بهترین فناوری برای مبارزه با تغییرات آب‌‌ و هوایی چیست؟

برای پیشگیری از فاجعه‌ی زیست‌محیطی بر اثر افزایش دمای دو درجه‌ای کل سیاره‌ی زمین، همین امروز باید به تغییرات آب و هوایی بپردازیم.

تغییرات آب و هوایی تاکنون تأثیرات زیادی بر قشر آسیب‌پذیر مردم دنیا از جمله جوامع روستایی و فقیر و جوامع ساحلی گذاشته‌اند؛ زندگی این افراد به‌شدت به کشاورزی و زمین‌هایشان وابسته است. تغییرات آب و هوایی یکی از دلایل عمده‌ی فجایع آب‌وهوایی مثل طوفان‌ها، گردبادها، سیلاب، خشکسالی، آتش‌سوزی و بحران‌های دیگر هستند.

هدف حامیان محیط زیست و سیاستمداران، استفاده از فناوری یا سیاست‌گذاری‌هایی مثل وضع مالیات‌ کربنی برای کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی است. البته این طرح‌ها برای کاهش نشر گازهای کربنی انسانی ضروری هستند (تنها ۱۰۰ شرکت سوخت فسیلی را می‌توان عامل ۷۱ درصد نشر کربنی دانست). به همین دلیل در توافق پاریس (که ۱۸۱ کشور جهان آن را امضا کرده‌اند) به‌شدت بر کاهش نشر کربنی مرتبط با سوخت‌های فسیلی تأکید شده است.

با وجود تأکید بین‌المللی بر سوخت‌های فسیلی، قدرتمند‌ترین و بهینه‌ترین فناوری جذب کربنی در سطح دنیا نادیده گرفته شده است: جنگل‌ها. بر اساس پژوهش‌های علمی اخیر، جنگل‌ها و دیگر راه‌حل‌های آب‌وهوایی طبیعی به دلیل خاصیت ذخیره‌سازی گاز کربن و تفکیک آن تأثیر زیادی بر کاهش تغییرات آب‌ و هوایی دارند. با راه‌حل‌های آب‌وهوایی طبیعی می‌توان تا ۳۷ درصد به هدف تغییرات آب و هوایی رسید؛ اما این در حالی است که تنها ۲.۵ درصد روی این بخش سرمایه‌گذاری شده است.

بهترین فناوری برای مبارزه با تغییرات آب‌‌وهوایی چیست

قدرت جنگل‌ها برای ذخیره‌سازی کربن‌دی‌اکسید از طریق فرآیندهای ساده‌ی رشد خارق‌العاده است. یک درخت می‌تواند به‌صورت میانگین ۲۱ کیلوگرم کربن دی‌اکسید را در طول یک سال ذخیره کند. بر اساس پژوهش‌های اخیر، درخت‌های بکر قادر به ذخیره‌سازی نشر‌های کربن دی‌اکسید کل کشورهایی مثل پرو و کلمبیا هستند.

به همین دلیل سیاست‌گذارها و رهبران کسب‌وکار باید سیاست‌ها و محرک‌های جاه‌طلبانه‌ای را برای پیشگیری از جنگل‌زدایی اعمال کنند، جنگل‌ها را احیا کنند و از مدیریت پایداری احیای جنگل‌ها در جهت مبارزه با تغییرات آب و هوایی حمایت کنند. محافظت از جنگل‌ها علاوه‌بر پایداری آب‌ و هوا، مزایای دیگری از جمله تولید اکسیژن، تصفیه‌ی آب و حمایت از تنوع زیست‌محیطی را هم به دنبال دارد. مردم جهان نه‌تنها برای آب‌ و هوای پاک، اکسیژن و دارو به جنگل‌ها نیاز دارند؛ بلکه زندگی روزمره‌ی آن‌ها نیز به جنگل‌ها وابسته است.

متأسفانه با وجود تعهدات شرکت‌ها و دولت‌ها برای مبارزه با جنگل‌زدایی، هنوز هم بسیاری از جنگل‌ها برای تولید منابع ومواد غذایی به زمین‌های کشاورزی تبدیل می‌شوند. با افزایش کربن دی‌اکسید موجود در جو، کاهش نشر نامناسب این گاز وافزایش نسبت‌های بالای جنگل‌زدایی نیاز به اقدامات فوری برای اجتناب از بدترین آثار تغییرات آب و هوایی بیش‌ازپیش احساس می‌شود.

