برای مسکونی کردن مریخ چه مشکلاتی بر سر راه قرار دارد
برای مسکونی کردن مریخ چه مشکلاتی بر سر راه قرار دارد
هنوز هیچ انسانی موفق نشده بر روی مریخ پای بگذارد، مگر در فیلمهای علمی و تخیلی. اگر بخواهیم سیارهی سرخ را توصیف کنیم در یک کلام باید بگوییم زندگی در مریخ فلاکتبار خواهد بود. مریخ چنان بیابان مرده، بایر و منجمدی است که سیبری در برابر آن بهشت به نظر خواهد رسید. اما دمای بسیار سرد، کمبود اکسیژن برای تنفس و سطوح مختلف تشعشعات خطرناک تنها قسمتی از ویژگیهایی است که زندگی در مریخ را به جهنمی سرخ تبدیل میکند. زمستانهای مریخ دو برابر طولانیتر از چیزی است که بر روی زمین تجربه میکنیم؛ در حالی که آب در مریخ وجود دارد، اما به شکل یخهایی سفتتر از صخره. تمام این مشکلات باعث میشود تا در مورد خانهی دوم خطاب کردن این سیاره تجدید نظر کنیم. سخنران TED و تکنولوژیست استفان پترانک کتاب کاملی در مورد مخاطرات زندگی در مریخ به نگارش درآورده که در ادامه، نکات اصلی آن را مشاهده خواهید کرد.
روزهای مریخ چندان بلندتر از روزهای زمین نیستند؛ در سیارهی سرخ هر روز ۲۴ ساعت و ۳۹ دقیقه و ۲۵ ثانیه طول میکشد، هر سال مریخ ۶۸۷ روز است و این به آن معنی است که فصلها در مریخ حدود دو برابر طولانیتر از فصول زمین هستند. همچنین به دلیل تخم مرغی بودن مدار این سیاره به دور خورشید، تفاوت دما میان فصول در آن بسیار بیشتر از اختلاف دمای زمستان و تابستان در زمین است.
حدود ۶۰ درصد از نوری که زمین از خورشید دریافت میکند به مریخ میرسد؛ این میزان تقریباً همانند نوری است که در یک غروب زمستانی در شهری مثل میلان، پکن و یا شیکاگو میتوانیم تجربه کنیم. مستقر شدن فضانوردان در نزدیکی استوای مریخ به آنها این امکان را میدهد که روزهای نسبتاً مطبوعی را داشته باشند؛ اما شبهای سیارهی سرخ به راحتی تا ۷۰- درجهی سلسیوس سرد خواهد شد؛ بنابراین تاسیساتی برای حفاظت از فضانوردان در برابر این سرمای وحشتناک لازم خواهد بود.
خاک مریخ شباهت زیادی به خاک برخی نواحی زمین مانند درههای خشک قطب جنوب و یا ارتفاعات آتشفشانی هاوایی دارد. فضانوردان احتمالاً بتوانند در گلخانههایی باد شونده، گیاهانی را برای تأمین غذا در این سیاره کشت دهند؛ این گلخانهها فشار اتمسفر لازم برای زنده ماندن گیاهان را تأمین خواهند کرد. البته گیاهشناسان انتظار دارند برخی گیاهان بتوانند در اتمسفری با یک دهم فشار زمین نیز رشد کنند؛ اگرچه هنوز نمیدانیم تفاوت میزان جاذبه چه تأثیری در رشد گیاهان خواهد گذاشت.
اگر بتوانیم دمای مریخ را افزایش دهیم، با این کار گازهای یخ زده درون جو این سیاره آزاد خواهند شد که باعث ایجاد اثر گلخانهای میشود. پس از آن یخهای سطحی مخصوصاً در نواحی نزدیک استوا ذوب خواهند شد؛ بنابراین رودخانههایی بر سطح مریخ جاری خواهند شد که میتوان از آنها برای کشت گیاهان خارج از گلخانه استفاده کرد؛ این گیاهان به مرور اکسیژن را به جو مریخ اضافه خواهند کرد.
اکسیژنه کردن جو مریخ کاری بسیار طولانی مدت خواهد بود. هوایی که انسان بر روی زمین تنفس میکند از ۲۱ درصد اکسیژن و ۷۸ درصد نیتروژن تشکیل شده است؛ این میزان ترکیبی حیاتی برای ما است. با میزان کمتری از اکسیژن احساس خفگی خواهیم کرد و اکسیژن بیشتر، میتواند به شُشهایمان صدمه وارد کند. اگرچه نیتروژن از طریق شُشها جذب نمیشود، اما بیشتر هوایی که نفس میکشیم را تشکیل میدهد و باعث میشود میزان مناسبی از اکسیژن را دریافت کنیم. تکامل یافتن انسان با شرایط آب و هوایی زمین به آن معنی است که اگر بخواهیم مریخ را به سیارهای مسکونی تبدیل کنیم، مجبوریم نه تنها اکسیژن مورد نیاز را به جو این سیاره پمپاژ کنیم، بلکه باید ترکیب ۹۵ درصدی دیاکسید کربن جو را با گازی دیگر جایگزین کنیم؛ و پس از آن با کم شدن میزان دیاکسید کربن جو اثر گلخانهای کاهش مییابد که باعث سردتر شدن مریخ خواهد شد.
در دورترین فاصله ۲۱ دقیقه طول میکشد تا سیگنالهای رادیویی از زمین به مریخ برسد. فضاپیمایی که میخواهد به سمت مریخ حرکت کند باید به هوش مصنوعی قدرتمندی مجهز شده باشد که در مواقع ضروری بتواند تصمیمات مناسب را اتخاذ کند؛ زیرا زمان لازم برای گرفتن فرامین از زمین وجود نخواهد داشت.