهد گرفت. مرحله‌ی یادشده پس از گذشت ۶ ساعت، برای قرار دادن خودرو در مدار آغاز خواهد شد. این خودرو در مدار خاصی حول خورشید جای خواهد گرفت؛ مداری که رودستر ماسک را در مجاورت مدار مریخ قرار خواهد داد؛ البته خودرو به اندازه‌ای به سیاره‌ی سرخ نزدیک نخواهد شد که محیط آن را آلوده کند. سپس رودستر برای همیشه در اعماق فضا باقی خواهد ماند.

فالکون هوی از جایگاه تاریخی LC-39A در مرکز فضایی کندی ناساپرتاب شد؛ جایگاهی که برای پرتاب آپولو ۱۱ به سمت ماه و چندین مأموریت شاتل فضایی به‌کار گرفته شده بود. اسپیس ایکس در حال حاضر این جایگاه را از ناسا اجاره کرده است و در آینده نیز فالکون هوی را برای انجام مأموریت‌های دیگر از این جایگاه پرتاب خواهد کرد.

اسپیس ایکس در سال جاری میلادی، فالکون هوی را برای انجام چند مأموریت دیگر نیز پرتاب خواهد کرد. براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، این راکت در نیمه‌ی دوم سال ۲۰۱۸، ماهواره‌ی ارتباطی عربستان سعودی موسوم به Arabsat 6A را پرتاب خواهد کرد. سپس احتمالا در ماه جولای جهت دریافت گواهی برای انجام مأموریت‌های امنیت ملی، محموله‌ای آزمایشی را برای نیروی هوایی ایالات متحده پرتاب خواهد کرد. در نهایت، دو ماهواره‌ی ارتباطی دیگر برای Inmarsat و Viasat توسط راکت غول‌پیکر اسپیس ایکس در مدار قرار خواهد گرفت.

پیش‌بینی می‌شود که در آینده‌ی نزدیک، سازمان‌های بسیاری به صف مشتریان راکت قدرتمند Falcon Heavy بپیوندند، ضمن اینکه برچسب قیمتی ارزان این راکت، ممکن است آن را به گزینه‌ای جذاب برای ناسا جهت انجام مأموریت‌هایی نظیر ارسال‌ محموله یا فرستادن مجدد انسان به ماه بدل کند. در حال حاضر آینده‌ی این راکت مشخص نیست؛ اما پرتاب موفق امروز آن، زمینه را برای انجام مأموریت‌هایی بلندپروازانه فراهم می‌کند.