بارش میکروپلاستیک بر فراز ارتفاعات آلپ و راکی
نگاهی به آنچه همین حالا پوشیدهاید، بیندازید، همه چیز مصنوعی است؟ پلیاستر، شاید مقداری نایلون و زیپی که در لایهای از اورتان پوشیده شده است؟ نتایج بررسیها نشان میدهد برخی از ذرات ریز این مواد مصنوعی میتوانند به شمالگان برسند و همراهبا برف یا قطرات باران در دامنههای رشته کوه راکی فرود آیند.
دو مطالعهی جدید از اخبار مضطربکنندهای درمورد میزان شیوع آلودگی پلاستیکی حکایت میکنند که حتی در برخی از دورافتادهترین نقاط کرهی زمین نیز دیده میشوند. دانشمندان سازمان زمینشناسی آمریکا (USGS) که در کلرادو مشغول به کار بودند، ذرات میکروپلاستیک را در نمونههای آب بارانی مشاهده کردند که از این ایالت جمعآوری کرده بودند. بعضی از مناطق نمونهبرداری بیش از ۱۰ هزار فوت (۳۰۴۸ متر) ارتفاع داشتند و برخی دیگر در نزدیکی شهرها قرار گرفته بودند. هدف از پژوهش مذکور تعیین میزان آلودگی نیتروژنی موجود در اتمسفر بود و کسی بهدنبال پلاستیک نمیگشت؛ بااینحال مشاهدهی میکروپلاستیکها در قطرات باران ارتفاعات یک شوک برای پژوهشگران بود. ودربی پژوهشگر مطالعه میگوید:
این (آلودگی پلاستیکی) در باران و در برف است. این اکنون بخشی از محیط ما است.
پژوهشگران در این گزارش که با عنوان «باران پلاستیک میبارد» منتشر شد، انواع مختلف پلاستیکهایی را که در آب باران پیدا کرده بودند، نشان دادند (شکل زیر). این پلاستیکها دارای رنگها، اشکال و اندازههای مختلفی بودند، البته بهاندازهای کوچک که بتوانند در اتمسفر جابهجا شوند. نتیجهگیری مطالعه که گویی خود پژوهشگران هم آن را باور نمیکنند، با همان عنوان ساده آغاز میشود: «باران پلاستیک میبارد».
غلظتها در مناطق مجاور شهرها بالاتر بود، اما کشف پلاستیک در ارتفاعات بیش از ۳ هزار متری به پژوهشگران نشان داد که اکنون ذرات پلاستیکی تقریبا در همهجا وجود دارند. در این گزارش آمده است: «رسوب پلاستیک فراگیر است و این فقط یک وضعیت شهری نیست».
در این گزارش گفته میشود که منشا این مواد قابلردیابی نیست، اما ما درواقع میدانیم که منشا آن خودمان هستیم. ما این موضوع را از قبل میدانستیم که شستن لباسهای مصنوعی میتواند الیاف میکروپلاستیک را وارد آبراههها کند و این ذرات شاید ازطریق تبخیر راه خود را به ابرها پیدا کنند یا قطعات پلاستیکی دور ریخته شده به ذرات بسیار ریزی شکسته میشوند که میتوانند همراه باد به آسمان بروند. بهنظر نمیرسد کسی بداند چقدر پلاستیک در این جهان طبیعی وجود دارد و آیا بشر توانایی پاکسازی آن را دارد یا نه. دانشمندان زمان بیشتری را صرف مطالعهی پلاستیکهای موجود در اقیانوسها کردهاند و کمتر به پلاستیکهایی که در اتمسفر بوده و به شکل قطرات باران در کوهستانها فرود میآیند، پرداختهاند.
آلودگی پلاستیکی به شکل برف نیز میبارد. مطالعهی دیگری که روز چهارشنبه در مجلهی Science Advances منتشر شد، نشان داد که قطعات کوچک پلاستیک در سرتاسر رشتهکوه آلپ و شمالگان نیز وجود دارد. درحقیقت، دانشمندان میدانستند که میکروپلاستیکها در شمالگان وجود دارند و با ریزش برف در آنجا فرود آمدهاند اما مطمئن نبودند که این ذرات چگونه به آن منطقه میرسند.
تجزیهوتحلیل نمونههای برف کوهستان آلپ در کشور سوئیس نشان داد که ذرات پلاستیک در برفهای آنجا نیز وجود داشت. پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که پلاستیکها ازطریق اتمسفر به شمال رسیدهاند. بنابراین، آنها در هر جایی میتوانند حضور داشته باشند. آنها توضیح میدهند:
غلظت پلاستیکها در برف بسیار زیاد بوده و نشاندهندهی آلودگی قابلتوجه اتمسفر است.
یافتههای مشابهی در پیرنه و چین نیز گزارش شده است. این آلودگی در دریا وجود دارد. در ماهی وجود دارد، در هوا نیز است. ما آن را میخوریم و نفس میکشیم. ظاهرا ما روی آن اسکی نیز میکنیم.
از آنجایی که پژوهشگران نمیدانند چقدر پلاستیک بهصورت شناور در سرتاسر جهان وجود دارد، غیر ممکن است که بتوانیم بگوییم آیا زدودن آنها امکانپذیر است یا نه. تکنیکهای مورد استفاده برای مطالعهی میکروپلاستیکها میتوانند فقط تا اندازههای ۱۱ میکرون را بررسی کنند. بهعقیدهی برخی پژوهشگران، الیاف پلاستیکی به قطعاتی بسیار کوچکتری شکسته میشوند. براین اساس، نمیتوان میزان آلودگی را مشخص کرد یا درمورد مدت زمان ماندگاری آنها حرفی زد. استفان کروز از دانشگاه بیرمنگام میگوید:
حتی اگر ما استفاده از پلاستیک را متوقف کنیم، مشخص نیست که تا چه مدت پلاستیکها در سیستمهای رودخانهای ما در گردش خواهند بود. براساس چیزی که ما اکنون درمورد پلاستیکهای موجود در اعماق آبهای زیرزمینی و تجمع آن در رودخانه میدانیم، من حدس میزنم که این قرنها زمان خواهد بود.
اگرچه ممکن است تلاش ما بهنظر ناچیز آید اما راهحلهایی هرچند کوچک برای پرهیز از مشکلات بیشتر وجود دارد. شرکتهایی نظیر Guppyfriend و Cora Ball محصولاتی را تولید میکنند که میتوانند پلاستیکهایی را که هنگام شستن لباس در ماشین لباسشویی آزاد میشود، بهدام انداخته و مانع از ورود آنها به آبراههها شوند. این کار شمالگان را پاکسازی نمیکند اما قدمی کوچک درجهت کاهش آلودگیهای پلاستیکی است.