مقاومت اصلاح‎طلبانه در برابر کاهش بیشتر قیمت دلار

در هفته جاری هم مطابق چند هفته گذشته قیمت ارز و سکه به روند کاهشی خود ادامه دادند و سکه تمام بهار آزادی در محدوده  قیمت 3 میلیون و 700 هزار تومان معامله شد، که این قیمت بیش از 300 هزار تومان ارزان تر از روزهای قبل خود بود. در خصوص قیمت دلار هم در روز گذشته شعب ارزی بانک ها قیمت خرید را زیر 11 هزار تومان تعیین کردند. ابراهیم محمد ولی، رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا و جواهرات در همین خصوص طی مصاحبه ای اعلام کرد روند کاهشی نرخ طلا و ارز در روزهای آینده تدوام خواهد داشت.

 در حالی که با وجود برخی انتظارات روانی بعد از اعلام تحریم های ظالمانه آمریکا علیه ایران برخی فعالان بازار موج دیگری از افزایش قیمت دلار و قیمت سکه را محتمل می دانستند، روند بازار بعد از 13 آبان ماه مطابق انتظار این دسته نبوده است. اما به نظر می رسد برخی رسانه های داخلی نزدیک به جریان اصلاح طلب در انعکاس روند موجود در بازار هر از گاهی سعی دارند سیگنال هایی ارسال کنند که منجر به افزایش قیمت ها شود.

این رسانه ها ضمن اینکه در گزارش های خود مجبور هستند تصویر واقعی از روند موجود بدهند اغلب هر افزایش قیمتی را در بعد سکه و ارز بیشتر برجسته می کنند و در لابه لای مطالب شان نوعی تلاش برای توقف روند موجود دیده می شود.

در این خصوص روزنامه اقتصادی مطرح جریان اصلاح طلبان در گزارشی که به تازگی با عنوان «حال و هوای بازار دلار در پایان پاییز» که مضمون آن را در گزارش های مشابه دیگری تکرار کرده است، رشد هفتگی اخیر دلار را از قول فعالان بازار نیاز به اصلاح قیمتی بعد از کاهش دو هفته ای ارزیابی می کند. در ادامه این گزارش نزدیک شدن دلار به کف قیمتی اش در اولین روز آذر نشانه آن است که بازار جانی برای افزایش ندارد و همین موضوع به نقل از گروهی از فعالان بازار به عنوان عاملی است که پیش بینی می شود قیمت ها در آذرماه روند کاهشی داشته باشد.

این گزارش ضمن پرداختن به نظر گروهی که معتقدند بازار در آخرین ماه پاییز روند کاهشی خواهد داشت، دلایل این گروه را کمبود تقاضا برای خرید و نقش آفرینی موثر بازار ساز (منظور بانک مرکزی) عنوان می کند.

 اما در بخش دیگری به نظرات افزایشی های بازار می پردازد و دلیل این گروه برای امیدواری به افزایش نرخ ارز در آذرماه را تقاضای فصلی مربوط به 10 روز ابتدایی دیماه عنوان می کند. در این خصوص تقاضای ارزی برخی شرکت هایی که در این بازه تسویه ارزی انجام می دهند را نیز مورد توجه قرار می دهد.

در بخش انتهایی این گزارش ضمن اینکه مجدد نظر کاهشی های بازار را مورد توجه قرار می دهد، نیاز شرکت های تجاری به ارز را مجدد مورد توجه قرار می دهد و می نویسد به دلیل شرایط نوسانی در ماه های گذشته این شرکت ها نیاز ارزی شان را تا حدی برآورده کرده اند. البته در این بخش گزارش هم اشاره ای به اینکه چقدر ورود پیدا نکردن این شرکت ها به بازار در آذرماه مورد توجه قرار نگرفته است.

در همین بخش البته به نقل از معتقدان به کاهش قیمت ارز این رسانه اصلاح طلب می نویسد بازارساز به راحتی به تقاضای زائران اربعین پاسخ داد، با این حساب برآورده کردن نیاز مسافران خارجی به مناسبت تعطیلات سال نو میلادی را موضوع سختی نمی داند.

 این روزنامه در آخرین روزهای آبان ماه نیز گزارشی را با عنوان رکورد کاهشی 74 روزه دلار منتشر کرد که در آن مجدد نظرات معتقدان به افزایشی های قیمت ارز در مقابل کاهشی ها قرار گرفت. نویسنده این گزارش تاکید می کند از هفته منتهی به 13 مهر اولین موج کاهشی ارز شروع شده است و با دو موج کاهشی در بازه زمانی 11 شهریور تا زمان نگارش آن گزارش دغدغه ذهنی را برای فعالان بازار بوجود آورده است که آیا باز موج کاهشی در پیش خواهد بود. بعد هم به نقل از معتقدان به افزایش قیمت ارز می نویسد قیمت ها پس از یک دوره کاهشی حالت صعودی پیدا می کند.

البته در ادامه این بخش می نویسد که معتقدان به افزایش دلیل بنیادی خاصی ندارند اما شرایط تحریمی و افت درآمدهای ارزی عامل صعود قیمت خواهد بود. بعد هم این گزارش تاکید می کند چنین آینده نگری باور به افزایش قیمت در میان مدت را برای گروه افزایشی ها تقویت کرده است و سرمایه گذاران بزرگ معتقد به افزایش قیمت نیز بر این اساس برنامه های خود را تنظیم می کنند.

در بخش دیگر این گزارش به نقل از کاهشی های بازار آمده است که اثرات تحریم ها پیش خور شده است و سرمایه گذاران بزرگ ارز مورد نیازشان را تامین کرده اند و فشاری از سوی آنها به بازار تحمیل نخواهد شد.

