تصاویر عجیب از سیاره‌ ای فراخورشیدی که در نوع خود بی‌ سابقه است

تصاویر عجیب از سیاره‌ ای فراخورشیدی که در نوع خود بی‌ سابقه است

ستاره‌ی درخشانی که در تصویر بالا می‌بینید CVSO 30 نام دارد، که ۱۲۰۰ سال نوری از زمین فاصله داشته و در واقع در فاصله‌ی بسیار اندکی ار شمال کمربند جبار واقع شده است. اما اگر یک بار دیگر با دقت نگاه کنیم، می‌بینیم که نقطه‌ی قهوه‌ای کوچکی بالای CVSO 30 قرار دارد. این نقطه‌ی قهوه‌ای، سوژه‌ی هیجان و کنجکاوی‌های زیادی در جهان نجوم بوده است. این یک نقطه‌ی قهوه‌ای ویژه است.

در واقع، آن نقطه یک سیاره‌ی فراخورشیدی است که دانشمندان به نام CVSO 30c نامگذاری کرده‌اند و همچنین دومین سیاره‌ی گردش‌کننده پیرامون این ستاره‌ی خاص است که شناسایی می‌شود. چیزی که آن را به موردی خاص و ویژه تبدیل می‌کند مدار عظیم آن سیاره است. فاصله‌ی این سیاره از ستاره‌ی خودش حدود ۶۶۰ برابر فاصله‌ی سیاره‌ی ما از خورشید در هر مقطع زمانی است و زمانی به مدت ۲۷ هزار سال طول می‌کشد تا این سیاره یک مدار کامل را بپیماید. این موضوع بسیار شگفت‌انگیز است و عمده‌ی این شگفتی از این حیث است که سیاره‌ی دیگری که در مدار همان ستاره گردش می‌کند و با نام CVSO 30B شناخته می‌شود، به آن ستاره بسیار نزدیک‌تر است. CVSO 30b مدار خود را در اندکی کمتر از ۱۱ ساعت کامل می‌کند.

سیاره‌ی نزدیک‌تر در سال ۲۰۱۲ با استفاده از یک روش متداول به نام نورسنجی انتقالی (transit photometry)کشف شد. به عبارت دیگر، دانشمندان ستاره را مورد رصد قرار دادند و پی بردند که این ستاره به اندازه‌ی زمانی که پدیده‌ای از مقابلش عبور می‌کند درخشان نیست. آن پدیده در واقع یک سیاره‌ بود.

جستجو و مشاهده‌ی سیاره‌هایی تا این حد کوچک در اغلب موارد یا بسیار دشوار بوده یا اینکه عملا امکان‌ناپذیر است. دلیل این امر این است که نور ستاره‌های مادر آنها می‌تواند با یک تابش خیره کننده به طور کامل آنها را محو کند. دلیل اصلی که دانشمندان نیز گاها از پروسه‌ی خسته‌کننده‌ی نورسنجی انتقالی ناامید می‌شوند نیز همین است. با این حال، در مورد سیاره‌ی تازه کشف شده‌ی CVSO 30c، مدار سیاره، آن را به اندازه‌ی کافی از ستاره‌اش دور  نگه می‌دارد تا مشکل مطرح شده پیش نیاید.

دانشمندانی در مرکز تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه‌ی فضایی اروپا در شیلی، رصدخانه‌ی کک در هاوایی و رصدخانه‌ی کالار آلتو (Calar Alto) در اسپانیا برای ایجاد این تصویر باور نکردنی از سیاره‌ی دوردست با همدیگر همکاری کردند. یافته‌های آنها در صورت تایید در نوع خود به عنوان اولین پدیده به شمار خواهد رفت. بر پایه‌ی گزارش ESO، دانشمندان پیش از این هیچ گاه با سیستم ستاره‌ای مواجه نبودند که در آن یک سیاره به اندازه‌ای نزدیک به ستاره‌ی خود باشد که برای شناسایی آن به روش نورسنجی انتقالی نیاز پیدا کنیم و در عین حال، سیاره‌ی دیگر به اندازه‌ای دور از ستاره باشد که بتوان آن را با تصویربرداری و مشاهده‌ی مستقیم شناسایی کرد.

برای کنجکاوی بیشتر می‌توانیم اشاره کنیم که سیستم ستاره‌ای مورد بحث ما، در مقیاس استانداردهای کیهانی، بسیار جوان است. دانشمندان هنوز در مورد اینکه این سیستم تنها با ۲.۵ میلیون سال قدمت چگونه تا این حد عجیب و سریع شده مطمئن نیستند. نمایندگان ESO پیشنهاد داد‌ه‌اند که ممکن است سیارات در یک نقطه‌ با هم برخورد کرده باشند و پس از برخورد همانند توپ‌های بیلیارد از هم دور شده و هر کدام در مسیری غیر قابل پیش‌بینی در مداری جدید قرار گرفته باشند.