حالا زمان افزایش سرمایه‌گذاری و توجه به احیا و محافظت از جنگل‌ها رسیده است. برای این کار در ابتدا باید مشکلات عمده‌ی آب‌ و هوایی را حل کرد. برای مثال، افزایش پوشش درختی می‌تواند به حل مشکل امنیت غذایی در بسیاری از نواحی کمک کند.

درخت‌ها می‌توانند به بهبود تولید مزرعه کمک کنند و از طریق فروش میوه، آجیل یا چوب منبع درآمد دیگری را برای کشاورزها فراهم کنند؛ تمام این فرآیندها بر ذخیره‌سازی کربن‌دی‌اکسید تأثیرگذار هستند. بر اساس تخمین‌ها، افزایش سرمایه‌گذاری در زمینه‌ی توسعه‌ی جنگل‌های زراعی می‌تواند منجر به ذخیره‌سازی کربن تا سقف ۹.۲۸ گیگاتن و صرفه‌جویی ۷۹.۸ میلیارد دلاری تا سال ۲۰۵۰ شود. در مناطقی که توسعه‌ی پوشش درختی در مقیاس بزرگ دشوار است، توسعه‌ی جنگل‌های زراعی توافق خوبی است.

در مناطق روستایی کمتر توسعه‌یافته (به‌ویژه بخش‌های حاره‌ای) برنامه‌های مدیریت جنگلداری پایدار می‌تواند منجر به کاهش فقر شود. برای مثال جنگل‌های منطقه‌ی پیتن گواتمالا طی ۱۴ سال گذشته، نرخ جنگل‌زدایی را به صفر نزدیک کرده‌اند؛ درحالی‌که در مناطق حفاظت‌شده و موقتی این درصد به ۱۲ می‌رسد. کسب‌وکارهای متمرکز بر توسعه‌ی جنگل، منجر به بهبود و توسعه‌ی مدرسه و بیمارستان هم خواهند شد. خارج از این محدوده، نرخ جنگل‌زدایی می‌تواند تا ۲۰ برابر هم افزایش پیدا کند.

با احیای چشم‌اندازهای طبیعی می‌توان سرمایه‌گذاری در خدمات اکوسیستمی و ذخیره‌ی کربنی را هم افزایش داد. به نقل از اتحادیه‌ی بین‌المللی حفظ منابع طبیعی، احیای چشم‌اندازهای طبیعی می‌تواند سالانه منجر به ذخیره‌ی ۱.۷ گیگاتنی کربن شود. پروژه‌های احیای جنگل‌ها می‌تواند رابطه‌ی مثبتی با سیستم‌های انسانی داشته باشد (احیای جنگل‌ها فرصت‌های اقتصادی جدیدی را به وجود خواهد آورد).

پروژه‌های خوبی مانند چالش بُن در این زمینه اجرا شده است. رهبران ۵۶ کشور جهان این چالش را با هدف احیای جنگل‌ها و بازیابی ۱۵۰ میلیون هکتار منظره‌ی طبیعی تا سال ۲۰۲۰ راه‌اندازی کرده‌اند. بسیاری از دولت‌ها و گروه‌ها بر اساس بیانیه‌ی نیویورک در رابطه با جنگل‌ها (New York Declaration on Forests) برای مبارزه با جنگل‌زدایی هم‌پیمان شده‌اند. در بخش خصوصی/عمومی هم هدف Cocoa and Forests Initiative در ساحل‌عاج و غنا پیشگیری از نابودی جنگل‌های کاکائو است. Cocoa and Forest Initiative پیمانی میان کشورهای تولیدکننده‌ی کاکائو از جمله ساحل‌عاج، غنا و کلمبیا و شرکت‌های پیشتاز تولید‌کننده‌ی کاکائو و شکلات است.

در ماه دسامبر رهبران جهان برای مذاکرات سالانه‌ی آب‌ و هوایی سازمان ملل گرد هم می‌آیند؛ این نشست زمان مناسبی برای اقدامات منسجم در رابطه با جنگل‌ها و دیگر راه‌حل‌های آب‌ و هوایی طبیعی است. حالا رهبران جهان با افزایش سرمایه‌گذاری بر راه‌حل‌های طبیعی و اثبات‌شده می‌توانند به منافع زیادی در بلندمدت دست پیدا کنند. با افزایش پروژه‌های درختکاری و احیای جنگل، جنگل‌داری پایدار و پیشگیری از جنگل‌زدایی از طرق کشاورزی و محصولات مجاز افزایش خواهد یافت.