وجود شواهدی که نشان می‌‌دهد سیاره زهره زمانی قابل سکونت بوده است

وجود شواهدی که نشان می‌‌دهد سیاره زهره زمانی قابل سکونت بوده است

ابرهای صاعقه‌دار اسیدی، سطح سوزان، فشار اتمسفری که می‌تواند استخوان‌هایتان را بشکند و محیط طاقت‌فرسای سیاره‌‌ی زهره، آن را به یکی از بدترین و غیر جذاب‌ترین مکان‌های منظومه‌ی شمسی بدل کرده است. اما یافته‌های جدید نشان می‌دهند که در مراحل آغازین حیات بر روی زمین، احتمالا سیاره‌ی زهره نیز قابل سکونت بوده است.

دیوید گرینسپون از موسسه‌ی علوم سیاره‌ای در شهر توسان ایالت آریزونا می‌گوید:

احتمالا هر دو سیاره اقیانوس‌هایی با آب‌های گرم در تماس با صخره‌ها داشته‌اند و مولکول‌های آلی در این اقیانوس‌ها دچار تکامل شیمیایی بوده‌اند. بر اساس اطلاعات و درک کنونی ما، این موارد از ملزومات آغاز حیات به شمار می‌روند.

دانشمندان چندین سال است این موضوع را مطرح کرده‌اند که احتمالا سیاره‌ی زهره همواره داغ‌ترین سیاره‌ی منظومه‌ی شمسی نبوده است. در سال ۲۰۱۰، پژوهشگران به این حقیقت اشاره کردند که زمین و زهره از لحاظ ابعاد، چگالی و ترکیب، مشابه هم هستند. نزدیک بودن این سیاره‌ها نشانگر این موضوع است که احتمالا از مواد یکسانی ساخته شده‌اند.

سیاره‌ی زهره نیز همانند زمین، نسبت دوتریوم به هیدروژن بسیار بالایی دارد، این امر نشان می‌دهد که سیاره‌ی یاد شده در دوره‌ای از زمان مقدار فراوانی آب داشته است، اما به طرز عجیبی با گذر زمان آن را از دست داده است.

اکنون گمانه‌زنی‌ها در خصوص گذشته‌ی زهره جدی‌تر از قبل شده است، چرا که مدل‌های جوی جدید نشانگر آن هستند که ۳ میلیارد سال پیش، این سیاره نیز همانند زمین، دماهایی معتدل داشته و از اقیانوس‌هایی به حالت مایع بهره می‌برده است.

تیم تحت سرپرستی مایکل وی از موسسه‌ی مطالعات فضایی گودارد ناسا، چهار نسخه از زهره‌ی اولیه را شبیه‌سازی کرده است و در هرکدام تغییراتی جزئی را با فاکتورهای معینی مانند طول روز و میزان انرژی دریافتی این سیاره از خورشید، به وجود آوردند.

با تکامل این چهار مدل در طول میلیاردها سال، یکی از آنها به دماهای معتدلی دست یافت و ابرهای متراکمی نیز در جو آن به وجود آمد که می‌توانست از سطح سیاره در برابر تابش‌های شدید خورشید و بارش برف، محافظت کند. این سیاره احتمالا تا ۷۱۵ میلیون سال قبل، قابل سکونت بوده است.

اما یک اشکال اساسی وجود دارد: برای آنکه این مدل در طول یک دوره‌ی ۲ میلیارد ساله، شرایط سکونت‌پذیری را داشته باشد، سیاره‌ی زهره باید به کندی امروز چرخش کند، چیزی که پژوهشگران کماکان در صدد اثبات درستی آن هستند. از آنجا که سرعت چرخش زمین به تدریج پایین آمده است، برخی از پژوهشگران معتقد هستند که چرخش زهره نیز در گذشته‌ سریع‌تر بوده است.

مایکل وی می‌گوید:

چنانچه سرعت چرخش زهره در گذشته سریع‌تر بوده باشد، همه چیز غیر قابل پیش‌بینی خواهد بود. اما در شرایط مناسب، دماهای به دست آمده به طرز قابل توجهی مشابه زمین است.

چنانچه نتایج این مدل صحت داشته باشد، احتمالا همانند زمین، حیات در زهره نیز شکل گرفته است. متاسفانه شرایط کنونی زهره به گونه‌ای نیست که بتوان در آن به دنبال سرنخ‌هایی از حیات احتمالی از دست‌رفته‌، باشیم. زهره داغ‌ترین سیاره‌ی منظومه‌ی شمسی بوده و پوشیده از ابرهای اسید سولفوریکی است که عجیب‌ترین صاعقه‌هایی را که تا کنون شناسایی شده است، به وجود می‌آورند.

چنانچه بر روی سطح زهره بایستید، فشار اتمسفری را تجربه خواهید کرد که ۹۰ بار سنگین‌تر از فشار اتمسفر زمین است. این فشار معادل فرو رفتن به عمق ۹۱۴ متری اقیانوس است.

اما شرایط محیطی زهره چگونه از حالتی مشابه با شرایط زمین به وضعیت کنونی رسیده است؟

گرینسپون در جواب این سوال می‌گوید:

این یکی از بزرگترین اسرار سیاره‌ی زهره است. سوال یاد شده با در نظر گرفتن احتمال مشابهت زمین و زهره در دوره‌ی آغاز حیات بر روی زمین، جالب‌تر نیز می‌شود.

به گفته‌ی اعضای تیم، تنها راه پی بردن به آنکه آیا زهره زمانی قابل سکونت بوده است یا خیر و اینکه چگونه به چنین وضعیت ناخوشایندی دچار شده است و همچنین پی بردن به اینکه آیا زمانی حیات در سطح آن وجود داشته است یا خیر، پا گذاشتن به سطح این سیاره است. ناسا هم‌اکنون در حال امکان‌سنجی این ماموریت است.