ثبت رکوردی دیگر؛ کاوشگر ناسا در مدار سیارک بنو قرار گرفت

ثبت رکوردی دیگر؛ کاوشگر ناسا در مدار سیارک بنو قرار گرفت

کاوشگر ناسا که برای کاوش و نمونه‌‌برداری از سیارک بنو (Bennu) اعزام شده بود، شروع به گردش در مدار سیارکهدف خود کرده‌ است؛ این به‌‌منزله‌‌ی ثبت یک رکورد جدید در کوچک‌ترین جرم آسمانی است که تاکنون یک فضاپیما توانسته در مدار آن قرار بگیرد.

هنوز یک ماه نمی‌گذرد که خبر کشف وجود آب روی سیارک بنو از سوی کاوشگر ناسا شگفتی جهان را برانگیخته بود؛ حال خبر رسیده است که در ساعت ۱۱:۱۳ شب ۳۱ دسامبر (۱۰ دی‌‌ماه)، کاوشگر اُسیریس رکس (OSIRIS-Rex)  توانسته با عملکرد هشت ثانیه‌‌ای پیشرانه‌‌ی خود، در مدار این سیارک ۵۰۰ متری قرار گیرد.

دانته لاورتا پژوهشگر ارشد کاوشگر اُسیریس رکس از دانشگاه آریزونا در بیانیه‌ای گفت:

تیم پژوهشی توانست با اجرای تمام‌‌وکمال مانور قرارگیری در مدار بنو، به سیر موفقیت‌‌های دنباله‌‌دار خود در این مأموریت ادامه دهد. قرارگیری در مدار بنو یک دستاورد شگفت‌انگیز بود که تیم ما سال‌ها در حال برنامه‌ریزی برای آن بوده است.

کاوشگر اُسیریس رکس در روز ۳ دسامبر رسماً به سیارک Bennu رسید. طی چهار هفته‌‌ی اخیر، اعضای تیم مأموریت زمان خود را صرف اندازه‌‌گیری ابعاد این سیارک و برآورد جرم و نقشه‌برداری تفصیلی از شکل آن کردند. هثر اینوسمعاون پژوهشگر ارشد اُسیریس رکس در دانشگاه آریزونا، در اوایل این ماه در مصاحبه با سایت اسپیس گفت:

عملیات بسیار پیچیده‌‌ای پیش از قرارگیری در مدار این سیارک مورد نیاز بود؛ چراکه مانور به دور جرمی که اساساً هیچ جاذبه‌‌ای ندارد، یک تلاش بسیار چالش‌‌برانگیز محسوب می‌‌شود. بنابراین ما نیاز داشتیم پیش از برداشتن هر قدمی، اطلاعات بیشتری جمع‌‌آوری کنیم.

پیش‌ازاین، کوچک‌ترین شی‌‌ای که یک کاوشگر توانسته بود در مدار آن قرار گیرد، دنباله‌دار 67P/Churyumov-Gerasimenko با قطر تقریبی ۴.۱ کیلومتر بود که توسط کاوشگر رُزِتا از سوی آژانس فضایی اروپا در سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ مورد کاوش قرار گرفته بود. قابل ذکر است که سیارک ایتوکاوا (Itokawa) که طی مأموریت هایابوسا در سال ۲۰۰۵ مورد مطالعه قرار گرفت، کوچک‌تر از سیارک بنو بود؛ بااین‌حال هایابوسا هرگز در مدار این سیارک سنگی قرار نگرفت؛ به‌طور مشابه در ماموریت هایابوسای۲ (Hayabusa2) در اواخر ژوئن سال ۲۰۱۸ نیز این کاوشگر تنها از کنار سیارک Ryugu پرواز کرده است.

همچنین اُسیریس رکس دیروز رکورد دیگری را نیز با قرارگیری در نزدیک‌ترین مدار به‌‌دور یک جرم فضایی کوچک ثبت کرد. اعضای تیم این مأموریت می‌‌گویند که کاوشگر اکنون در فاصله‌‌ی ۱.۶ کیلومتری از سطح بنو گردش می‌‌کند.

مأموریت ۸۰۰میلیون دلاری اُسیریس رکس در سپتامبر ۲۰۱۶ کلید خورد و هدف اصلی آن کمک به پژوهشگران برای درک بهتر روزهای اولیه‌‌ی پیدایش منظومه‌‌ی شمسی و مشخص‌‌کردن نقش احتمالی خرده‌‌سیارات غنی از کربنی نظیر بنو در پیدایش حیات روی سیاره‌‌ی زمین است؛ چراکه برخی یر این باورند که ممکن است آب و ترکیب‌‌های آلی زمین از چنین سیارک‌‌هایی آمده باشد.

بخش عمده‌ای از این اطلاعات از تجزیه‌‌و‌‌تحلیل مواد طبیعی بنو (پس از بازگشت نمونه‌‌ها به زمین) به‌‌دست خواهد آمد. اُسیریس رکس با هدف به‌‌دست آوردن نمونه‌‌ای با اندازه‌‌ی مناسب از خاک و شن سیارک، در اواسط سال ۲۰۲۰ به سطح سیارک نزدیک خواهد شد و پس از استخراج و ارسال محموله، نمونه‌‌های جمع‌‌آوری‌‌شده در سپتامبر ۲۰۲۳ به‌‌وسیله‌‌ی یک چتر نجات در صحرای یوتا فرود خواهد آمد (هایابوسای۲ نیز اهداف مشابهی دارد و کپسول بازگشت نمونه‌‌های استخراج‌‌شده از این کاوشگر‌‌ ژاپنی نیز قرار است در دسامبر ۲۰۲۰ روی زمین فرود بیاید).

لاورتا می‌‌گوید:

 با نزدیک شدن به پایان عملیات ناوبری، ما منتظر نقشه‌برداری علمی و مرحله‌‌ی انتخاب محل نمونه‌‌برداری در این مأموریت هستیم.

مأموریت اُسیریس رکس از جنبه‌‌های دیگری نیز مفید خواهد بود. مقامات ناسا گفته‌اند که به‌‌عنوان مثال، این مأموریت می‌‌تواند درک دانشمندان را از منابع بالقوه‌‌ی موجود در خرده سیاره‌ها افزایش داده و همچنین به مسیریابی دقیق‌‌تر خط سیر سیارک‌‌های بالقوه‌‌ خطرناکی که به زمین نزدیک می‌‌شوند، کمک کند. (سیارک بنو نیز در رده‌‌ی همین سیارک‌‌های خطرناک قرار دارد و علی‌‌رغم شانس بسیار کم، همچنان احتمال دارد در اواخر قرن بیست‌ودوم با زمین اصابت کند).

قرارگیری اُسیریس رکس در مدار، اولین مورد از دو رویداد مهم صنعت فضایی است که به فاصله‌ی چند ساعت از یکدیگر روی می‌‌دهند. فضاپیمای نیو هورایزنز ناسا در ساعت ۹:۰۳ روز اول ژانویه (۱۱ دی‌‌ماه) از جرم آسمانی آلتیما تولی (Ultima Thule) در کمربند کویپر بازدید کرده است؛ این کاوشگر در حال انجام عملیات پرواز مداری به‌‌دور دورترین جرم فضایی است. آلتیما تولی در فاصله‌‌ی ۶.۴ میلیارد کیلومتری از زمین قرار گرفته که این فاصله‌‌ ۱.۶میلیارد کیلومتر دورتر از پلوتو است؛ نیو هوریزونز در ژوئیه ۲۰۱۵ از کنار این سیاره‌‌ی کوتوله عبور کرد.