در همین گزارش افت قیمت دلار به کمتر از 13 هزار تومان موضوعی است که برای معتقدان به افزایش نرخ ارز غیر قابل انتظار توصیف می شود و گزارشگر توصیه می کند در کوتاه مدت بهتر است روند قیمت سکه مورد توجه قرار گیرد، چرا که دستیگری ها در بازار ارز به این بازار حالت امنیتی داده است. سپس در همین بخش گزارش افت قیمت سکه در آن مقطع ضمن اینکه مورد پسند قرار نگرفته است به افت قیمت در میانه مهرماه و نوسان بالاتر از آن توجه شده است.

یک روز بعد از انتشار گزارش فوق، این روزنامه در تحلیلی تلاش می کند رشد 100 تومانی قیمت دلار را به نفع صعود قیمت یا تثبیت در روزهای آینده پیش بینی کند. در این تحلیل ورود دلار به کانال 12 هزار و 400 تومانی را به این شکل تحلیل می کند که دلار یک هفته کاهش قیمت داشته است و به کف قیمتی رسیده است پس زمان افزایش خرید است. در تحلیل دیگری در همین گزارش سعی شده است توپ در میدان بازارساز بیفتد. به این شکل که بازارساز دست از روند کاهش قیمت طی یک هفته دست کشیده است تا قیمت ها تثبیت شود و جلوی صعود را بگیرد.

یک خبرگزاری دولتی متمایل به اصلاح طلبان هم به نقل از یکی از اعضای هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تلاش کرد دلیل کاهش نرخ ارز را سیاسی جلوه دهد. در این مصاحبه مجیدرضا حریری ضمن اینکه روند کاهشی نرخ ارز را لازم می داند، می گوید: « افزایش و کاهش نرخ دلار، نشانگر وجود ناپایداری در اقتصاد کشور است، بنابراین ضروری است که بانک مرکزی شیب نرخ دلار را مدیریت و از صعود آن جلوگیری کند؛ ضمن این‌که روند کاهشی نرخ آن‌را به شکل قطعی و ملایم ادامه دهد تا به دنبال آن بتواند هیجانات بازار را کنترل کند. علت اصلی این ناپایداری‌ها و صعود و نزول‌ها در نرخ ارز به این‌ دلیل است که ارز و قیمت آن در کشور ما بیشتر جنبه سیاسی داشته و پارامترهای اقتصادی چندان در آن دخیل نیستند. در حال حاضر کم کم روند نزولی در قیمت ارز دیده می‌شود، چرا که سفته‌بازان و همچنین دارندگان پس‌انداز خرد مجبور شده اند ارز خود را به بازار عرضه کنند؛ بنابراین ارز روند نزولی در پیش گرفته است.»

در مصاحبه فوق ضمن اینکه این فعال اقتصادی به موضوعاتی همچون خروج سفته بازان از بازار اشاره کرده است و لزوم تلاش دولت برای کاهش مدیریت بازار مورد توجه قرار گرفته است، این رسانه اصلاح طلب با نادیده گرفتن این موضوعات که می توانست به روند کاهشی قیمت دلار کمک کند در تیتر خود موضوع کاهش قیمت را صرفا سیاسی قلمداد می کند.

یکی از گزارش هایی که به خوبی نارضایتی رسانه های اصلاح طلب از روند کاهشی قیمت دلار را نشان می دهد، مطلبی با عنوان «روند کاهش قیمت ارز تا چه زمانی تداوم دارد؟» در یک خبرگزاری دیگر اصلاح طلبان است. در این گزارش که سعی شده است نارضایتی صادرکنندگان از تصمیم بانک مرکزی پیرامون بازگشت ارز به سامانه نیما مورد توجه قرار گیرد، ضمن ارائه گزارشی عینی از روند کاهش قیمت دلار و سکه در روزهای اخیر، به این موضوع پرداخته شده است که تایید رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر الزام صادرکنندگان به وارد کردن ارز حاصل از صادرات غیرنفتی به سامانه نیما باعث افزایش عرضه ارز شد اما این تصمیم با مخالفت صادرکنندگان مواجه شده است. در این خصوص با برجسته کردن نظر اسدالله عسگر اولادی از تجار عضو اتاق بازرگانی، تصمیم بانک مرکزی عاملی برای صفر شدن صادرات غیر نفتی عنوان شده است.

در حالی که افزایش عرضه ارز حاصل از صادرات در سامانه نیما منجر به تدوام روند کاهش قیمتی می شود، در بخش دیگری این رسانه نظر محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات را به این شکل مطرح می کند: ارز نباید در خروج سرمایه وقاچاقبه کار گرفته شود. ما هم با بانک مرکزی در این زمینه همراه هستیم، اما معتقدیم در مکانیزم اجرایی شیوه‌های بازگشت ارز صادرات، این روش‌ها شدنی نیست. در حال حاضر شرکت‌های کوچک و متوسط صادراتی قادر به دریافت وجه صادرات نیستند؛ بلکه می‌توانند ارز را تنها به یک واحد تولیدکننده که کالا به ایران می‌فروشد، توسط خریدار حواله کنند. به اعتقاد ما، روش‌های بهتری برای بازگشت ارز صادراتی وجود دارد؛ ضمن اینکه رئیس کل بانک مرکزی هم درمصاحبهچهارشنبه شب خود اشاره کرد که باید بازار دوم تعمیق و واقعی شود؛ یعنی نرخ ارز در سامانه نیما و بازار آزاد یکسان باشد یا حداقل فاصله کمی داشته باشد.